عراق در خطر تجزیه

صبح ساحل، سیاسی _ عراق هم این روزها مانند سوریه و مصر عرصه درگیری های خیابانی است . اگرچه در این کشور برای استقرار دموکراسی تلاش فراوانی شد اما به واسطه نبود دولت حداکثری و نیز پر رنگ بودن مرزهای قومی و مذهبی مردم عراق همچنان تلاش دارند تا با  تاسی از کشورهایی چون مصر و سوریه مطالبات خود را با خشونت و درگیری ها در خیابان طلب کنند.

 دولت مالکی اگرچه یک دولت ائتلافی برای مشارکت تمام گروههای عراقی در قدرت است اما همچنان از طرف سنی مذهبان و کردها در این کشور متهم به تبعیض میشود. گروههای رقیب دولت عراق علی رغم تلاش فراوان شکست سختی را در انتخابات اخیر متحمل شدند اگرچه عدم مشارکت کمتر از 50 در صد مردم عراق در این انتخابات نشان از عدم اعتماد عامه مردم به سیاستمداران این کشور است اما به لحاظ عملی این رای گیری میتواند پیش در آمد موفقیت نوری المالکی در انتخابات آتی مجلس عراق باشد .شاید این امر دلیل محکمی باشد برای قهرهای گاه و بیگاه اعضای کابینه دولت عراق و مسائلی که هر روز درگیری و خونریزی ها را در عراق دامن میزند.در گیری های خونین هفته های گذشته در حویجه و کرکوک عراق مجال تبلیغاتی برای رسانه ها ایجاد کرده است تا این کشور را برای مداخله مجدد نیروهای بین المللی آماده سازند . بدبینی گروههای عراقی نسبت به یکدیگر رسیدن به هر گونه توافقی را بسیار مشکل ساخته است . کشوری که روزی با شعار آزادی و دموکراسی مورد هجوم ارتش امریکا قرار گرفت این روزها در آتش فرقه گرایی ها و خشونتهای مذهبی میسوزد. این وضعیت اما برای امریکا بسیار مطلوب و قابل پیش بینی بود.  تجزیه طلبی و قوم گرایی شکلهای اجتماعی است که امریکا سالهای قبل برای ایجاد آن در عراق برنامه ریزی کرده است . در سال 2007 سنای امریکا به رهبری جو بایدن طرحی را به تصویب رساند که تلاش میکرد عراق را به سه ناحیه کرد نشین ، سنی نشین و شیعه نشین تبدیل نماید اگرچه این طرح در زمان بوش تصویب شد اما با توجه به حساسیتهایی که این طرح در آن زمان برانگیخت دستگاه سیاست خارجی آمریکا ترجیح داد تا آن را ظاهرا مسکوت بگذارد. با خروج نیروهای امریکایی در عراق در چارچوب محدودیت حضور نظامیان امریکایی در دولت اوباما و قدرت گیری شیعیان نزدیک به ایران در این کشور خطر از دست رفتن منابع و امکانات استراتژیک عراق  امریکا را واداشت تا با تفرقه افکنی و نزدیکی به برخی از گروههای معارض در این کشور پرچم جدایی طلبی را علم کند.

انسجام گروههای عراقی در غالب یک کنفدراسیون ضعیف برنامه ای است که امریکا برای آینده عراق و دسترسی به نیروهای در گیر در سیاست این کشور در نظر گرفته است . وجود قومیت های پر رنگ در این کشور پیاده کردن این برنامه را برای امریکا آسان تر کرده است بر خلاف سنی ها در عراق که با حکومت مرکزی همواره همکاری داشته اند کردها به واسطه منافع اقتصادی خود به اختلافات بیشتر دامن میزنند توافقاتی که آنها با ترکیه برای صادرات نفت منعقد کرده اند به شدت توسط دولت عراق رد شده است . کردها به پول نفت برای رسیدن به استقلال مالی و در گام بعدی استقلال سیاسی نیاز فراوان دارند اگرچه ترکیه و امریکا از استقلال کردها در عراق چندان استقبال نمیکنند اما برای تحت فشار گذاشتن نوری المالکی  فعلا به کردها میدان میدهند.  از سوی دیگر در درگیری های اخیر میتوان رد پای کشورهایی چون عربستان و قطر را مشاهده کرد این کشورها با حمایت صریح خود از ایاد علاوی زمینه درگیری ها را بیشتر میکنند .ضمن اینکه مقاومت دولت عراق در کمک رسانی به مخالفان دولت سوریه و حمایت از بشار اسد برای برخی از کشورهای عربی گران تمام شده است از نظر آنها یک دولت ضعیف در عراق راهی مناسب برای اجرای برنامه های ضد سوری آنها و ایجاد شکلبندی جدید در منطقه است.   بدون تردید بحران سیاسی و امنیتی جدیدی که عراق در سطح داخلی با آن مواجه می باشد ناشی از عوامل داخلی و خارجی به هم پیچیده است این مشکلات در صورتی حل خواهد شد که دولت عراق با اعمال مدیریت هوشمند مانع از برجسته شدن مشکلات فوق در سیاست خارجی عراق شود و از طرف دیگر با کارآمدتر کردن توان مدیریتی حکومت مرکزی راه را بر نفوذ افکار تجزیه طلبانه در عرصه سیاسی عراق ببندد.

روزهای خاکستری ژنرال

نگاه دوم //

ژنرال مشرف رییس جمهور پیشین پاکستان در حالی از کلیه مشاغل دولتی تا آخر عمر عزل شده است که سناریوی عزل و نصب های مقامات پیشین این کشور بار دیگر برای او هم تکرار شد . پرویز مشرف که در سال 1999 پس از یک کودتای نظامی، نواز شریف رییس جمهور وقت را از قدرت برکنار و به واسطه نیروهای ارتش خود بر مسند قدرت نشست تا سال 2008 که به یک بازنشستگی اجباری رفت در تمامی ارکان قدرت در پاکستان قدرت مطلق داشت. مشرف در سالهای حکومتش به خوبی توانست با ایجاد یک حکومت مرکزی قدرتمند و با نزدیکی به آمریکا کشور را به ثبات و آرامش نسبی برساند وی که سالهای حکومتش مصادف با حمله آمریکا به افغانستان و عراق بود با ارایه کمکهای لوجستیکی به امریکا به این کشور بسیار نزدیک شد. اگرچه فرقه گرایی ، فقر و هرج و مرج همچنان در دوران حکومت وی در پاکستان موج میزد اما با اقتداری که او به وسیله ارتش در نواحی مختلف پاکستان اعمال کرد توانست آرامشی نسبی را در این منطقه حکم فرما کند . مشرف در سالهای حکومتش اگرچه تلاش کرد تا حمایت کشورهای صاحب نفوذ در پاکستان مانند عربستان و امارات را جلب نماید اما به دلیل سیاستهای غربگرایانه و کمک به تثبیت حضور نظامی امریکا در منطقه نتوانست در برابر افراطیون ضد امریکایی دوام بیاورد و از قدرت کناره گیری کرد.در هفته های گذشته مشرف در حالی وارد پاکستان شد که تلاش میکرد به روش روسای جمهور پیشین با تکیه بر پایگاه اجتماعی و سیاسی خود بار دیگر قدرت را در دست بگیرد اما اشتباه محاسباتی وی و عدم حمایت ارتش از بازگشت او باعث رد صلاحیت گسترده وی در حوزه های انتخاباتی شد . مشرف پس از آن مجبور شد تا در دادگاهی به اتهاماتش در رابطه با بازداشت گسترده قضات در سال 2007 پاسخ بگوید و این تعارض ارتش و قوه قضاییه را آشکار تر ساخت .ارتش در پاکستان تنها وظایف نظامی ندارد حضور اقتصادی و ایدئولوژیک ارتش در جامعه پاکستان این نهاد را وامیدارد تا همواره از پایگاههای اجتماعی خود در میان مردم حراست کند محاکمه مشرف به عنوان عضو مهمی از ارتش میتواند برای این نهاد بحران درونی ایجاد نماید. به نظر میرسد ارتش پاکستان مجبور است تا مشرف را به عنوان یک مهره سوخته کنار بگذارد. بسیار بعید است که  ژنرال بتواند به عرصه سیاسی پاکستان بازگردد و رقیب قدرتمند خود یعنی حزب مسلم لیگ به رهبری نواز شریف که از حمایت عربستان هم برخوردار است  را از صحنه بیرون کند . ارتش با کنار زدن مشرف نشان داد که دوران قدرتنمایی عریان نظامیان در پاکستان به پایان رسیده است بروکراتهای ارتشی در پاکستان تلاش میکنند تا در آینده به یک قدرت در سایه در این کشور تبدیل شوند . از نظر آنها یک دولت دموکراتیک و قانونمند در آینده بهتر میتواند پاکستان را از خطرات در امان بدارد.