بارداری پرخطرزنان هرمزگان را تهدید می کند

صبح ساحل، اجتماعی _ يكي از مهمترين اولويت هاي بهداشتي در كشور، پيشگيري از بروز بارداریهای پرخطر است.با وجود افزایش سطح بهداشت و درمان در کشور، روز به روز بر میزان بارداریهای پرخطر در استان هرمزگان افزوده می شود. به گونه ای که به گفته حسین پورمعاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان  این نوع بارداری به تهدیدی جدی برای بانوان هرمزگانی بخصوص بانوان روستانشین تبدیل شده است. یک متخصص زنان و زایمان می گوید: بارداری در سنین بالاتر از 35 سال و کمتر از 18 سال، فاصله گذاری کمتر از 3 سال بین دو بارداری، فشارخون بالا، سابقه دیابت و بیماری قلبی مادر، سزارین مکرر و تعدد بارداری ، بارداری پرخطر محسوب می شود. نجفیان می افزاید:علت افزایش این نوع بارداری در روستاهای هرمزگان ازدواج در سنین پایین، تعدد بارداری و ابتلا به فشار خون است که به دلیل اطلاعات کم مادران و خانواده ها وفرهنگ پسر زایی در روستاها رخ می دهد. میانگین سن ازدواج مردان در هرمزگان در بین 20 تا 24 سال و زنان 15 تا 19 سال است. صغری بانوی 25 ساله جاسکی که فرزند چهارم اش را باردار است می گوید: همه فرزندانم دختر است.اگر پسر به دنیا نیاورم در پیش خانواده شوهرم از ارزش می افتم.

یک متخصص زنان و زایمان می گوید: علاقه مادرها به جراحی سزارین هم باعث ایجاد بارداری پرخطر می شود بطوریکه بیشتر مادران باردار تمایل به زایمان با سزارین دارند. نجفیان خونریزی، چسبندگی جفت به محل جراحی سزارین و خروج رحم را از خطرات سزارین در بارداری سوم به بعد اعلام می کند. اما در کنار همه این مشکلات ، رغبت نداشتن بیشترمادران باردار روستایی به زایمان در بیمارستان و یا مراجعه به مراکز بهداشتی درمانی نیز وجود دارد. حدیثه بانوی 21 ساله قشمی هم می گوید: خانواده همسرم زایمان در بیمارستان را بد می دانند دو فرزندم را در خانه به دنیا آورده ام. پزشک می گوید به خاطر بیماری قلبی ام این بار باید در بیمارستان زایمان کنم. اما نمی توانم خانواده همسرم را راضی کنم. حسین پور معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان می گوید: همه خدمات بهداشتی برای زنان باردار روستایی در هرمزگان رایگان است.

شكاري رئیس دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان هم می گوید: مشکل آموزش ناپذیری زنان باردار در هرمزگان جدی است. چندی پیش بود که پزشکان برای انتقال یک مادر از اهالی یکی از روستاهای میناب که دچاربارداری پرخطر بود  12 ساعت تلاش کردند تا او را راضی به انتقال به بیمارستان کنند. معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان با اشاره به اینکه در استان مشکلی بابت وجود مراکز درمانی نیست می گوید: همه روستاهای بالای هزار نفر هرمزگان خانه بهداشت دارند. حسین پور می افزاید: درروستاهای استان هرمزگان 530 خانه بهداشت فعال است که 60 خانه دیگر هم در حال ایجاد است.همچنین 115 مرکز بهداشتی درمانی با امکانات بیشتر پزشک نیز مستقر است. وی تصریح می کند: 130 ماما،900 بهورز و 185 پزشک عمومی  در روستاها حضور دارند که وظیفه مراقبت و اطلاع رسانی به مادران باردار بخصوص بارداری پرخطر را بر عهده دارند. اما با وجود این امکانات بهداشتی و درمانی در استان هرمزگان درصد کمی از روستانشینان تحت پوشش این مراکز بهداشتی هستند و رغبتی به این موضوع ندارند.

شکاری رئیس دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان می گوید: نیاز به فرهنگ سازی در استان بخصوص در روستاها وجود دارد.

حسین پور معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان علت اینکه بارداری پرخطر در روستاهای هرمزگان بیشتر است را سطح فرهنگی و آگاهی پایین مادران و شرایط محیطی و تربیتی در روستاها و خودداری از استفاده از روشهای نوین جلوگیری از بارداری می داند. نجفیان متخصص زنان و زایمان هم  مهمترین راه جلوگیری از افزایش بارداری پرخطر را آموزش همگانی به خانواده ها و آموزش کادر درمانی مستقر در روستاها می داند.اما در کنار کم اطلاعی خانواده ها و سطح پایین فرهنگی ، مرد سالاری و رضایت ندادن مردان برای زایمان در مراکزبهداشتی و درمانی ، ترس بسیاری از مادران باردار بر اثر مشاهده فوت برخی از مادران در بیمارستانها هم  وجود دارد که در استقبال نکردن زنان از زایمان ایمن در مراکز بهداشتی و درمانی بی تاثیر نیست. این امر باعث شده بسیاری از زنان روستایی بخصوص زنان قشمی با وجود داشتن مراکز تسهیلات زایمانی، زایمان در خانه و از طریق قابله ها را ترجیح دهند.

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان  می گوید: بیش از 95 درصد زایمانهای استان در  بیمارستانها و مراکز بهداشتی درمانی صورت می گیرد. سیاست بهداشتی ما زایمان در خود روستا نیست اگرچه هنوز وجود دارد.حسین پور تصریح می کند:آموزش خانواده ها برای رعايت تنظيم خانواده و پيشگيري از بارداري هاي مكرر زنان و همچنين شروع مراقبت هاي دوران بارداري در سن پايين در شناسايي بارداري هاي پرخطر و كنترل به موقع عوارض آن ضروري است. کارشناس مسئول بهداشت خانواده دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان هم می گوید : آموزش نزدیک به 50 هزار مادر در 600 روستا ، آموزش و آگاه رسانی مردم  از طریق رسانه ها ،تربیت عامل زایمان و دریافت مجوز و  آموزش تئوری و عملی  ماماهای روستا و بهورز ماما از کارهای انجام شده برای افزایش زایمان ایمن دراستان است. مرادی می افزاید: در استان 30 مرکز تسهیلات زایمانی وجود دارد. وی تصریح می کند: تمام مراکزی شهری و روستائی و خانه های بهداشت استان دارای ماما است.مرادی می افزاید: آموزش ماماها، مادران، جامعه و تامین وسائل مراکز بهداشتی و تسهیلات زایمانی از برنامه ای امسال دانشگاه علوم پزشکی در هرمزگان است.زایمان ایمن، زایمانی است که افراد ماهر و آموزش دیده در محل بهداشتی انجام می دهند. عامل دیگری که در استان هرمزگان موجب بارداری پرخطر شده تعدد بارداری و زایمان است.

به گونه ای که هرمزگان پیشتاز رشد جمعیت در کشور است و رتبه دوم میزان ولادت را در کشور دارد. انصاری قائم مقام ثبت احوال کشور در امور استانها می گوید: نسبت جمعیت روستایی هرمزگان 21 و 2 دهم درصد بیشتر از متوسط کشوری است. این وضع به گونه ایست که هفته های پیش  در میناب 33 نوزاد طی 20 ساعت در بیمارستان حضرت اباالفضل این شهر بدنیا آمد که تاکنون بی سابقه بوده است. بارداري زمان دگرگوني، اميد، انتظار و نگراني براي زنان و خانواده هاي آنان است. اين دوران رويدادي فيزيولوژيك و طبيعي است، اما اگر با عوامل مخاطره آميز همراه شود مي تواند سبب ناتواني يا حتي مرگ و مير مادر و جنين شود.