بیم و امیدها برای بازگشت جهله به خانه هرمزگانی‌ها

صبح ساحل ،اجتماعی - صنایع دستی هر کشور نشان دهنده روش زندگی مردمان آن دیار در گذر زمان و ذوق و سلیقه هنرمندان تولید کننده است و جهله هرمزگان نیز با همین ویژگی ها بخشی از هویت فرهنگی استان است که درگیر بیم و امیدها برای بازگشت به خانه هرمزگانی است.

مردم هرمزگان متناسب با شرایط اقلیمی و وسایل و ابزاری که طبیعت در اختیارشان قرارداده است، صنایع دستی خاص خود را در طول زمان پدید آورده اند.

به واسطه دسترسی بیشتر به درخت خرما از برگ این درخت برای تولید انواع محصول های حصیری استفاده شده که می توان به خانه های حصیری (کپر یا تَک و غیره) و حتی برخی لوازم آشپزخانه اشاره کرد.

کوزه سفالی که در اصطلاح محلی به آن جهله گفته می شود، یکی از صنایع دستی استان است که برای خنک نگه داشتن آب شرب در منطقه رواج داشت و اکنون تنها در روستای شهوار میناب تولید می شود.

قدمت جهله سازی در هرمزگان به سه هزار سال قبل می رسد که اکنون با ماشینی شدن زندگی، کاربرد آن کاهش یافته و یخچال ها و آبسردکن ها جای آن را گرفته اند.این وضعیت فروش سفالینه ها را کاهش داده و بر معیشت سفالگران تاثیر گذاشته است.

علی رحیمی شهواری یکی از هنرمندانی است که هنر جهله سازی را از پدر خود فرا گرفته و 50 سال است در این زمینه فعالیت می کند، می گوید: اکنون جهله، قلک و برخی دیگر از اشیا و ظروف سفالی را در کارگاه خود تولید کرده و برای فروش به بازار شهر میناب می برم ولی میزان فروش رضایت بخش نیست.

این هنرمند سفالگری سنتی هرمزگان ادامه داد: نبود مشتری باعث شده کمتر کسی علاقه به فراگیری این رشته داشته باشد و اگر روال به همین صورت ادامه یابد سرنوشت مناسبی در انتظار جهله سازی نیست.

معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان درباره این وضعیت گفت: قبل از هرچیز باید توجه داشت صنایع دستی استان کاربردی هستند که با صنعتی شدن زندگی ها، وسایل جدید جای آنها را گرفته اند.

سهراب بناوند بیان داشت: مردم با توجه به نیاز روز خود اقدام به انتخاب این صنایع دستی می کنند و بر این نکته واقفیم که باید کاربری های جدید برای صنایع دستی هرمزگان تعریف کرد. 

وی ادامه داد: کاربری تزیینی این وسایل یکی از راهکارهایی است که اندیشیده شده و با برپایی ویترین و غرفه در اداره هایی مانند استانداری هرمزگان سعی در ترویج آن شده است.

معاون صنایع دستی هرمزگان ادامه داد: هرچند این کارها کافی نیست ولی امید می‌رود با افزایش این مکان ها و همچنین بهره گیری از آنها در پس زمینه تصاویر تبلیغاتی بتوان گام های بیشتری برداشت.

وی خاطر نشان کرد: زمانی که محصول صنعتگر فروش داشته باشد جوانان برای فعالیت در آن رشته هم راغب می شوند.

بناوند بیان داشت: همچنین اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان برای حفظ این محصول ها نسبت به برنامه ریزی و همکاری با اداره کل فنی و حرفه ای برای آموزش این رشته ها به جوانان و علاقه مندان اقدام کرده است.

وی اشاره کرد: در این همکاری ها، اداره کل فنی و حرفه ای هرمزگان افراد را در رشته های مختلف صنایع دستی آموزش می دهد که آموزش رشته جهله سازی در آموزشگاه فنی و حرفه ای خواهران شهرستان میناب از فصل جاری آغاز شده است.

سرپرست اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی میناب هم گفت: آموزش افراد علاقه مند آغاز مسیر محسوب می شود و باید روش های بازاریابی و فروش هم به این افراد آموزش داده شود. 

فاطمه باستانی بیان داشت: هرچند بیشتر صنایع دستی هرمزگان به صورت خانگی تولید و فروخته می شود، ولی می توان با اندکی آموزش، از شبکه های اجتماعی هم برای معرفی و فروش بیشتر این محصولات در راستای بهبود معیشت فعالان صنایع دستی بهره گرفت. 

وی یادآور شد: جهله زمانی از رایج ترین ظروف کاربردی مردم هرمزگان بود که آب گرم فضای بیرونی را بین هفت تا هشت درجه خنک می کرد.

سرپرست میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری میناب ادامه داد: از جهله به واسطه فرم زیبایی که دارد می توان به عنوان وسیله ای تزیینی استفاده کرد. 

مدیر مرکز آموزش فنی و حرفه ای خواهران میناب هم در این خصوص اظهار داشت: اولین دوره آموزشی سفالگری (جهله سازی) با حضور 20 مهارت آموز از 28 مهر آغاز شده و سه ماه ادامه خواهد داشت.فاطمه اعتمادی بیان داشت: علاوه بر رشته سفالگری، رشته های گلیم بافی و خوس دوزی هم در این مرکز به علاقه مندان آموزش داده می شود.//ایرنا