عقل در برابر جنون

«عاقل بودن یعنی به رسمیت شناختن سردرگمی خود، که نیازی نیست برای پنهان کردن آن دست به دامان دیوانگی بشویم». این جمله‌ای از کتاب «عقل در برابر جنون» اثر آدام فیلیپس روانکاو مشهور است. اگر سری به کتابخانه‌ها و کتابفروشی‌ها بزنید، با سیل عظیمی از کتاب‌هایی مواجه می‌شوید که درباره‌ی دیوانگی، جنون، شناختن جهان دیوانگان و غیره پیدا می‌‌شود، اما کمتر نویسنده به عقلانیت و عاقل بودن پرداخته است. در جامعه‌ای تحت سیطره‌ی افراط و زیاده‌روی، خودمان را بیش از هر حالتی با دیوانگی نزدیک می‌بینیم. اگرچه دیوانگی را در نهایت مخرب می‌دانند، اما اغلب آن را به عنوان چشمه‌ی جوشان نبوغ، فردیت و بیانگری شخصی دیده‌اند. از سوی دیگر عاقل بودن ما را سردرگم کرده است. اما در کتاب «عقل در برابر جنون» آدام فیلیپس، لایه‌های زندگی ما را تا حیاتی ترین جنبه‌هایش کنار می‌زند و بر این تمرکز می‌کند که ما عنوان انسان، والد، معشوق یا هرکسی که این کلمات برایش اهمیت دارد، چظور می‌توانیم جایی برای عاقل بودن و رویکردی متعادل به زندگی باز کنیم. او در دنیایی که پر است از اختلال‌ها و رنج‌ها، راهی به پیش نشان می‌دهد که همان قدر که صمیمی و واقع گرایانه است، نویدبخش و امیدوارکننده نیز هست. فیلیپس معتقد است، عاقل بودن در بیشتر مواقع به عنوان ایده‌آلی متناقض نما و تا حدی مضحک نشان داده شده است. امکان دارد به آن تمایل داشته و یا -هر قدر هم گنگ و پنهان- به خواستنش تشویق شده باشیم، اما آنچه قرار است حتی بیشتر از آن بخواهیم، دقیقا همان چیزی است که عاقل بودن روی آن خط می‌کشد. ممکن است دیوانگی هول به دلمان بیاندازد، اما شوق به گونه‌ی غریبی خاص بودن، تخلف‌ها و مرزشکنی‌های ظریف و دقیق؛ یعنی تمامی عناصر فردگرایی مدرن و زندگی پر و پیمان، همه و همه آن چیزهایی است که ما را مجذوب می‌کند. کتاب در سه فصل تنظیم شده است، که جز به جز به تعریف، تمثیل و شرح عقل و جنون می‌پردازد، از دیوانگی در دسترس و جنون پول حرف می‌زند، که برای مخاطب می‌تواند بسیار معنادار و مفید واقع شود، و در نهایت ما را به سمت تعادلی در زندگی هدایت می‌کند که در گرو هر دو مفهوم عقل و جنون قرار دارد. جملات آدام فیلیپس در این کتاب، هر کدام خود به مثابه حکمت و پندی گرانبها است. در جاهای مختلفی از کتاب، ممکن است هدف و مقصود نویسنده واضح به نظر نرسد، اما او در فصل آخر پیام خود را به شکلی واضح و مبهوت‌کننده به مخاطب ارائه خواهد داد.