کپرنشینی جز لاینفک هرمزگان

کپرنشینی واقعیتی انکار نشدنی و جز لاینفک ماهیت هرمزگان است که این روزها به عنوان بارزترین نماد فقر اجتماعی در استان خودنمایی می کند.

فقر و محرومیت نهفته در ذات هرمزگان یکی از مهمترین معضلات این استان گسترده و جنوبی است که ابعاد خود را به صورت گسترده در معیشت و نحوه زندگی مردم نمایان ساخته است.کپر نشینی مهمترین شاخصه فقر در استان های جنوبی است که هرمزگان به عنوان مهد این سنت دیرینه که اکنون بیانگر محرومیت می باشد، صدرنشین کشور در فقر اجتماعی است.کپرنشینی واقعیتی انکار نشدنی و جز لاینفک ماهیت استان هرمزگان است؛ هرچند در سالهای اخیر بارها اخباری مبنی بر پایان کپرنشینی و نوید برخورداری تمامی مردم گوشه و کنار هرمزگان از عمران شهری و سازه های مهندسی اعلام شده اما هنوز تعداد روستاهایی که مردمانش در کپر زندگی می کنند و دانش آموزان در این سازه های ابتدایی درس می خوانند قابل تامل است.

کپر متداول ترین شیوه زندگی سنتی در روستاهای هرمزگان بوده که از دیرباز با توجه به اقلیم منطقه و برگرفته از محیط خانه هایی از جنس برگ درخت خرما و حصیر احداث می شد اما در دهه های اخیر این سبک زندگی  با فقر و محرومیت در آمیخته و به عنوان نماد محرومیت خودنمایی می کند همچنین وجود مدارس کپری به عنوان بارزترین نماد فقر اجتماعی در هرمزگان همچنان ادامه دارد.خانواده محروم و کم برخورداری که توان تهیه مسکن و سرپناهی مناسب ندارند مجبور به اقامت در این سازه ها می شوند از این رو با بارش باران،وقوع آتش سوزی و سیل بیشترین خسارات را متحمل می شوند.شرق استان هرمزگان  منطقه ای محروم و در عین حال دارای پتانسیلهای اقتصادی غنی و دست نخورده بسیاری است که در طول دوره های اخیر با وجود نگاه دولتمردان به جایگاه ویژه آن در رونق اقتصادی و درآمدزایی همچنان در محرومیت دیرینه خود به سر می برد.

شهرستان های جاسک، سیریک و بشاگرد کم برخوردارترین نقاط استان از عمران شهری و خدمات هستند که با وجود تلاش های صورت گرفته و سرمایه گذاری مسئولان رفع محرومیت در این منطقه پایانی ندارد.بیش از ۱۱ مدرسه کپری در روستاهای شهرستان جاسک و ۵۴ مدرسه تخریبی و کپری در روستاهای گیشدان، خورشک، دهوست بالا، حجت آباد، سیت بند خرس وجود دارد که نیازمند توجه خیرین و اداره کل نوسازی مدارس است.

به دنبال وقوع زلزه ویرانگر در بشاگرد و بی خانمان شدن مردم این شهرستان پهناور در سال ۹۱ دولت با اجرای مصوبات زلزله شهرستان بشاگرد، ستاد بازسازی این شهرستان را در دستور کار خود قرار داد و مقرر شد با ساخت ۱۰ هزار واحد مسکونی روستایی با تسهیلات کم‌بهره فرصت طرح کپرزدایی اجرا شود همچنین بهزیستی و کمیته امداد نیز موظف شدند به مددجویان کمک بلاعوض ارائه نمایند.

اما اگر این روزها به مناطق شرقی هرمزگان خصوص بشاگرد سفر کنید سازه های کپری را می بینید که مردم محروم همچنان در این آلونک هاروزگار می گذرانند.

توجیه مضحک مسئولان  این است که هر کس که برای کپرزدایی درخواست کرده تسهیلات در اختیار قرار گرفته چنانچه اگر کسی همچنان در کپر زندگی می کند خودشان رغبتی به ترک کپر و زندگی در خانه را  ندارد.

مسکن مهر مهم ترین طرح برای ریشه کنی خانه دوشی و کپر نشینی بود که این طرح نیز در شرق هرمزگان به نحو صحیحی اجرا نشد چرا که صدها واحد مسکن مهر بشاگرد به دلیل واقع شدن در محدوده دور از مرکز زندگی مردم موجب شده تا مردم رغبت سکونت در این واحدها را نداشته باشند.

براین اساس پروژه های مسکن مهر در شهرستان پهناور بشاگرد با توجه به فاصله بسیار زیاد بین بخش ها وعدم وجود راه مناسب به صورت متمرکز در مرکز این شهرستان ساخته نشده و این واحد ها برای هر بخش و شهر به صورت غیر متمرکز در همان بخش ساخته شده که تقریباً تمامی واحد ها نیمه کاره و خالی می باشند .

یکی از این شهرک ها که از نزدیک شاهد عدم پیشرفت فیزیکی آن در دولت یازدهم بودیم ،شهرک ساخته شده برای اهالی بخش گوهران در ۲۵ کیلومتری سردشت مرکز شهرستان بشاگرد بود و با توجه به این که بستر های اولیه برای زندگی در این شهرک ها فراهم نیست امکان زندگی در آن وجود ندارد و باعث ادامه کپر نشینی در این شهرستان شده است.

کارشناسان حوزه مسکن و مهندسی ساختمان معتقدند کپرزدایی روش صحیحی نیست، زیرا کپر، بخشی از زندگی، فرهنگ و نگاه اجتماعی مردمی است که در آن ساکن هستند از این رو معماری و طراحی خانه ها  باید تلفیقی از کپر و خانه باشد تا با زندگی بومی و سنتی مردم همخوانی داشته باشد.