حدود یک قرن پیش برای محققان و روانشناسان این سوال مطرح بود که آیا افرادی که عملکرد بالایی در هوش انتزاعی، ریاضی و غیره نشان می‌دهد، متقابلا در ارتباط با دیگران و در صحنه‌های مختلف اجتماع هم عملکرد بالایی دارند یا خیر؟ سال‌ها بعد روانشناسان از مفهومی به نام "هوش هیجانی" برای توصیف نحوه‌ی عملکرد اجتماعی و ارتباطی انسان استفاده کردند. هوش هیجانی و هوش‌بهر اگرچه متضاد یکدیگر نیستند، اما کاملا با هم تفاوت دارند و هر کدام جنبه‌های مختلفی از تفکر و احساسات آدمی را شامل می‌شود. اگر می‌خواهید در تحصیل، حل مساله و موقعیت‌های انتزاعی عملکرد خوبی داشته باشید به بهره هوشی و اگر مایلید ارتباطات و تعاملات مفید، کارآمد و لذت‌بخشی داشته باشید، به هوش هیجانی نیاز دارید. هوش هیجانی توانایی درک خود و دیگران به عنوان موجوداتی دارای احساس، تفکر و درک متقابل است. به عبارت دیگری هوش هیجانی به ما کمک می‌کند تا احساسات خود را شناسایی کنیم، آن‌ها را تحت کنترل داشته باشیم، از احساسات دیگران آگاهی پیدا کنیم و در ارتباطات خود، پذیرا، همدل، شنونده و حامی باشیم. بسیاری از محققان معتقدند که هوش هیجانی با یادگیری و تمرین قابل ارتقا است و هر چه انسان دارای هوش هیجانی بیشتری باشد، کیفیت بهتری از ارتباطات را نیز تجربه خواهد کرد. کسانی که دارای هوش هیجانی بالایی هستند قادر به پذیرش اشتباهات، ایجاد تغییر، همدلی با دیگران و مدیریت شرایط هستند و حساسیت بالایی نسبت به درک احساسات اطرافیان دارند. روانشناسان راه‌های بسیاری برای افزایش هوش هیجانی معرفی کرده‌اند، که یکی از آنان تمرین برای گوش دادن فعالانه است. برای شناخت احساسات دیگران و حتی پی بردن به احساسات خود، ابتدا باید شنیدن را یاد بگیرد. توجه همزمان به رفتارهای کلامی و غیرکلامی طرف مقابل و تلاش برای درک نقطه نظر و هیجانات او، به ما کمک می‌کند تا به احساسات واقعی او پی برده و بتوانیم به شکل متناسبی واکنش نشان بدهیم. با آگاهی و مطالعه‌ی کتاب می‌توانید دایره‌ی لغات و درک خود را از هیجانات انسانی بیشتر کنید و همین دایره لغات در خودآگاهی و ارتباط با دیگران به شما کمک می‌کند تا بتوانید سریع‌تر و بهتر احساسات را درک کرده و بیان کنید. مهارت‌هایی مانند خودگردانی، تاب‌آوری، ابراز وجود و خودآگاهی همگی جزئیات هوش هیجانی هستند و تلاش برای بهبود هر کدام منجر به افزایش هوش هیجانی خواهد شد. توانایی کنترل هیجانات شدید، یک گام اساسی درافزایش هوش هیجانی محسوب می‌شوند. اینکه هر کدام از ما در برابر استرس‌ها و هیجانات چطور واکنش‌ نشان بدهیم را تا حد زیادی، والدین در زمان کودکی ما معین می‌کنند. اما به هر حال با افزایش سن می‌توان مقدار کنترل‌گری بر هیجانات را کسب کرد. به طور کلی اگر می‌خواهید میزان هوش عطفی خود را بسنجید، به روابط خود نگاه کنید، چنانچه در دایره‌های ارتباطی خود سرد، شکننده، دمدمی و تنها هستید برای افزایش هوش هیجانی خود، از گفتگو و شنیدن احساسات دیگران شروع کنید.