دوره
ریاست جمهوری آیتالله رئیسی در مرداد امسال یکساله شد. پس از نوسان شدید قیمتها در یکساله نخست ریاست جمهوری وی، هیچکدام از بازارهای مالی تاکنون نتوانستهاند عملکرد و بازدهی قابل قبولی داشته باشند. در این مدت، دولت رئیسی با پیشنهاد چندین طرح همچون جهش مسکن، کنترل قیمتها در بازارها، فروش اوراق دولتی در بازار سهام، اقدام مؤثر دیگری برای مهار و کنترل قیمتها نداشته است. از سویی باوجود وعدهها و شعارهای حمایت از اقتصاد، بازارهای مالی و سرمایه در زمان انتخابات ایشان، عملکرد بازارهایی چون بازار بورس رو به افت شدید گزارش میشود. در بین بازارهای مالی، سایر بازارهای به نسبت بازدهی بیشتری از بازار بورس را تجربه کردهاند؛ اما در بین آنها، همچنان تورم با رشد 54 درصدی در اینیک سال، پیشرو بر سایر بازارها است. تحلیلگران اقتصادی معتقدند که فشار تورم، بیشتر از سود سرمایهگذاری سایر بازارهاست و دراینبین بهجز بورس، بقیه بازارها مثل مسکن، خودرو و طلا بازدهی بهتری نسبت به سپردهگذاری در بانکها دارند. تحلیل گران اقتصادی هشدار میدهند که خطر خروج سرمایه جدی است چراکه در این دوره، نرخ تشکیل سرمایه یعنی رشد سرمایهگذاری در بخش تولید هم صفر بوده است. در ادامه به بررسی 5 بازار اصلی سرمایهگذاری در سال اول
ریاست جمهوری آیتالله رئیسی میپردازیم:
درآمد چند برابری نفتی و افزایش دهدرصدی دلار
بررسیها نشان میدهد که
دلار صرافی در مدت یکساله شروع ریاست ابراهیم رئیسی تا مرداد 1401 بیش از 10 درصد رشد کرده و دلار بازار آزاد، نزدیک به 22 درصد افزایش داشته است. این رشد قیمت در حالی اتفاق میافتد که بانک مرکزی در یک گزارش اعلام کرده که سال گذشته درآمدهای ارزی 50 درصد بیشتر شده است. برخی مسئولان همچون «رسول فرخی»، عضو کمیسیون امور داخلی مجلس در این رابطه گفته است: «دولت آیتالله رئیسی، بخشی از داراییهای کشور را آزادکرده و از این طریق میزان درآمدهای ارزی خود را بالابرده است». طبق ادعای رسول فرخی، رئیسی توانسته از این محل، علاوه بر کنترل تورم، از خلق پول نیز جلوگیری کند و کسری بودجه را کاهش دهد.
عضو کمیسیون امور داخلی و شوراهای مجلس در جای دیگر اظهار کرد: «رئیسجمهور اعلام کرده که بیش از ۲۰۰ هزار میلیارد تومان بدهی دولت قبل را پرداخت کرده که این موضوع میتواند اقدام مهمی برای مهار تورم در کشور و توسعه اقتصاد باشد». در این رابطه که چرا افزایش درآمد دلاری، اثری در سفره و معیشت مردم ندارد، «روزنامه جمهوری اسلامی» مدعی شده که افزایش درآمد نفت آنقدر نبوده که بتوان تمام بدهیها و استقراضهای دولت قبل را تسویه کند. این روزنامه نوشت: صادرات نفت ۴۰ درصد افزایش پیداکرده؛ اما در دولت قبل آنقدر استقراض از
بانک مرکزی (با افزایش پایه پولی)، بانکها و مردم (با انتشار بیشازحد اوراق بدهی) ایجادشده که با شش ماه افزایش درآمدهای نفتی نمیتوان همه آن را تسویه کرد؛ بنابراین بخش زیادی از این درآمد برای پرداخت قرض دولت پیشین به بانک مرکزی بهکاررفته است.
بازار طلا دور از بازدهی چشمگیر
بر طبق دادهها، سکه امامی در یک سال گذشته 30 درصد و در 6 ماه گذشته نزدیک به 7 درصد رشد داشته و طلا نیز رشد 24 درصدی را در یک سال اخیر، تجربه کرده است. در اینیک سال، سکه به قیمت قبلی خود یعنی 17 میلیون تومان هم رسید؛ اما مجدداً به کانال 14 میلیون تومان بازگشته است. در این زمان که در حال نگارش متن هستیم سکه در همان محدوده 14 میلیون تومان است. در همین رابطه «مجتبی دیبا»، کارشناس بازارهای مالی در سایت تجارت نیوز، پیشبینی کرد: «طلای داخلی در فضا و محدودهای قرار دارد که نمیتوان بهعنوان یک سرمایهگذاری امن و پربازده روی آن حساب کرد. در واقع اگر چشمانداز تورمی را از آن جدا میکردیم، با توجه به حجم نقدینگی جاری در کشور، رسیدن به کانال یکمیلیون و ۵۰۰ هزارتومانی برای طلا بعید است».
بورس دیگر در بورس نیست
کارشناسان اقتصادی معتقدند که شاخص کل بورس 2 درصد رشد داشته است و شاخص هموزن 5 درصد افت را تجربه کرده است. شاخص هموزن به میزان بازدهی سبد عمده سهامداران نزدیکتر و بهنوعی واقعیتر میکند. طبق تخمین اقتصاد نیوز در این دوره یکساله 63 هزار میلیارد تومان سرمایه افراد حقیقی از بورس خارجشده است. به نقل از اکو ایران، بورس تهران در سال اول ریاست جمهوری آقای رئیسی با رشد 6.4 درصدی شاخص کل همراه بوده که در مقایسه با تورم ماهانه این 12 ماه که به 44.35 درصد میرسد، عملکرد ضعیفی را برای بازار سرمایه به نمایش میگذارد. این بازدهی پایین اعتماد سرمایهگذاران را نسبت به بازار کاهش داده است بهطوریکه اصلیترین نیاز حال حاضر بورس، اطمینان مردم به این بازار است.
بازار مسکن بهدوراز رونق معاملاتی
بازار مسکن در این مدت رشد 32 درصدی را در سایر کشور تجربه کرده و متوسط قیمت مسکن در تهران 39 درصد افزایشیافته است. در این دوره میزان معاملات مسکن، خصوصاً در تهران رشد داشته؛ اما باوجوداین همچنان بازار مسکن به دوران رونق معاملات سالهای گذشته نرسیده است.
برخی کارشناسان انبوهسازی پیشتر، پیشبینی کرده بودند که با توجه به جهش قابلتوجه قیمت مسکن در سالهای گذشته جایی برای افزایش بیشتر در سال ۱۴۰۰ نبوده است. در طول سال ۱۴۰۱ نیز درصورتیکه نرخ ارز افزایش نیابد، افزایش قیمت مسکن کمتر از نرخ تورم خواهد بود؛ زیرا بهاندازه کافی در سالهای گذشته شاهد رشد قیمت مسکن بودهایم. گفتنی است که کارشناسان معتقدند طرح مسکن دولت رئیسی نیز آثار تورمی سنگینی در پی خواهد داشت و با توجه به حجم بالای ساختوساز، نظم بازارهای مرتبط، بهویژه فولاد و سیمان را بر هم میزند و افزایش قیمت بخشی غیرقابلاجتناب است.
قیمت خودرو منتظر تصمیمات واردات خودرو
بازار خودرو بهطور کل درمجموع 40 درصد رشد داشته است و تنها خودرو پراید در یک سال گذشته 44 درصد افزایش قیمت داشته است. نوسان قیمت دلار از یکسو و انتظار برای شنیدن خبرهای رو به مثبت از مذاکرات هستهای عواملی هستند که موجب شده طی هفتههای اخیر، شاهد رشد قیمت عجیب خودرو در بازار باشیم. بهطور کل بازار خودرو در پنجماهه نخست فعالیت دولت ابراهیم رئیسی رفتاری عجیب داشت و نوسانهای مداومی را تجربه میکرد. درحالیکه بهطور متوسط در دوره شش ماه نخست ریاست رئیسی، بازارهای مالی به میزان هفت درصد بازدهی داشتند، قیمت خودرو حداقل ۱۵ درصد در بخش خودروهای داخلی گران شد. قیمت پراید ۱۱۱ در اوایل شهریورماه سال گذشته ۱۵۳ میلیون تومان بود که اکنون با رشد 40 درصدی در مردادماه امسال به بیش از 200 میلیون تومان رسیده است.
نرخ تورم صدرنشین رشد بازارهای کشور
رئیسی تاکنون برخلاف حسن روحانی که در هشت سال گذشته همه مشکلات بر دوش دولت احمدینژاد میانداخت، به نسبت کمتر سخن از خرابیهای هشت سال دوران روحانی را بازگو کرده و تاکنون چند بار از مقروض بودن خزانه یا تورم بالا در زمان تحویل دولت سخن گفته است. طبق بررسیها، تورم عمومی در دوره یکساله دوره رئیسی به 54 درصد رسیده و تورم یکچهارم از اقلام خوراکی پرمصرف خانوار در ایران سهرقمی شده است. روغن 327 درصد رشد، برنج 188 درصد و سیبزمینی 173 درصد تورم داشتهاند که این سه قلم بیشترین در اقلام خوراکی داشته است. به نقل از ایرنا، نرخ تورمی در زمان تحویل دولت از سوی روحانی به رئیسی، وحشتناکتر از آنی بوده که تصور میشد. آخرین آمار نرخ تورم نشان میدهد که دولت سیزدهم بهرغم فشارهای ناشی از کسری بودجه قابلتوجه دولت قبلی، توانسته با انجام اقدامات و یک سری وعدهها، روند صعودی تورم را تا حدودی مهار کند. بهطور کل در خصوص بازدهی بازارها در دوره یکساله دولت رئیسی: دلار 22 درصد، طلا 24 درصد رشد، بورس 2 درصد رشد و مسکن 32 درصد رشد داشته است. خودرو 40 درصد و نرخ سود بانکی بهطور متوسط 15 درصد و تورم 54 درصد رشد کرده است.
روزنامه صبح ساحل