یک مقام بلندپایه اسرائیل به تازگی از نزدیک شدن تلآویو و حماس به توافق خبرداده است. به نقل از واشنگتن پست این مقام اسرائیلی گفته است که براساس این توافق، بیشتر زنان و کودکان اسرائیلی که در ۷ اکتبر ربوده شدند، آزاد میشوند. با توجه به ادعای اسرائیلیها مبنی بر ادامه دادن جنگ تا حذف کامل حماس، مشخص نیست مقصود واقعی سران رژیم صهیونیستی از طرح موضوع آزاد سازی گروگانها چیست؟ در همین راستا با «سیدمحمود کمال آرا»، پژوهشگر علوم سیاسی، نایب دبیر و عضو شورای مرکزی انجمن علمی روابط بینالملل دانشگاه شهید بهشتی پیرامون آینده جنگ غزه و رژیم صهیونیستی گفت و گو کردهایم.
آینده جنگ غزه و اسرائیل را چگونه ارزیابی میکنید؟
حماس و اسرائیل همانند گذشته نمی جنگند. اینجا نمیخواهم به مسائل نظامی و تاکتیکی درجنگ بپردازم اما شیوهی جنگ حماس تغییر کرده و قسمت اعظم توفیق حماس در حمله 7 اکتبر را میتوان نتیجهی چندین حمله و راهپیمایی موسوم به «بازگشت» در پنج سال گذشته دانست، پس حماس با برنامهریزی جدید در برابر توان نظامی اسرائیل پا به جنگ گذاشته و این موضوع نوید یک جنگ طولانی مدت را میدهد. از طرفی هر چند سران اسرائیلی در روزهای گذشته اذعان کردهاند که بهجز نابودی کامل حماس چیز دیگری در ذهن ندارند اما قبل از هر چیز باید در نظر داشت که اولا نابودی و شکست کامل حماس آنطور که صهیونیستها ادعا میکنند تقریبا غیرممکن بوده و دوما اندیشه این گروه و عملا اندیشه مبارزه با صهیونیسم از بینبردنی نیست. در روزهای اخیر نبرد هوایی اسرائیل از نبرد ائتلاف تحت رهبری آمریکا بر علیه داعش در موصل فراتر رفته است و ارتش اسرائیل بهدنبال پاکسازی و تسهیل پیشروی یگانهای زمینی خود در غزه است. بنابراین همانطور که حماس و غزه به یک بازیابی فوری و کمکرسانی انساندوستانه نیاز دارند، اسرائیل نیز تقریبا فضای رسانهای را باخته و این رژیم علاوه بر بازیابی نیاز به حمایت جدی شرکای منطقهای و بینالمللی دارد تا او را در زمینههای مختلف لجستیکی، سیاسی، اطلاعاتی و اقتصادی و...حمایت کنند. نکته خوشبینانه در این جنگ این است که سایر بازیگران منطقهای و بینالمللی اعم از بازیگران دولتی و غیردولتی تا به این لحظه هیچکدام بهدنبال توسعه جنگ در خارج از مرزهای کنونی
نبوده و آتشبس را در مناطق جنگی همواره توصیه کردهاند، همچنین رهبران جریانات مختلف تا حدامکان از پیامهای تحریکآمیز خودداری کرده و سعی دارند طرفهای درگیر را بهمنظور جلوگیری از دامنهی جنگ بهنوعی به آرامش دعوت کنند.
تا چه اندازه احتمال فرسایشی شدن جنگ غزه محتمل است؟
همانطور که این روزها در خبرها پیداست؛ بر اساس برآوردهای رژیم صهیونیستی این جنگ چیزی نزدیک به 51 میلیارد دلار هزینه بر روی دست اسرائیل خواهد گذاشت و برخی میزان تداوم این جنگ را در صورت عدم ورود سایر بازیگران منطقهای تا سقف یک سال پیشبینی کردهاند. اما باید توجه داشت هزینه و زمانی که گفته شده به موجودیت اسرائیل پیوند خورده است.
بهعبارت بهتر، عملیات طوفان الاقصی هیمنه
اسرائیل و سرویسهای جاسوسی آن را شکسته و موازنه قدرت را به نفع مقاومت تغییر داده است. رژیم در حال حاضر بهدنبال یک توفیق بزرگ است تا آن را چه در داخل اسرائیل و چه در فضای بینالملل، هزینهی افکار عمومی نماید. هرگونه عقبنشینی در شرایط فعلی برای اسرائیل شکست محسوب میشود. از این رو نخست وزیر و سران ارتش در روزهای اخیر به آزادسازی گروگانها اشاره داشتهاند تا شاید از این رو هم افکار عمومی صهیونیستها را آرام کنند و هم بازیابی تاکتیکی در جنگ داشته باشند. از طرفی بعید به نظر میرسد حماس به همین سادگی ابزار فشار خود را از دست بدهد. جنگ زیرزمینی حماس و عدم کارایی سلاحهای پیشرفته رژیم در عمق این تونلها، از دیگر مواردی است که به فرسایشی شدن این جنگ دامن میزند. هر چند سران رژیم از نابودی برخی تونلها و اطلاعات ضد و نقیض دربارهی آنها صحبت میکنند اما به سادگی قابل درک است که سرویسهای اطلاعاتی رژیم هنوز درک مناسبی از این تونلها نداشته و بزرگترین چالش حملهی زمینی را در وجود این تونلها می بینند. باید پذیرفت ادبیات این جنگ با سایر جنگهای این منطقه متفاوت است، اسرائیل خود را بازنده میبیند و بدنبال انتقامگیری از حماس و غزه است.از طرفی میداند که فرجام حماس در غزه هیچگاه معطوف به آخرین فشنگ شلیک شده توسط آنها نیست. همانطور که گفته شد حماس در ابعاد مختلف در مردم غزه نفوذ کرده و مطمئنا اسرائیل میخواهد ابتدا قدرت میدانی را در غزه از حماس سلب کند و نهایتا احتمال میرود با میانجیگری سایر دولتها به راه حلی برای به اجماع رسانی گروههای فلسطینی در غزه روی آورد. دو دولتی شدن معایبی را در بر دارد چرا که دقیقا مشخص نیست بر چه اساسی این دو دولتی بودن قرار است اجرایی شود و نهادهای قدرت و اثرگذار و قانون گذار یا پولی و مالی چگونه تقسیم خواهند شد و از همه مهمتر، سرنوشت و نقش نیروهای مقاومت در این دولت سازی چه خواهد بود؟