زیر پوست‌بندرعباس

صبح ساحل ، اجتماعی - نام بهزیستی با برخی از جدی ترین و سخت ترین معضلات جامعه ایران گره خورده است مسایلی مانند کودک آزاری، همسر آزاری، معلولیت و ... به همین دلیل حساسیت حیطه وظایف بهزیستی به حدی است که هر گونه نقص و کوتاهی در انجام آنها می تواند سلامت روانی جامعه را با خطر روبرو سازد ضمن اینکه سر و کار داشتن با قشر آسیب پذیر و آسیب دیده در جامعه نیاز به شفاف سازی و اطلاع رسانی در زمینه وظایف این سازمان را ضروری می سازد. گفتگوی پیش رو کند و کاوی است در زمینه برخی از به روز ترین و اجتماعی ترین وظایف و فعالیتهای این سازمان مانند اورژانس اجتماعی 123  و پدیده های رو به گسترشی مانند کودکان کار و زنان بی سرپرست که در گفتگویی با هادی مرادی رییس اداره بهزیستی بندر عباس آنها را بررسی کرده ایم. پس از گذشتن بیش از یک دهه از تاسیس اورژانس اجتماعی 123 مردم چقدر با وظایف و خدمات این سامانه آشنایی دارند؟خط 123 از سال 1383 در سازمان بهزیستی با توجه به گسترش آسیب های اجتماعی در جامعه در جهت فوریت آن راه اندازی شد هدف از راه اندازی این سامانه مقابله مستقیم با مشکلات روانی افراد جامعه و آسیب های ناشی از آن است که مستقیم با عموم مردم سر و کار دارد. با نگاهی به آمارهای رجوع به 123 می توان گفت  این مرکز تا حدودی میان مردم شناخته شده و آگاهی عمومی در مورد آن قابل قبول است.  به عنوان مثال در سال 95 به تعداد 1472 تماس با این اورژانس گرفته شده که نشان می دهد جامعه آشنایی خوبی با خدمات این مرکز دارد. البته بهزیستی در سالهای پس از تاسیس 123 اقداماتی مانند تبلیغات مستقیم و آگاهی رسانی در سایر رسانه های جمعی را در دستور کار خود قرار داده است. علی رغم تلاش برای شناساندن خدمات اورژانس اجتماعی اما به نظر می رسد 123 در بین همه مردم و اقشار جامعه شناخته شده نیست و معمولا افراد در دعواهای خانوادگی و یا مشکلاتی که برای کودکان ایجاد میشود ترجیح میدهند با 110 تماس بگیرند این مساله اتفاقا بیشتر در میان قشر تحصیلکرده و مرفه دیده می شود این ناشی از عدم شناخت درست این سامانه در میان همه مردم نیست؟من قبول دارم که هنوز اورژانس اجتماعی میان همه افراد جامعه به طور کامل شناخته شده نیست به خصوص برخی از خدماتی که ارایه می دهد اما اصولا جامعه هدف در خدمات دهی اورژانس اجتماعی گروه و یا افراد جاصی از جامعه نیست بلکه هر فرد و یا خانواده ای با هر پایگاه اجتماعی می تواند جزو مخاطبان این سامانه باشد و نباید تصور کرد که اقشار تحصیلکرده در معرض این آسیب ها قرار نگرفته اند و درست به دلیل عام بودن مخاطبان بهزیستی این سازمان به سمت تخصصی شدن خدماتی که ارایه می دهد پیش رفته است تا بتواند همه افراد جامعه را تحت پوشش خود قرار دهد همین کار به شناخت بهتر مردم از خدمات این سازمان کمک خواهد کرد. خدمات تخصصی ارایه شده از جانب بهزیستی در چه حوزه ها و چالش های اجتماعی است؟این سازمان بیش از 60 فعالیت تخصصی  در دست انجام دارد که بخشی از آن به تازگی راه اندازی شده به عنوان مثال در بحث ژنتیک و اوتیسم که بسیار در جامعه نیاز بود ما اکنون مراکز تخصصی برای ارایه مشاوره و خدمات دهی در بهزیستی بندر عباس تاسیس کرده ایم به خصوص در بحث تشخیص های ژنتیکی تمام مراحل تشخیص و مشاوره رایگان و زیر نظر متخصصان مجرب صورت می گیرد. همکاری بهزیستی با نهادهایی که بیشترین جامعه هدف اورژانس اجتماعی مانند سازمان آموزش و پرورش را دارد چگونه است؟ بهزیستی اصولا تلاش کرده تا با آموزش و آگاهی دهی به عموم مردم آنها را در برابر آسیب ها حفظ کند به عنوان مثال در مورد آموزش و پرورش بهزیستی ابتدای هر سال برنامه مدونی را به این سازمان ارایه می دهد و در مدارس آموزش های گوناگونی شامل آموزش مهارت های زندگی، مشاوره های تحصیلی و فرزند پروری و ... را برای دانش آموزان و والدین ارایه می دهد. این آموزش و مهارت ها برای معلمان هم ارایه می شود به نظر می رسد برخی از کارکنان مدارس هنوز نسبت به برخی آسیب های اجتماعی و پیشگیری از آن آگاهی لازم را ندارند؟بهزیستی برنامه آموزشی برای معلمان ندارد چرا که سازمان آموزش و پرورش خود به عنوان یکی از سازمان هایی است که در زمینه آموزش آسیب های اجتماعی ادعا دارد و کار میکند البته به نظر من این موازی کاری نیست و به دلیل اهمیت موضوع باید نهادهای مختلفی در این مورد فعالیت داشته باشند . بحثی که همواره در سطح عمومی استان هرمزگان در جریان است مربوط به کودکان کار و خیابانی است چرا بهزیستی در این زمینه ورود پیدا نمی کند؟بهزیستی از نظر قانونی مسوولیتی در زمینه جمع آوری این کودکان ندارد و این مساله مربوط به شهرداری ها می شود بهزیستی تنها وظیفه پذیرش و ساماندهی به این کودکان را انجام می دهد.   برای این کودکان پس از جمع آوری چه کاری صورت می گیرد به نظر می رسد دوباره و تقریبا خیلی سریع رها سازی می شوند چرا کاری برای ترک کار و اسکان دهی این کودکان صورت نمی گیرد؟اصولا بهزیستی موظف است در چارچوب سازو کار های قانونی و وظایف خود عمل نماید و به همین دلیل در ساماندهی کودکان کار محدودیت هایی دارد به عنوان مثال بخش بزرگی از این کودکانی که در چهار راهها تکدی گری و یا فروشندگی میکنند تبعه ایران نیستند و بیشتر از کشورهایی مانند افغانستان و پاکستان و بنگلادش به اینجا می آیند به همین دلیل بهزیستی نمی تواند آنها را بپذیرد و این کودکان دوباره رها سازی می شوند. موضوع این دسته از افراد باید از طریق سازمان اتباع خارجی پیگیری شود البته در ماههای گذشته این اداره موظف شده تا در این حیطه اقداماتی مانند بازگرداندن این کودکان به کشورهایشان را پی گیری نماید ضمن اینکه بهزیستی به کودکانی که در غالب باندهای تکدی گری فعالیت می کند هم نمی تواند خدماتی ارایه دهد بهزیستی برای کودکان کار ایرانی چه کاری انجام می دهد؟این کودکان در زیر مجموعه کودکان کار بهزیستی ساماندهی می شوند. مساله اولویت دار برای این بچه ها کارشان است اگر چه بر اساس قانون افراد زیر 18 سال در ایران نباید کار کنند اما در حقیقت کار این کودکان برای امرار معاش خود و خانواده هایشان بسیار ضروری است و عملا نمی توان در کوتاه مدت این کار را از آنها گرفت چرا که آسیب های ناشی از آن بسیار بیشتر است پس بهزیستی تلاش می کند تا شرایط بهتری از لحاظ جسمی و روحی برای کار این کودکان فراهم نماید و در غالب یک مرکز به عنوان سرپناه جهت استحمام ، استراحت و غذای روزانه و همچنین آموزش هایی در زمینه مهارت های زندگی به آنها بدهد البته این مساله در مورد افراد و کودکانی که در غالب باندهای تکدی گری فعالیت می کنند مصداق ندارد. چرا این کودکان به جای بازگشت به خیابان برای کار در کارگاه و یا مجموعه ای برای کار مناسب ساماندهی نمی شوند؟بر اساس قانون افراد زیر 18 سال نباید کار کنند و عملا این سازمان نمی تواند برای آنها شرایط کار را فراهم نماید و لی در حقیقت اقدامات برای این کودکان انتخاب میان بد و بدتر است پس در جاییکه نمی توانیم مانع کار کردن این کودکان شویم برای کم کردن آسیب های آنها بهزیستی می کوشد بخشی از نیازهای ضروری این بچه ها که  معمولا خودشان قادر به تامین آن ها نیستند و مستقیما سلامتی آنها را تهدید می کند را فراهم نماید.  با توجه به آمار بالای کودک آزاری در هرمزگان به نظر شما مهمترین عاملی که از این مساله جلوگیری می کند چیست؟به نظر من فرهنگ سازی و آگاهی دهی به خانواده ها نقش مهمی دارد اینکه پدر و مادر و سایر افراد در ارتباط با کودک از حق و حقوق آنها آگاهی داشته باشند بسیار مهم است مهد های کودک از جمله مکان هایی است که کودکان در خطر کودک آزاری هستند آیا مواردی از آزار و اذیت کودکان در مهدهای کودک بندر عباس مشاهده شده است؟موردهای کودک آزاری در مهدهای کودک بسیار کم و انگشت شمار بوده و اکثرا از سر ناآگاهی صورت گرفته است. ضمن اینکه بهزیستی در زمینه خشونت بر علیه کودکان بسیار حساس است و با مهد های کودک متخلف در این زمینه به شدت و سرعت برخورد می شود. نظارت های صورت گرفته بر مهد های کودک به چه صورت است؟در ابتدای امر که اعطای مجوز مهد کودک با سختگیری ها و سنجش های فراوان از سوی بهزیستی اعطا می شود و این اداره اجازه نمی دهد که افراد با دیدگاههای صرفا اقتصادی مهدهای کودک را به صورت قارچ گونه گسترش دهند علاوه بر این کانون توسعه مهدهای کودک که به نوعی خود بازرسی در میان مهدهای کودک است نظارت های دوره ای خود را اعمال می کند به عنوان آخرین سوال بهزیستی برای زنان بد سرپرست و یا بی سرپرست چه اقدامات و کمک هایی را ارایه می دهد؟ از اصلی ترین اقداماتی که برای زنان بد سرپرست در معرض آسیب و آسیب دیده اجتماعی که با مقوله خشونت های خانگی روبرو شده اند  ایجاد خانه های امن است در مرحله بعد بهزیستی اقداماتی را بریا توانمند سازی این زنان انجام می دهد به این صورت که زنان متقاضی بر اساس میزان مهارت و توانمندی به مراکز مختلف برای شروع به کار و یا حرفه آموزی معرفی می شوند. حرکت خوب دیگر که از سوی بهزیستی صورت گرفته اعطای وام های کم بهره برای خوداشتغالی و ایجاد کار برای این زنان است که از آن استقبال بسیار خوبی هم شده و علی رغم اینکه در سال گذشته اعتبار ما در حدود 250 نفر بود اما به 500 نفر از متقاضیان وام کم بهره اعطا شده است.