جنگ تن‌به‌تن روزنامه با فضای مجازی

روزنامه‌ها دچار بحران هویت شده‌اند. این روزها به تحریریه هر روزنامه‌ای که سر بزنی یا پای درددل هر روزنامه‌نگاری که بنشینی، همه نگران از سکه افتادن بیشتر مطبوعات چاپی هستند. تا همین چندسال پیش، دنیای خبر در انحصار روزنامه‌ها بود. بحران‌های بی‌شماری که گریبان‌گیر مطبوعات چاپی شده‌اند اما هر روز بیشتر از رونق این بازار کاسته‌است. صبح ساحل هم از این فضای پر التهاب دور نبوده‌است. ما هم با بحران کاغذ، به‌ناچار قطع عوض کردیم و کوچک‌تر شدیم. قیمت زینک و مرکب که چند برابر شد، چاپ رنگی را محدود کردیم. کسب‌وکارها که خوابید و آگهی کم شد، صفحه حذف کردیم. فضای مجازی که مخاطبان‌مان را یکی‌یکی ربود، تیراژ را پایین آوردیم. تعدادی از مطبوعات چاپی اما نتوانستند در برابر این هجمه‌ها مقاومت کنند و تعطیل شدند. روزنامه وطن‌امروز تازه‌ترین نمونه همین تعطیلی‌هاست که بعد از 10 سال فعالیت در یازدهم مرداد امسال به دلیل مشکلات مالی به فعالیت خود پایان داد. تعدادی دیگر از روزنامه‌ها هم یکی‌یکی عذر اعضای تحریریه‌شان را خواستند تا بتوانند دوام بیاورند. همه این چالش‌ها در یکی‌دوسال اخیر اتفاق افتاده‌است. اتاق فکر تحریریه‌ها بیشتر از آن‌که مجال سوژه‌یابی‌های هم‌سو با نیاز روز جامعه را داشته‌باشند، به فکر راه نجات از بحران‌های اقتصادی است. این شرایط مسیر را برای یکه‌تازی فضای مجازی باز گذاشته‌است. این روزها فضای مجازی بلای جان روزنامه‌ها شده‌است. تا جایی‌که کار از رقابت به جنگ تن‌به‌تن رسیده و نفس روزنامه را بیش از پیش بریده‌است. روزنامه‌ها مرجعیت و ظرفیت جریان‌سازی‌شان را از دست داده‌اند. دنیای خبر آن‌قدر بی‌دروپیکر شده‌است که اخبار فارغ از ارزش خبری یا صحت‌وسقم‌شان به‌راحتی از هر سایت، کانال و صفحه‌ای سر درمی‌آورد. امروز نیازهای خبری مردم در تلگرام، اینستاگرام، توئیتر و واتس‌اپ برآورده می‌شود. شکاف بین مردم و مطبوعات هر روز عمیق‌تر می‌شود. برخوردهای سختگیرانه با مطبوعات چاپی، شخصیت منحصربه‌فرد و فضای فکری مستقل‌شان را گرفته‌است. از طرفی روزنامه‌ها را چشم‌و‌گوش مردم و منعکس‌کننده دغدغه آنان می‌دانیم، از طرف دیگر به خبرنگاران نگاه بدبینانه‌ای داریم و درهای گفت‎‌وگو و پیگیری را به روی‌شان می‌بندیم. فضای بازتر رسانه‌های مجازی در پرداختن به سوژه‌ها باعث شده‌است تا مردم حرف دل‌شان را در رسانه‌های مجازی بیشتر از رسانه‌های چاپی بیابند. با این وجود اعتبار رسانه‌های چاپی به دلیل جایگاه و تشخص حقوقی‌شان قابل قیاس با فضاهای سایبری نیست. روزنامه‌ها باید در قبال واژه‌واژه‌ای که منتشر می‌کنند، سند و مدرک داشته باشند و بتوانند از آن دفاع کنند. دیوار رسانه‌های چاپی همیشه کوتاه‌تر از رسانه‌های مجازی است و بگیرو‌ببند‌های مطبوعاتی راه را پر دست‌‎انداز و گاهی غیرقابل عبور می‌کند. درحالی‌که خبری از نظارت‌های دست‌وپاگیر و بعضا ضروری در فضای مجازی نیست. با همه این حرف‌ها روزنامه‌نگاران بیکار ننشسته‌اند و تلاش می‌کنند با احیا کردن مطالبات مردمی به اصل‌‌شان بازگردند. شاید به عقیده عده‌ای عمر رسانه‌های چاپی سر آمده‌باشد اما وجود روزنامه‌هایی با تیراژ میلیونی در کشورهایی مانند آمریکا و ژاپن که جایگاه قابل ملاحظه‌ای در عرصه رسانه دارند و حتی کشوری مانند افغانستان که درگیر جنگ است، پیام دیگری به همراه دارد. حالا هرقدر هم در روز خبرنگار برای روزنامه‌نگاران هورا بکشیم و کف بزنیم نه تنها دردی از آن‌ها دوا نکرده‌ایم بلکه نمک به زخم‌شان پاشیده‌ایم.

مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان هرمزگان در بازدید از دفتر تحریریه روزنامه صبح ساحل:

رونمایی از اپلیکیشن خبری ساحل‌نیوز یک قدم رو به جلو است

روز خبرنگار فرصتی است تا اهالی رسانه دل‌مشغولی‌های‌شان را به گوش مردم و مسئولان برسانند. حضور مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان هرمزگان در دفتر تحریریه روزنامه صبح ساحل به بهانه روز خبرنگار فرصتی هرچند کوتاه در اختیارمان گذاشت تا بتوانیم این دغدغه‌ها را با ایشان در میان بگذاریم. «رضا کمالی‌زرکانی»، با اشاره به نقش حمایتی اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی عنوان کرد: «ما معتقدیم در روز خبرنگار باید کاری بیشتر از تقدیر و تشکر انجام دهیم. به همین منظور جشنواره ملی مطبوعات خلیج فارس سعی در بالا بردن سواد و دانش خبرنگاران استان هرمزگان دارد. این نشست‌ها در کنار افزایش مهارت خبرنگاران، بین اهالی رسانه الفت ایجاد می‌کند». او در زمینه جایگاه نقد در مطبوعات گفت: «رسالت خبرنگار تعریف و تمجید نیست اما باید در تعریف نقد دقت کرد. کار خبرنگار جدا کردن سره از ناسره است. یک خبرنگار خوب هم مسئولان را تشویق می‌کند هم به وقتش هشدار می‌دهد و اعلان خطر می‌کند. کسی از علامت احتیاط ناراحت نمی‌شود ولی انگشت گذاشتن فقط روی عیب‌ها، سنگ‌اندازی است. مدیران مسئول روزنامه‌ها باید در انتخاب خبرنگار دقت کنند. اگر به هرکسی عنوان خبرنگار بدهیم، راه فعالیت حرفه‌ای خبرنگاری را ناهموار کرده‌ایم». این مقام مسئول در زمینه بحران هویتی که این روزها گریبان مطبوعات چاپی را گرفته‌است، ادامه داد: «ما درحال گذار از کاغذ هستیم اما درحال عبور از مطبوعات نیستیم. در مکتوب بودن نشریه‌ها تفاوتی ایجاد نشده اما بستر آن به فضای مجازی تغییر شکل داده‌است. دنیا باور نمی‌کرد یک روز چرخه طولانی تهیه تا توزیع روزنامه در تلفن همراه خلاصه شود. آینده یعنی گذر از کاغذ و باید به این فکر کنیم که فردای بعد از کاغذ را می‌خواهیم چه کنیم. رونمایی از اپلیکیشن خبری ساحل‌نیوز یک قدم رو به جلو و دوراندیشی به‌جا و عاقلانه است. اعتبار این اپلیکیشن به روزنامه صبح ساحل است. برند صبح ساحل برای هرمزگان هرگز عوض نمی‌شود. مکتب این رسانه یک مکتب درست، معتبر و محترم است و تا به امروز پیرو انصاف، درستی، دقت، عدم جانب‌داری و نقد سازنده بوده‌است».