چنانچه اهل ادبیات معاصر فارسی باشید، نام علیاشرف درویشیان برای شما آشنا و تداعیگر مفاهیمی خاص خواهد بود. این نویسنده در 1320 اطراف محلهی آبشوران در خانوادهیی کارگری و فرودست متولد شد و داستانها و سبک روایی او متعلق به مردم همین طبقه میباشد. محلهی آبشوران که در آن سالها عموما پوشیده از خانههایی گلی در اطراف رود آبشوران بود، با بارشهای فصلی طغیان و زندگی بخش زیادی از مردم این محله را به شدت دستخوش رنج میکرد. بنابراین درویشیان در تمام آثار خود نگاهی به این محله و فاجعهها و رنجهایی که در آن رخ میدهد دارد. کتاب چهار جلدی سالهای ابری، تا حد زیادی یک اتوبیوگرافی محسوب شده و زندگی خود نویسنده را از کودکی تا میانسالی روایت میکند. شخصیت اصلی کتاب شریف است که داستان از پنجسالگی او و با ادبیاتی پرشور، کودکانه و شیرین آغاز میشود و هر جلد بیانگر دورهای از مسیر رشد او است. نکتهی جالب و قابلتوجه سالهای ابری این است که ادبیات راوی و شخصیت اصلی با گذار زمان و بالا رفتن سن تغییر میکند و بزرگ شدن شریف را میشود از روایت و ادبیاتی که درویشیان در کتاب گنجانده دریافت. خانواده شریف از افراد فرودست، خرافاتی و سنتی جامعه هستند و از آنجایی که کتاب یک رئالیسم تمام عیار اجتماعی است، میتوان از آن دورهی تاریخی، زندگی اقتصادی مردم، طبقات اجتماعی، فاصلهی طبقاتی و رنج عمدهیی که مردم طبقات فرودست میبردند، خوراک آنها، ارتباط با سایرین، شغل و ... آگاهی پیدا کرد. سالهای ابری، از نظر حفظ و انتقال حافظهی تاریخی تا حد زیادی موفق عمل کرده و اما این اطلاعات عمدهی تاریخی، چیزی از شیرینی، گیرایی و روند داستانی کتاب کم نمیکند. نکتهی جالب دیگری که در این اثر به چشم میخورد، عدم شخصیت پردازی و توصیف شخصیتها است که شاید در هرکتاب دیگری یک ضعف محسوب میشد، اما دراین اثر یک نقطه قوت است. چرا که شخصیتهای داستان با گفتگوها و دیالوگها، خود را به خواننده معرفی میکنند نه با توصیفات راوی؛ با خواندن گفتگوی بین شخصیتها میتوان پی برد که کدام شخصیت مبارز یا رنجدیده یا بیخیال یا عصیانگر است. بسیاری از خوانندگانی که در مورد کتاب نظر داده و آن را توصیف کردهاند، عمدتا از شیرینی زبان و عمق توصیفات رضایت داشته و اذعان داشتهاند که اگرچه کتاب حجیم و بسیار طولانی است اما خواندن آن بسیار نرم و سریع میگذرد، چرا که زبان روایت ساده و نزدیک به ادبیات عموم مردم است. در واقع سالهای ابری کتابی برای زندگی کردن است، هرچند که این زندگی سخت، پررنج و ابری باشد. خواننده میتواند همرا با شریف کودکی کند، فقر را تجربه کند و آرام آرام با وقایع تاریخی قد بکشد و مبارزه کند. بخش زیادی از کتاب روایت زندان رفتن شریف پس از مبارزات سیاسی او در حکومت پهلوی است و فصل "نمیگذرد" که حاوی روایات زندان است، آنقدر واقعی و عالی است که انگار مخاطب خود در گوشهی زندان افتاده است. به هر روی قلم علی اشرف درویشیان در خدمت مردم طبقات پایین جامعه بود و تا پایان زندگیاش هم در خدمت انان باقی ماند و از همین رو هم تمام کتابهایش رنگ و بوی مردمی، شیرین و رنجوری در خود دارند.