قمار اردوغان با شورشیان شام

کمتر کسی تصور می‌کرد در این زمان کوتاه نظام حاکم بر سوریه فرو بپاشد. اما از اشتباهات مهلک بشار اسد در شیوه‌ی حکمرانی‌اش که بگذریم،اتفاقات کنونی در سوریه به لحاظ امنیت ملی ما بسیار حائز اهمیت است. در رویدادهای اخیر سوریه بیش از همه نقش ترکیه‌ی اردوغان برجسته است کما اینکه این نقش بدون هماهنگی با امریکا و اسرائیل اشغالگر نبوده و نیست. اردوغان که رویای توسعه‌طلبی بزرگی را در سر می‌پروراند در چارچوب احیای امپراتوری عثمانی- تورانی اش پس از تسلط بر سوریه (نفوذ ما در آن از مزیت‌های ارزشمند دفاعی ما محسوب می شد)  و مقابله با ایران در خاورمیانه‌ی عربی، فشار بر ایران در قفقاز جنوبی را هم در سر می‌پروراند چه آنکه با همراهی اسرائیل و حاکمان کنونی باکو، فتح استان سیونیک ارمنستان و قرار دادن کشورمان در تنگنای ژئوپولیتیک را هم در امتداد اهدافش دنبال خواهد کرد و بی‌شک چشم طمع به بخش‌هایی از خاک عزیزمان هم می‌تواند بخشی از سناریوهای شوم او باشد. او البته همانگونه که از قبل طراحی‌اش صورت گرفته در جنگ کریدورها و ایجاد کریدور بندر فاو عراق به ترکیه با دورتر کردن هر چه بیشتر عراق از ما ضمن کاستن از مزیت‌های راهبردی ما فشار مضاعفی هم از این حیث می‌خواهد بر ما وارد کند. از این رو مسئولان امر این هشدارها که به کرات از سوی کارشناسان عنوان شده را باید بسیار جدی بگیرند. اما او باید به واقعیت‌ها هم توجه کند. ترکیه‌ای کنونی که بر ویرانه‌های امپراتوری عثمانی بنا نهاده شده باید بپذیرد برعکس کشور ما که کشوری تاریخی است از بحران ملیت رنج می برد. چه آنکه حتی امپراتوری عثمانی هم نه بر بنیاد غنای تاریخی و فرهنگی که صرفا بر اساس توان نظامی و خلیفه‌گری اسلامی که خود را به سلسله‌های صدر اسلام سنجاق نموده بود، شکل گرفت.همین ایران بود که چون سد محکمی در مقابل توسعه‌طلبی‌های عثمانی آن زمان ایستاد و فرزندان رشیدش حالا هم اجازه‌ی هیچ تعرضی به خاک مقدسش را به هیچ‌کس نمی‌دهند. همینطور اگرچه شورشیان فاتح دمشق که  بدون حمایت‌های بی‌حد و حصر ترکیه و حمایت‌های اسرائیل و آمریکا به این مهم دست نمی‌یافتند و مسندنشینان در آنکارا سرمست از این پیروزی نموده‌اند اما این حاکمان باید بدانند، ویژگی‌های ذاتی این دست دخالت‌های نظامی در کشورهای دیگر، روی تلخ خود را به آنها نشان خواهد داد و به اشتباه بزرگ خود پی خواهند برد. اردوغان و حزب حاکم کنونی بر ترکیه که رویای احیای امپراتوری عثمانی را در سر می‌پروانند، این هدف خود را بر پایه‌ی دو عنصر بنا نهاده‌اند ابتدا ناسیونالیزم افراطی ترکی متکی بر اشتراک زبانی با کشورها و قومیت‌های هم زبان و دوم امت‌گرایی بر پایه‌ی قرائت خاص آنها از اسلام که می‌خواهد این دیانت آزادی بخش و رحمانی را با الصاق کردن تروریسم به آن لکه‌دار کند. اما برای فرقه‌ی اردوغان این موضوع اهمیت ندارد و هدف وسیله را توجیه می‌کند و دیانت اسلام بهانه است.
اردوغان باید از اتفاقات مشابه در کشورهای دیگر عبرت بگیرد مثلا طالبان افغانستان که اگرچه مرهون و مدیون حمایت‌های پاکستان بود اما اندکی بعد از آنکه جاپای خود را محکم یافت به پاکستان پشت پا زد. هسته‌ی اصلی این شورشیان هم اگرچه وام‌دار حمایت‌های اردوغان هستند اما به علت خاستگاه اصلی‌شان که مبتنی بر قرائتی خشونت‌بار و متعصب از دین اسلام است و با آمیخته نمودن ناسیونالیزم افراطی عربی با این القائات، به اردوغان و دار و دسته‌اش که رویای امپراتوری تورانی و ناسیونالیزم افراطی ترکی را در سر می‌پرورانند رکب زده و به مخالفت خواهند پرداخت.  اما بی‌شک موضوع مهم این است که عمق استراتژیک ما مرزهای ایران عزیز است و تکیه بر مفهوم ایران باید سرلوحه‌ی سیاست‌ها باشد.البته این به معنی غفلت ما از مزیت‌هایمان در خاور میانه‌ی عربی همینطور مزیت فرهنگی‌مان در شرق و شمال شرق کشور نیست.چه آنکه هویت ملی ما در تعارض با هویت دینی ما نیست. همچنین امید است تمامی همسایگان ما که دولت‌هایی نوبنیاد و با قدمتی اندک در زمینه دولت ملت هستند به این واقعیت پی ببرند که همزیستی مسالمت‌آمیز مبتنی بر رقابت‌هایی همکاری محور مشکل‌گشای همه‌ی مشکلات منطقه خواهد بود. ایران عزیز به عنوان با قدمت‌ترین کشور منطقه با غنای فرهنگی وتمدنی بالا نیز با تکیه بر مزیت‌های ذاتی‌اش می‌تواند محور این نگاه باشد و به قول حکیم نظامی: همه عالم تن است و ایران دل/نیست گوینده از این قیاس خجل.

روزنامه صبح ساحل