معمولا چیزی به اندازه بیمار شدن کودکان، نمیتواند منجر به نگرانی والدین شود. بیماری چه ساده باشد چه پیچیده، برای هیچ فردی خوشایند نیست، حتی یک تب معمولی هم میتواند ذهن پدر و مادر را به خود درگیر کند. اینکه در زمان تب به جای نگرانی چه اقداماتی باید انجام داد، سوالی است که باید از «دکتر وحید جهانمیرینژاد»، پزشک خانواده پرسید.
تب را بشناسید
برای بررسی تب، باید ویژگیهای آن را دانست. مثلا وقتی والدین لباس زیادی تن فرزند خود کنند یا روی او را با پتوی زیادی بپوشانند، ممکن است پوست گرم شود. این شرایط با کم کردن لباس یا پتو، کنترل خواهد شد اما برخی از والدین آن را با تب اشتباه میگیرند. برای اطمینان میتوان بعد از کم کردن لباس، با استفاده از دماسنج مقعدی، از دمای بدن اطمینان حاصل کرد. معمولا دمای طبیعی بدن در محدوده 36 و نیم تا 38 درجه سانتیگراد است در شرایطی که دمای بدن از 38 درجه سانتیگراد بالاتر برود، میتوان گفت که تب مطرح است. البته باید در نظر داشت که دمای اندازهگیری شده با دماسنج دهانی، از دماسنج مقعدی کمتر است. علاوه بر این، دمای زیر بغل از دمای دهانی پایینتر خواهد شد. پس به عنوان مثال، اگر با دماسنجی که زیر بغل کودک گذاشته شده دمای بدن 37 و نیم باشد، این مسئله نیز نشان دهنده تب است.
وقتی سن مهم است
یک نکته بسیار مهم در رابطه با تب وجود دارد که والدین باید به آن توجه کافی داشته باشند. تب در نوزادن با سن 28 روز (در برخی منابع 40 روز عنوان شده است)، بسیار اهمیت دارد و بعد از اینکه والدین از دماسنج مقعدی کمک گرفتند و از بروز تب مطمئن شدند، باید نوزاد را حتما به بیمارستان ببرند. معمولا در شرایط بروز تب در نوزادان، احتمال بستری آنها برای بررسی و کنترل وضعیت وجود دارد. بروز تب در سنین حدود 2 تا 3 ماهگی و به طور کلی تا حدود 5 سالگی، به اندازه نوزادان با سن پایین، چندان نگران کننده نیست. البته در شرایطی که فعالیت فیزیکی یا تغذیه کودک دچار مشکل شده باشد (در اصطلاح بدحال شدن)، در چنین شرایطی مراجعه سریع به پزشک ضروری است.
کودکانی که انرژی کافی دارند، هذیان نمیگویند، به راحتی غذا میخورند و کسل نیستند، در گروه بدحال قرار نمیگیرند و مراجعه به پزشک در این دسته از کودکان اورژانسی نیست اما برای بررسی علت تب، باید حتما به پزشک مراجعه کرد. بعد از مراجعه به پزشک، علائم بالینی و نوع عفونت مورد بررسی قرار میگیرد و بر اساس آن، درمان انجام خواهد شد.
رایجترین دلایل را بدانید
در بیشتر مواقع، تب در کودکان در اثر عفونتهای ویروسی ایجاد میشود. در درصد بسیار کمتری نیز، باکتریها دلیل تب هستند مثلا در برخی موارد عفونتهای گوش، گلو درد استرپتوکوکی و برخی موارد ذات الریه، تب ایجاد خواهد شد. این مسئله را باید در نظر داشت که مصرف آنتی بیوتیک مناسب، تنها ممکن است در مورد عفونتهای باکتریایی مورد نیاز باشد و هیچ کمکی به درمان عفونتهای ویروسی نمیکند. علاوه بر این، احتمال مقاومت آنتی بیوتیکی نیز در صورت مصرف زیاد و بیدلیل آنتی بیوتیک بیشتر خواهد شد. تب طولانی ( که بیش از یک هفته طول بکشد) نیازمند بررسی بیشتر توسط پزشک است. همچنین تبهایی که الگوهای خاص تکرار شونده دارند، ممکن است نشان از بیماریهای خاصی باشند و نیازمند توجه بیشتر هستند.
مشکلی به نام تشنج
تشنج در زمان تب، یکی از مهمترین نگرانیهای والدین محسوب میشود و باید توجه داشت که تنها در حدود 2 تا 4 درصد شایع است و در سنین یک تا 2 سالگی بیشتراتفاق میافتد (50 درصد موارد). به عبارت روشنتر، آن دسته از کودکانی که تا 2 سالگی تشنج نکنند، احتمال بروز تشنج در آنها بعد از این سن، بسیار کم است. علاوه بر این، بروز تشنج معمولا در ساعات اولیه تب ممکن است باشد، در صورتی که دو روز از تب بگذرد، احتمال بروز تشنج کم میشود. تشنج در شرایطی که با تب مجدد بعد از آن همراه باشد، مراقبت بیشتری نیاز دارد. علاوه بر این، مراقبت و رسیدگی به کودکانی که در آنها سابقه خانوادگی تشنج دیده میشود، باید بیشتر از سایر کودکان مبتلا به تب باشد. تب در این دسته از کودکان باید حتما کنترل شود و والدین برای این منظور میتوانند از تببر و پاشویه کمک بگیرند. در شرایطی که بیقراری و هذیان با تب همراه باشد، اهمیت کنترل تب، بسیار بیشتر خواهد شد. در مواردی که با اقدامات ساده و اولیه تب کودک کنترل نمیشود و پایین نمیآید، باید به مراکز درمانی مراجعه کرد.
اما و اگرهای استامینوفن
مصرف هیچ دارویی به شکل خودسرانه و به ویژه برای کودکان توصیه نمیشود در نتیجه والدین باید از دادن آنتیبیوتیک به فرزند خود خودداری کنند. مصرف
آنتیبیوتیک تنها در شرایطی مجاز است که پزشک بر اساس تعیین نوع عفونت ( معمولا از طریق آزمایش خون یا ادرار) آن را تجویز کرده باشد. استفاده از استامینوفن نیز بهتر است زیر نظر پزشک صورت بگیرد چون مصرف استامینوفن باید متناسب با وزن کودک باشد. استامینوفنهای مخصوص کودکان در قالب شربت، قطره، شیاف یا قرص به فروش میرسند. این مسئله را باید در نظر داشت که مصرف آب و مایعات کافی، از بهترین راهکارها برای پایین آوردن تب در کودکان است.
روزنامه صبح ساحل