در جلسات مشاوره، هنگامی که فرد در ارتباط با دیگران یا حتی در ارتباط با خودش مرتکب خطایی می‌شود، پیشنهاد اول همیشه این است که خطای خود را بپذیرد و مسئولیت کار خود را به عهده بگیرد. این اولین و البته مشکل‌ترین بخش قضیه است.

 

برای ما انسان‌ها بسیار سخت است که قبول کنیم اشتباه کرده‌ایم، چه برسد به اینکه عذرخواهی کنیم و قدم در راستای جبران برداریم. انگار پذیرش اشتباه قرص تلخ و ناشناخته‌ای است که ابدا دوست نداریم آن را ببلعیم و در مواجه با موقعیتی که به وضوح مرتکب خطا شده‌ایم خود را اینگونه توجیه می‌کنیم که من فقط می‌خواستم کمک کنم، خودش از من خواست که این کار را انجام دهم، این قواعد شخصی زندگی من است و غیره. دکتر مارک تراورز، روانشناس دانشگاه کرنل در مقاله‌ی به این اشاره می‌کند که این حقیقت ناشی از باورهای کمال‌گرایانه‌ای است که اکثر ما در رابطه با خود آن‌ها را تجربه می‌کنیم، انکار اینطور گمان می‌کنیم که اشتباه کردن به مثابه ضعیف بودن است. اما چه انکار کنیم و چه توجیه، این یک حقیقت غیر قابل انکار است که ما هم مانند تمام مردم دنیا مرتکب خطا می‌شویم و نپذیرفتن آن به مثابه نبودنش نیست. دشواری در اعتراف به اشتباه خود، می‌تواند تبدیل شود به یک الگوی تکرار شونده که مانع رشد شخصیتی و روابط مثبت اجتماعی خواهد شد. دکتر تراورز دلیل این حالت را ناشی از نگرش‌هایی می‌داند که والدین در کودکی یا اطرافیان در بزرگسالی به ما منتقل کرده‌اند. البته این نکته را انکار نمی‌کند که احساس استحقاق و خود بزرگ‌بینی، غرور مفرط یا نادیده گرفتن دیگران هم می‌تواند به این حالت دامن بزند.

والدینی که کودکان خود را بابت هر اشتباه کوچکی سرزنش و تنبیه می‌کنند، در واقع در حال تربیت افرادی هستند که در آینده توانایی پذیرش اشتباه خود را ندارند. از طرفی هر چقدر در کودکی یا بزرگسالی بیشتر افرادی را ببینیم که توانایی شفقت، پشیمانی یا بخشش دیگران را ندارند، همین احساسات در ما هم تقویت شده و احتمال پذیرش خطا را کاهش می‌دهد. همچنین یک محیط غیر حمایت کننده که خطاهای انسانی را با دید تحقیر می‌نگرد، می‌تواند به ما بیاموزد که حماقت‌ها و اشتباهات خود را پنهان کنیم و در بزرگسالی الگوهای ناسالم مقابله‌ای را در ارتباطات از خود بروز دهیم، در نتیجه به جای درس گرفتن از اشتباهات، تنها از خودمان دفاع می‌کنیم. با این حال هنوز یک پرتو امید وجود دارد، هنگامی که باور داشته باشیم شخصیت تغییر پذیر است و اشتباهات مسیرهای ناگزیری هستند که می‌توانند ما را به سمت موفقیت و مسیرهای بهتر برسانند، راحت تر خطای خود را پذیرفته و برای تغییر تلاش می‌کنیم. بررسی این نکته که منشا نپذیرفتن اشتباهات کجاست و چطور به این باور رسیده‌ایم هم در کمک به فاصله گرفتن از آن بسیار موثر است. به یاد داشته باشید، عذرخواهی، اعتراف به اشتباه یا تغییر یک باور معیوب باعث حقارت شما نمی‌شود، بلکه‌ نشان‌ دهنده‌ی شجاعت، صداقت و قدرت شخصیت شما است.