گروه رسانه‌ای صبح‌ساحل - سایه روشن دولت سیزدهم

از دریچه آمار و ارقام؛

سایه روشن دولت سیزدهم

اقتصادی

۶ امرداد ۱۴۰۳ - ۰۹:۲۶

دولت ناتمام شهید رئیسی درحالی تحویل دولت چهاردهم خواهد شد که در آن تولید ناخالص ملی به عنوان مهم‌ترین شاخص اقتصادی هر کشوری در جهان، از 191 میلیارد دلار به 413.39 میلیارد دلار رسیده است و از این جهت کشور در وضعیت مناسبی به سر می‌برد. با این حال در طی این سال‌ها شاهد رشد قیمت اقلام اساسی و همچنین بیشتر شدن کسری بودجه دولت بوده‌ایم. به بیان بهتر، دولت سیزدهم در کنار عملکرد قابل قبولی که در بهبود برخی از شاخص‌های اقتصادی داشته است؛ اما با افزایش کسری بودجه و رشد افسار گسیخته بدهی دولت، کار را برای دولت چهاردهم سخت کرده است. برای بررسی بیشتر این موضوع در این مقاله قصد داریم مهترین شاخص‌های اقتصادی را در این سه سال و همچنین تغییر قیمت سکه، مسکن، دلار و ... را بررسی کنیم و ببینیم که در دولت سیزدهم وضعیت اقتصادی کشور چه تغییراتی کرده است و دولت چهاردهم، کشور را در چه شرایطی تحویل می‌گیرد. در ادامه با صبح ساحل همراه باشید.

افزایش رشد اقتصادی

گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد که متوسط رشد اقتصادی در ابتدای دولت سیزدهم 3.5 درصد بوده است و اقتصاد کشور در سال ۱۴۰۲ رشد پنج و هفت دهم درصد با نفت و سه و چهار دهم درصد بدون نفت را به ثبت رسانده است که بالاترین رشد از سال ۹۶ تاکنون است. همچنین بانک جهانی در گزارش جدید خود ازچشم انداز اقتصاد ایران رشد 3.2درصدی را برای اقتصاد ایران درسال1403پیش بینی کرده است. همچنین رشد بخش غیرنفتی ایران در سال گذشته 3.8درصد بوده که براساس پیش بینی بانک جهانی، این رقم در سال 1403 به 3درصد خواهد رسید.

افزایش نرخ رشد سرمایه‌گذاری

متوسط نرخ رشد سرمایه‌گذاری کل و یا تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در طول سال‌های ١٣٩٧ تا ۱۳۹۹، منفی ١٣ درصد بود. این نرخ در ابتدای دولت سیزدهم به صفر رسید و در پایان سال ۱۴۰۰ رشد چهار درصدی را تجربه کرد. همچنین در سال ۱۴۰۱ رشد سرمایه‌گذاری به دو و نیم درصد و در سال ۱۴۰۲ به چهار و هشت دهم رسید. متوسط این فاکتور نیز در طول دولت سیزدهم سه و هفت دهم درصد بود.

کاهش نرخ تورم سالانه

نرخ تورم سالانه از ابتدای دولت یعنی مرداد ۱۴۰۰ از 44.2 درصد به 36.1 درصد در خردادماه ۱۴۰۳ کاهش یافته است.

بهبود وضعیت تولید ناخالص ملی(GDP)

مهم‌ترین شاخص اقتصادی در سطح جهانی که قدرت اقتصادی کشورها را مشخص می‌کند، میزان تولید ناخالص ملی است. GDP ایران در سال 98-99 معادل 239.74 میلیارد دلار بود. این در حالی است که تولید ناخالص ملی در بازه 1401-1402 به عدد 413.39 میلیارد دلار افزایش یافت.

کاهش نرخ بیکاری

در پایان دولت سیزدهم بازار کار ایران کمی بهبود یافته است و با رونق فضای کسب و کار، نرخ بیکاری به کانال ۸.۱ درصد رسیده است. طی این مدت بیش ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار شغل ایجاد شده و خالص اشتغال ایجادی بیش از ۷۷۵ هزار شغل بوده است. انتظار تحلیلگران این است که با توجه به بهبود بسیاری از شاخص‌ها، وضعیت بازار کار در دولت چهاردهم، مسیر رشد و پویایی را کماکان ادامه دهد. این در حالی است که در ابتدای دولت سیزدهم نرخ بیکاری 9.2 درصد بود.

رشد صادرات نفت

از آنجایی که نفت همواره یکی از پایه‌های اصلی اقتصاد ایران بوده است؛ میزان صادرات نفت تاثیر بزرگ و مستقیمی بر اقتصاد کشور دارد. بر اساس گزارش رویترز در سال 1400، صادرات نفت ایران افزایش یافت و به بیش از یک میلیون بشکه رسید. رویترز در گزارشی که چندی پیش منتشر شد؛ نوشته است که صادرات نفت ایران به حدود 3 میلیون بشکه در روز رسیده است.

رشد صادرات غیر نفتی

به گزارش گمرک ایران، صادرات غیرنفتی کشور در سال 1402 نسبت به سال 1399، افزایش 40 درصدی داشته است. به‌علاوه، تجارت(صادرات و واردات) غیرنفتی در سال 99 تنها 74 میلیارد بود که با افزایش 57 درصدی در سال 1402، به 116 میلیارد دلار رسید.

افزایش کسری بودجه دولت

دولت سیزدهم با کسری بودجه ۴۸۰ هزار میلیارد تومانی به مرحوم ابراهیم رئیسی تحویل داده شد. این در حالی است که طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، پیش‌بینی می‌شود امسال دولت با کسری 556 هزار میلیارد تومان، مواجه باشد. این رقم مجموع ارزش ارقامی است که در صورت عدم تحقق یا بیش‌برآوردی منابع عمومی بودجه و موارد فرابودجه‌‌ای، می‌توانند بر میزان ناترازی بودجه موثر باشند و بر تعمیق کسری بودجه احتمالی بیافزایند.

بدهی ۱/۵ هزار همتی

بررسی بدهی دولت به بانک‌ها و تعهدات بر زمین مانده انتشار اوراق نشان می‌دهد که، در واقع دولت سیزدهم با قرض گرفتن از سیستم بانکی و انتشار اوراق بدهی بخش قابل توجهی از هزینه‌ها را پرداخت کرده است که این روش به‌طور غیرمستقیم همان پول پرقدرت است. براساس گزارش بانک مرکزی، در شرایطی که بدهی دولت به سیستم بانکی در شروع کار دولت سیزدهم ۶۵۵ هزار میلیارد تومان بود، طی ۳۱ ماه یعنی در بهمن ۱۴۰۲ این بدهی به یک‌هزار و ۳۰۹ هزار میلیارد تومان رسیده که رشدی صددرصدی را نشان می‌دهد. در کنار این بدهی سنگین به نظام بانکی، تعهدات باقی‌مانده در خصوص بازپرداخت اصل و سود اوراق بدهی نیز حکایت از بدهی ۲۹۴ هزار میلیارد تومانی دارد.

جهش تاریخی قیمت مسکن

در بازار مسکن یک جهش تاریخی قیمت از سال ۹۷ تاکنون اتفاق افتاده است و شاخص «مدت‌زمان دسترسی به مسکن» در کشور و تهران اکنون را به ترتیب به حدود ۲۰ سال و حدود ۵۰ سال رسانده است. این رقم در حالت نرمال باید زیر عدد ۱۰ باشد. نه تنها قدرت خرید خانوار‌ها در بازار مسکن سقوط کرده که قدرت خرید وام مسکن نیز در تهران به ۹ مترمربع رسیده است در حالی که یک وام خرید مسکن باید حداقل بهای خرید ۳۰ مترمربع از یک آپارتمان ۵۰ مترمربعی را پوشش دهد.

با این حال رشد نقطه‌به‌نقطه قیمت مسکن در خرداد ماه، «تک‌رقمی» شد و با ۹.۷‌درصد افزایش قیمت طی یک سال گذشته، پایین‌ترین تورم نقطه‌ای مسکن طی ۷۸ ماه گذشته، یعنی از آذر سال ۹۶ به بعد را به ثبت رساند. که علت این افت کاهش قدرت خرید مردم و کم شدن سطح تقاضا است.

رشد خزنده بورس

بورس تهران، طی یک‌سال اخیر به‌واسطه سیاست‌‌‌های کابینه اقتصادی دولت سیزدهم، روزهای خوبی را تجربه نکرد؛ به طوری که شاخص کل هموزن به‌عنوان نماینده کل بازار سهام، رشد ۰.۱۵درصدی را به ثبت رساند. این در حالی است که شاخص کل بورس، با رشد بیش از ۱۰درصدی، نماینده خوبی برای سبدهای بازار نبود. همچنین شاخص کل بورس در ایان تیر 1400 در سطح یک میلیون و 515 هزار واحدی تحویل دولت شد و در پایان تیر امسال به 2 میلیون و 173 هزار واحدی دست یافت. این درحالی است که نرخ بهره بدون ریسک همچنان در سطوح بالای سی درصد قرار دارد و مانع از ورود پول جدید به بازار می‌شود.

افزایش قیمت خودرو

بازار خودرو در دولت سیزدهم دوران پرفرازونشیبی پشت‌سر گذاشت. در طی این مدت کارخانه‌های خودروسازی با بحران قطع برق و سیاست‌های فریز قیمت مواجه بودند و در این میان افت‌و‌خیز تولید و دستوری شدن فروش خودروهای داخلی و خارجی به این بازار لطمه زد. اما جنبه مثبت بازار خودرو در دولت سیزدهم موضوع آزاد شدن واردات خودرو بود. لازم به توضیح است که قیمت 207 اتوماتیک صفر در تیر ماه 1400 معادل 393 بود که در تیر ماه 1403 قیمت همین خودرو به 885 میلیون تومان رسید.

به‌طور کلی اگر ملاک را این مساله بگیریم که دولت چهاردهم قرار است در بخش خودرو چه چیزی را از دولت سیزدهم تحویل بگیرد؛ باید گفت که با توجه به تعهدات ایجاد‌شده، چالش‌های حل‌نشده و سیاست‌های اصلاح‌نشده، باری سنگینی روی دوش دولت جدید قرار گرفته است.

سیر صعودی اخذ مالیات

میزان اخذ مالیات از سال ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۲ سیر صعودی محسوسی داشته است. در سال 1397 مالیات دریافتی دولت از ۱۰۹ هزار میلیارد تومان به حدود ۸۰۶ هزار میلیارد تومان رسیده که بیانگر افزایش ۷۴۰ درصدی است. لازم به ذکر است که این رقم در زمان تحویل دولت، یعنی سال 1400 معادل 306 هزار میلیارد تومان بوده است.

تغییرات عجیب قیمت ها در طی سه سال

در پایان تیرماه سال 1400 و آغاز کار دولت سیزدهم، میانگین قیمت مسکن در تهران، حدوداً متری 30 میلیون و 970 تومان، سکه تمام بهار آزادی حدود 10 میلیون و 420 هزار تومان، نرخ دلار غیر رسمی 25 هزار تومان، نرخ دلار نیمایی حدود 22 هزار تومان

است.

همچنین قیمت گوشت قرمز و مرغ به عنوان دو کالای مهم در سبد مصرفی خانوار به ترتیب 127 هزار تومان و 24 هزار و 900 تومان بود.

این در حالی است که در تیرماه سال 1403 و پایان کار دولت سیزدهم، میانگین قیمت مسکن در تهران، حدوداً متری 81 میلیون تومان، سکه تمام بهار آزادی حدود 40 میلیون تومان، نرخ دلار غیر رسمی 58 هزار تومان، نرخ دلار نیمایی حدود 43 هزار تومان است. همچنین قیمت گوشت قرمز و مرغ به ترتیب به 800 هزار تومان و ۸۳ هزار تومان رسیده است.

روزنامه صبح ساحل

برای این مطلب تا کنون نظری ثبت نشده‌ است.

پربیننده‌ترین‌ها

آخرین خبرها