هوای تازه برای دیپلماسی امریکایی

صبح ساحل، سیاسی _ جان کری در حالی به عنوان وزیر امور خارجی امریکا منصوب شد که اوباما بیشتر از هر وقتی به دنبال ارام کردن اوضاع در خاورمیانه و گسترش دیپلماسی و گفتگو برای حل بحران های پیش روی خود است . تغییراتی که او قرار است در راس دیپلماسی خارجی امریکا مجری آن باشد مطمینا امریکا را در جهت حل بن بست هایی پیش خواهد برد که کلینتون آنها را نیمه کاره و بحرانی رها کرد . مساله سوریه برنامه هسته ای ایران تشنجات و نا آرامی ها در عراق و افغانستان و البته جنگ سرد اقتصادی و امنیتی با چین و کره شمالی همه معضلاتی است که امریکای بحران زده را در عرصه جهانی به چالش کشیده است . سیاست های متعادل و گفتگو گرایانه ای که کری در بیان دیدگاهایش به آن می پردازد چیزی است که اوباما برای رسیدن به ثبات بین المللی و پرداختن بیشتر به بحران و رکود اقتصاد داخلی نیاز مند آن است.کشمکش و سردی روابطی که در سالهای دولت اوباما بر روابط اسراییل و امریکا حاکم بود با تاکید جان کری بر تشکیل یک کشور فلسطینی و نیز انتقاد وی از شهرکسازی صهیونیست ها پر رنگ تر خواهد شد در جایی که اوباما برای چهار سال پیش رویش چندان نیازمند لابی صهیونیست ها نیست پرخاشگری های سیاسی اسراییل مشکلات عمده ای را برای وزیر جدید کابینه اوباما فراهم خواهد نمود در جایی که جو بایدن به ایران پیشنهاد مذاکرات مستقیم را می دهد اسراییل لجوجانه بر حمله نظامی به ایران تاکید می نماید . اسراییل نزدیکی امریکا به موضع مذاکره را بیشترین تهدید برای امنیت خود در برابر ایران می داند.

از طرف دیگر مساله هسته ای ایران یکی از بزرگترین مسایلی است که امریکا نیاز به حل و فصل آن دارد . سیاست کری در قبال ایران سیاست نعل و میخ است او از سویی تاکید بر ادامه تحریم های ایران می کند و از طرفی پیشنهاد مذاکره را مطرح کرده است . اگرچه کری به گفته خودش راه حل مساله ایران را دیپلماسی  می داند اما مطمیا هنوز آن راه را نیافته است. با توجه به سخنان صالحی و ابراز امیدواری وی برای ایجاد دیدگاههای تازه کری این فرصت را دارد تا دیدگاههای تخریب شده میان دو طرف را بازسازی کرده و اعتماد طرف ایرانی را جلب نماید.برنامه ها ودیدگاههای جان کری حتی چینی ها را هم خوشبین کرده است تحلیل گران چینی معتقدند که کری در آسیا چین را دست کم نخواهد گرفت و کشمکش های سیاسی و اقتصادی رو به آرامی خواهد رفت. سیاست متوازنی که کری میتواند با توجه به پیشینه سیاسی خود در برابر چینی ها در پیش بگیرد راههای کمک به اقتصاد راکد امریکا را هموار خواهد نمود و تعارضات اقتصادی با چین را به حداقل خواهد رساند.

اگرچه سیاست ها و اظهار نظرهای جان کری در طی سالهای ریاستش بر کمیته روابط خارجی سنا متفاوت و گاه متضاد بوده است اما وی شخصی معرفی شده است که معتقد به پایه گذاری دیپلماسی امریکا بر مبنای تخصص و تجربه است وی بیشتر از هر زمان به دنبال استفاده از فرصت ها به منظور توافقات دو جانبه و  استوار در مسایل پیش روی سیاست خارجی امریکاست اگرچه کری نخواهد توانست از اصول اصلی و کلی دولت امریکا مبنی بر تلاش برای یک هژمونی جهانی عدول کند ولی اوباما بسیار نیازمند یک آرامش جهانی برای بازسازی داخلی است.

کنفرانس امنیتی مونیخ ، فرصتی برای گفتگو بدون تهدید

 کنفرانس امنیتی مونیخ در حالی پایان یافت که موضوعات محوری آن از جمله موضوع هسته ای ایران و بحران سوریه به سوی روالی دیپلماتیک پیشرفت . شرکت ایران در سطح عالی وزرا و نیز رایزنی های فشرده نمایندگان دیپلماتیک ایران یکی از موضوعات اصلی این نشست تحت عنوان «مساله ایران و توازن قدرت در منطقه» را تحت شعاع قرار داد اگرچه در طی یک سال اخیر و با زیاد شدن فشارها بر علیه ایران این نشست فرصت خوبی را برای دفاع به ایران داد. در نشست امسال مونیخ  ایران به عنوان وزنه اصلی در حل و فصل بحران های مهم جهانی از جمله سوریه حضوری تاثیر گذار داشت . رایزنی ایران با طرفهای داخلی و خارجی درگیر در بحران سوریه از جمله معاذ خطیب و نیز وزیر خارجه سوریه و پیشنهاد مخالفان برای مذاکره با حکومت اسد میتواند دستاورد بزرگی برای این کنفرانس باشد

عدم الزام آوری و گفتگو محوری حاکم در این کنفرانس و طرح مساله بدون تلاش برای یافتن راه حل آنها باعث شد تا فضای دیپلماتیک در این نشست که با حضور متنفذان سیاست جهانی برگزار گردید  پر رنگ تر از سایر نشست ها از جمله نشست سالیانه سازمان ملل باشد و این برای ایران که در جامعه بین الملل امروز به هر نحو محدود و سانسور می شود یک فرصت بود حتی  اشتون رییس سیاست خارجه اتحادیه اروپا از پیشرفت در مذاکرات با ایرانی ها بر سر برنامه ی هسته یی این کشور طی هفته ها و ماه های آینده ابراز خوش بینی کرد جو بایدن هم مساله گفتگو را با ایران مطرح نمود و این به معنای تمایل غرب برای باز کردن درهایی است که روزی با خصومت به روی ایران بسته است

هزینه های زیادی که جنگ و برخوردهای پر تنش برای جامعه جهانی به همراه دارد امروز آنها را وامیدارد که از مسند قدرت و خود فراتر بینی پایین آمده و برای گفتگو و پیشبرد مسالمت آمیز اهدافشان تلاش نمایند تجربه تلخ و خونین در عراق و افغانستان قدرتهای جهانی را بر آن میدارد تا با مغتنم شمردن فرصت هایی چون کنفرانس برلین دیدگاههای کشورها را هر چه بیشتر در جهت صلح به یکدیگر نزدیک نمایند.