صبح ساحل-حوادث: آسیب شناسی اجتماعی خاستگاه مطالعه اختلال ها، بی نظمی ها و نابسامانی های اجتماعی در سطح جامعه است،زیرا اگر در جامعه ای هنجارها رعایت نشود، کجروی پدید می آید و رفتارها آسیب می بیند، به عبارت دیگر آسیب زمانی پدید می آید که هنجارهای مقبول اجتماعی زیرپاگذاشته شده و رعایت نگردد.
توضیح کامل تر اینکه عدم پایبندی به هنجارهای اجتماعی، موجب پیدایش آسیب های اجتماعی  می شود ، از جمله آسیب هایی که در سال های اخیر ذهن نخبگان و مسئولان رابه خود مشغول کرده و جامعه ایران را دچار مخاطره نموده است، گرایش نامتعارف نسل جوان جامعه به مصرف مشروبات الکلی است.
گرایش به مصرف مشروبات الکلی به عنوان یکی از حادترین مسائل اجتماعی ایران، وجوه مختلف جامعه¬شناسی، روان¬شناسی، حقوقی، سیاسی، مذهبی، تربیتی و ... دارد، به اعتقاد تحلیلگران اجتماعی، گرایش شهروندان به مصرف مشروبات الکلی، به¬عنوان یکی از مسائل پیچیده اجتماعی درعصر حاضر است که بستر و زمینه ساز بروز بسیاری از آسیب¬ها و انحرافات اجتماعی می¬باشد.
به عبارت دیگر رابطه مصرف مشروبات الکلی با مسائل اجتماعی ارتباطی دو جانبه است؛ از یک¬سو مصرف مشروبات الکلی، شهروندان را به سمت انزوا سوق داده وجامعه را به رکود و انحطاط می¬کشاند و از سوی دیگر پدیده¬ای است که ریشه در مسائل اجتماعی، اقتصادی،اخلاقی و فرهنگی جامعه دارد.
همچنین مصرف مشروبات الکلی، گرایش فرد را به اصول اخلاقی و معنوی و ارزش¬های اجتماعی کاهش می¬دهد، به¬طوری که آسیب شناسان اجتماعی، مصرف مشروبات الکلی را به مثابه «جنگ بدون مرز» می¬دانند.این آسیب اجتماعی در سال های اخیر، تعداد زیادی از مردم را تحت تأثیر قرار داده و به طور روز افزونی در حال تعامل با سایر آسیب¬های اجتماعی و تبدیل شدن به یک تهدید ساختار شکن می باشد.
مهم ترین عوامل گرایش به مصرف مشروبات الکلی،تقلیدازدیگران،كسب تجربه،كسب آرامش، تشویق دوستان دیگران،احساس بزرگی و زیبایی بامصرف،لجاجت درمقابل والدین،جنسیت مذکر و سرگرمی ذكرشده است.
همچنین نباید نقش عوامل واسطه ای همچون محیط اجتماعی، تعداد دوستان الکلی و طرد شدن از خانواده را  در بروز رفتار سوء مصرف مشروبات الکلی از نظر دور داشت.
با وجود  اهمیت مساله سوء مصرف مشروبات الکلی در بین نوجوانان و جوانان، پژوهش های اندکی در این زمینه در کشور ما انجام شده است، این پژوهش هاعمدتابه بررسی شیوع و عوامل جامعه شناختی موثر بر مصرفپرداخته اند و کمتر مطالعه ای به بررسی علل گرایش جوانان و نوجوانان به مشروبات الکلی پرداخته است.
واضح و بدیهی است؛چنانچه ما نتوانیم شناخت مناسبی از علل و زمینه های گرایش افراد به قاچاق و مصرف مشروبات الكلی  از طریق ابزارهای علمی پیدا كنیم هر روزه شاهد آن خواهیم بود كه آمار مصرف در بین جوانان شكل صعودی  به خود گرفته و به تبع آن افزایش جرائم واسیب های اجتماعی مرتبط نیز دور از انتظار نخواهد بود.
برهمین اساس  و در راستای بررسی علل گرایش جوانان استان هرمزگان به قاچاق و مصرف مشروبات الکلی توسط کارشناسان معاونت اجتماعی فرماندهی انتظامی استان هرمزگان اقدام به انجام مطالعه موردی پیرامون مسأله  گردید که  خلاصه و اهم یافته های این تحقیق به همراه پیشنهادات و راهکارهای کاربردی ارائه می گردد.
 یافته های مطالعه موردی:
 1. بین اختلال در فهم نیازها و مطالبات جوانان و گرایش به قاچاق ومصرف مشروبات الکلی رابطه معناداری وجود دارد.
2.بین ضعف در باورها و اعتقادات دینی وگرایش به قاچاق و مصرف مشروبات الکلی  رابطه معناداری وجود دارد.
3. بین نقصان و ناكارآمدی جریان جامعه‌پذیری و وگرایش به قاچاق ومصرف مشروبات الکلی  رابطه معناداری وجود دارد.
4.بین فهم نادرست افراد از اوقات فراغت ووگرایش به قاچاق و مصرف مشروبات الکلی رابطه معناداری وجود دارد.
اما با توجه به بررسی دیدگاه¬های نظری ، تحقیقات صورت گرفته ، آمارهای موجود ، مشاهدات كارشناسانه و در نهایت براساس یافته های این تحقیق مهمترین دلایل گرایش جوانان استان هرمزگان  به قاچاق و مصرف مشروبات الکلی به شرح زیر می باشد:
1.موقعیت استرانژی استان هرمزگان و ترانزیت  عمده مشروبات الكلی بصورت غیرمجاز از كشور های مجاور حاشیه خلیج فارس.
2. بیکاری جوانان که این مساله از دیدگاه نخبگان و مطلعین اجتماعی  جزء اولویت اصلی مسائل اجتماعی استان طی سال های قبل عنوان شده است .
3. بهره گیری از برنامه های سوء ماهواره و القاء فرهنگ غربی در راستای سست نمودن باورهای دینی نسل جوان
4. ارزان بودن و پایین بودن قیمت مشروبات الكلی خارجی
 پیشنهادات و راهکارهای کاربردی برای حل مساله  :
راهكارهای آموزشی و دینی :
اهمیت دادن به پیشگیری در وهله اول ، برای جلوگیری از قربانی شدن افراد آسیب پذیر كه زمینه مصرف مشروبات الكلی را دارند و بازتوانی و بازپروی افرادی كه به این رفتار روی آورده اند از طریق برنامه های مناسب و آموزش های دقیق.
ترویج ارزش های دینی در جامعه و افزایش احساس تعهد مردم به این ارزش ها
ارتقای آموزش مهارت های زندگی در مدارس و برنامه های خارج از مدرسه .
آموزش والدین از طریق رسانه های عمومی ،‌مدارس و برگزاری سمینارها در خصوص ارتباط با همسر و فرزندان و اقدام اساسی در جهت تشویق مشاركت فرزندان در مسئولیت های خانواده .
اطلاع رسانی عمومی و فرهنگی و حساسیت زایی در خانواده در مورد خطرات الكلیسم و تبیین اهداف دشمن در ترویج میگساری و تشریح پیامدهای سوء خانوادگی و اجتماعی آن.
تبیین فلسفه تحریم شراب از طریق یافته های علوم تجربی و اجتماعی.
راهكارهای قانونی :
تقویت دستگاه های قضائی در محاكم و اعمال تنبیهات لازم در راستای از بین رفتن قبح  رفتار و ترویج آن .
انهدام باندهای بین المللی تهیه و توزیع مشروبات الكلی
حذف علل و عوامل اجتماعی سازنده جرم و مرتفع نمودن خلاهای قانونی و رفع مشكلات اجرای قانون
محدود كردن دسترسی افراد به الكل به ویژه در مراكز تفریحی و سیاحتی
راهكارهای كلی و پیشگیرانه :
توجه بیشتر به روابط عاطفی بین اعضاء خانواده شود.
توجه بیشتر به  نقش کارکردی ، تربیتی و آموزشی جوانان در خانواده¬ها، مدارس و رسانه¬های جمعی.
توجه بیشتر مراکز فرهنگی و صدا و سیما نسبت به  آموزش نحوه  گذراندن  صحیح  اوقات فراغت نوجوانان  وجوانان.
تقویت برنامه های فرهنگی در راستای  پرهیز از الگوبرداری نادرست  افراد از  فیلم ها وسریال¬های نامناسبی که در آنها مشروبات الکلی سرو می¬شود.
توجه ویژه مددكاران اجتماعی به گروه ها و اشخاص  مورد هدف با پیگیری متعهدانه به همراه پشتوانه های رسمی و قانونی.
توجه به عدالت اجتماعی در همه ابعاد و ایجاد و گسترش تفریحات سالم در سطح استان  بویژه نقاط کمتر توسعه یافته و آسیب پذیر.
تسهیل ازدواج برای جوانان.
افزایش فرصت های اشتغال و كاهش بیكاری در جامعه .
كاهش نابرابری ها ، تبعیض و فاصله طبقاتی در سطح جامعه .
افزایش بودجه عمومی برای خدمات اساسی مورد نیاز جوانان و نوجوانان .
تاسیس و تقویت مراكز مهم تفریحی، ورزشی و فرهنگی برای اقشار مختلف جامعه به خصوص نوجوانان و جوانان محلات آسیب پذیر و حاشیه ای
مهمترین استرانژی كه بعد از گرایش به مصرف اشخاص باید مورد توجه قرار گیرد ارائه خدمات اساسی مثل خدمات مشاوره ، روانپزشكی ،‌ فراهم نمودن محیط آرام ،‌اشتغال و ... می باشد.
سرهنگ محمد شریفی-معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی استان هرمزگان