02

آذر

1403


16 مرداد 1402 09:12 0 کامنت
هرزمان که سخن ازآب به میان می آیدبلافاصله مهمترین ویژگی آن یعنی مایه ی حیات بودنش به ذهن متبادرمی شود.این یعنی آنکه زندگی بدون آب ممکن نیست وبایدآب راخودزندگی نامید.درفرهنگ وآیین ماهم به این اصلی ترین عنصرتمدن سازتوجه بسیاربالایی شده.به یقین توسعه یا پیشرفت جامعه ی بشری نیزبرمدارآب می چرخد.براساس تعریف نوین توسعه،توسعه ای مناسب است که درآن ضمن برآوردن نیازهای فعلی بشر،موجب بشودنسل های آینده هم بتوانندنیازهای خودرابه نحو مطلوب برطرف سازند.این همان مفهوم توسعه ی پایداریاهمه جانبه ومتوازن است.متاسفانه درکشورماعلی رغم تاکیدات موکدازسوی کارشناسان وانعکاس این تاکیدات دربرنامه هاوحتی اسنادبالادستی توسعه ی کشور،درمبحث آب نتوانسته ایم توفیقات لازم را کسب کنیم واین عنصرحیاتی وزندگی بخش دچارمعضل بزرگ کمیابی است.همینطورشاهداثرات این معضل درجای جای کشورمان هم هستیم که شدت آن درمناطق کم باران تربیشتراست. درست است که یافته های علمی حکایت ازتغییرات اقلیمی درمقیاسی جهانی می دهدکه خشکسالی های متمادی خسارت زاویاترسالی های نابهنگام و نامتناسب که درقالب سیلابهای ویرانگرنمود می یابد،ره آورداین تغییرات دانسته شده ومتهم ردیف اول این اتفاقات هم توسعه ی نامتوازن وناپایداراست که دنیاراگرفتارخودساخته،اماحتی اگراین اتفاقات هم روی نداده بودخصوصیات ذاتی اقلیم مااهمیت بیش ازپیش به مصرف بهینه ی آب رابه ما گوش زد می کند.اقلیمی که گذشتگان ما باآگاهی از ویژگی هاومحدودیتهایش،خودراباآن تطبیق داده و به خوبی زندگیشان راباآن سازگارنموده بودند.ابعاد جهانی بحران به حدی جدیست،که پیش بینی می شود اگرفکرموثری به حال مشکلات کنونی آن نشودوبارشد فزاینده ی تقاضای آب،تا سال 2050میلادی دوسوم مردم دنیابه آب سالم وبهداشتی وکافی،دسترسی نخواهندداشت.امامواجه ی کشورهاوتوفیق آنهادر کاستن ازعوارض ناگوارآن به سطح توسعه یافتگی شان ارتباط تنگاتنگ داشته و هرکشوری که سطح توسعه یافتگی پایدارش بیشتربوده دراین حیطه موفق تربوده است.درعصرحاضرکه ماهم دردام توسعه ی نامتوازن وغیرجامع الاطراف گرفتارشدیم ودچاربد فهمی ازمقوله ی توسعه شده ایم ومشکلات کنونی رابرای خودبه وجودآوردیم،ناگزیربه اتخاذراهکارهای درست وعلمی مبتنی بررهیافتهای توسعه ی پایداردرمقابل این مشکل بزرگ هستیم.البته این به معنی ناچیزدانستن تلاش های صورت گرفته تا کنون نیست بلکه علی رغم زحمات ارزشمندی که تا کنون صورت گرفته فاصله ی ما تا وضع مطلوب زیاداست.این یعنی آنکه مابایدمفهوم توسعه ی پایداررادرسیاستگذاری ها،برنامه ریزی ها و اقدامات خود در مقوله ی آب ملکه ی ذهن کنیم تا بتوانیم خودراازخطربزرگی که درکمینمان نشسته است رهایی بخشیم.البته نگرش تک بعدی به مقوله ی آب وصرفاآن رامحدود به حاکمیت دانستن،اشتباهی استراتژیک است. چه آنکه غلبه براین ابرچالش آینده ی ما،عزمی ملی می طلبد وعلاوه برحکمرانی مناسب،مشارکت آحاد جامعه راهم نیازمنداست.
به تعبیری دیگرعلاوه برحاکمیت یا همان دولت،جامعه نیزباآگاهی ازاین خطربزرگ بایدکنش موثرراانجام دهدچون فائق آمدن بر بحران آب به تنهایی ازعهده دولت وحاکمیت برنمی آید.دراین فرآیند،نقش نخبگان، سازمانهای مردم نهاد و«رسانه هاچون رادیوتلویزیون،جرایدوبویژه شکل نوین آن یعنی:شبکه های اجتماعی وفضای مجازی» بسیاربرجسته است.رسانه ها هم باید به هرچه بیشترآگاهی بخشی عمق بحران و بسیج افکار عمومی در مواجه با آن اهمیت بیشتری بدهند.آنهاباید به محوریت گفتمان مسئله ی آب دردورشدن کشور ازخطر ورشکستگی آب همت گمارند چون در صورت وقوع چنین اتفاقی با تهدیدات جدی تمدنی مواجه خواهیم بود.به تعبیردیگربایدنسل کنونی وآینده آگاه شودکه بحران آب خطربقای آنهارادرآینده می تواندباتهدیدمواجه کند.رسانه باید تلاش مضاعف خودرادرهرچه اجتماعی ترکردن دغدغه ی بحران آب به خرج دهد،که این مهم جزباتلاش برای ترغیب جامعه به گفتگو واجماع ملی باکمک ظرفیتهای بومی وفرهنگی میسرنیست.همکاری درافزایش سوادآب وکمک به دولت درایجادیک نظام آبی سازگاروتاب آورمبتنی بربهبودشیوه های مدیریتی بهینه راهکارموثری دراین حیطه است.این کمک هاباید مبتنی برافزایش مشارکت اجتماعی وفرهنگ سازی وارتقای فرهنگ عمومی جامعه باشد که درغیراین صورت غلبه برمشکل کم آبی امکان پذیرنیست.پرواضح است که رسالت اصلی رسانه درمواجه با بحران آب وافزایش مشارکت عمومی بیشترنقشی«تسهیل گر»و«آگاهی بخش»است نه حل کننده چه آنکه وظیفه ی حل این معضل علاوه بردولت بردوش تک تک آحادجامعه است.ازاین روامیداست با عزمی ملی وبا اتخاذرویکردی صحیح بتوانیم به نحوی مناسب به حل مشکل کم آبی بپردازیم.
img
دیدگاه ها (0)
img