قطر فرصتی برای احیاء اقتصاد هــرمزگان

  صبح ساحل ، اقتصادی - بازار قطر که فرصتی برای احیاء اقتصاد بیمار هرمزگان بود به دلیل بی تدبیری و فرصت سوزی مسئولان استانی در رقابت با استان های فارس، خوزستان، بوشهر و اصفهان از دست رفت. قطع رابطه عربستان و کشورهای عربی با قطر می‌تواند فرصت اقتصادی بزرگی را برای ایران در کوتاه مدت بوجود آورد، اما تصور اینکه فرصت زیادی برای تصاحب این بازار وجود دارد یک توهم بیش نخواهد بود. قطر از جمله کشورهایی است که وابستگی زیادی به واردات کالا به خصوص از کشورهای عربی دارد و طبیعتا طولی نخواهد کشید که ارتباط دو کشور عربستان و قطر بهبود خواهد یافت و فرصتی اندک برای عرضه و معرفی محصولات تولیدی استان هرمزگان وجود دارد.متاسفانه فقدان یک مدیریت صحیح در بخش تولید و صادرات کالاهای استان هرمزگان در این فرصت بادآورده نمایان شد، عدم بهره گیری سریع از بازار بوجود آمده اقتصادی و تجاری مناسب با قطر یکی از بزرگترین ضعف های پنهان مدیران حوزه اقتصادی استان و در راس آن استانداری هرمزگان به عنوان دولت و تسهیل کننده روابط و ایجاد هماهنگی میان تمامی دستگاههای دولتی و بخش خصوصی و رفع موانع و تولید صادرات را نمایان کرد. البته اگر به این اصل باور داشته باشیم که در آسمان اقتصاد مانند آسمان آبی، فرصت‌ها مثل ابر در گذرند، از این رو نباید اجازه داد که این فرصت پیش‌آمده، از کف برود.لزوم تشکیل کارگروه بررسی راهکارهای ورود به بازار قطر در هرمزگانفرصت مغتنمی پیش آمده که استان هرمزگان در بازار محصولات مصرفی و خوراکی قطر، جایی باز کند و تجار و بازرگانان هرمزگانی که سالها با عرضه محصولات در بازارهای خارجی با مشکلاتی روبرو بودند مجددا در فرصت پیش آمده اقدامی هر چند ضرب العجلی و مقطعی انجام دهند. اما نباید فراموش کرد که استانداری و دستگاههای متولی از جمله جهادکشاورزی، سازمان صنعت، معدن و تجارت هرمزگان، سازمان بنادر و دریانوردی استان، گمرکات و سایر حوزه ها هم باید در یک اتاق فکر نسبت به هماهنگی و ایجاد زمینه های صادرات اقدام سریع تری کنند.ترکیه صادرات مواد غذایی را کلید زده و عمان هم بندر صحار را به جای بندر دوحه دوبی به مراودات قطر اختصاص داده است. براساس گفته تجار ایرانی، این فرصت طلایی در حال از دست رفتن است. بازاری که می‌توانست به یکی از عمده‌ترین مقاصد صادرات میوه و تره‌بار و صیفی‌جات ایران در کوتاه مدت تبدیل شود با حرکت لاک پشتی مدیران ارشد استان هرمزگان و سیاست‌های نادرست به رقبا واگذار شد.طی دو هفته اخیر که از تحریم قطر می گذرد استانهای بوشهر، فارس و اصفهان بیشترین فعالیت را برای بدست آوردن بازار قطر انجام داده اند اما در این سو جلسات استانداری پشت درهای بسته برگزار می شود و جلسه شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی که می تواند نقش تعیین کننده ای در تسهیل صادرات برای تجار و بازرگانان به قطر ایجاد کند تشکل نشده و حتی کارگروه توسعه صادرات غیرنفتی هم که تشکیل شده بدون یک خروجی تاثیرگذار بوده و بیشتر به سخنرانی های بدیهی و غیر کاربردی استاندار سپری شده است. در آخرین جلسه کارگروه توسعه صادرات غیرنفتی که هفته گذشته بدون حضور خبرنگاران به نوعی پشت درهای بسته برگزار شد هیچ خروجی موثری نداشته است.برگزاری کارگروه های بی اثر اقتصادی در استاندر این جلسه استاندار هرمزگان به جای توجه به ظرفیت و فرصت بدست آمده در بازار قطر و برنامه ریزی برای تصاحب این بازار همچنان به گفتن جملات شعاری در خصوص تاثیر صادرات در توسعه اقتصادی استان پرداخته است و بازار عمان را مورد تاکید قرار داده است. این در حالی است که در فرصت کنونی باید فرصت های کوتاه مدت مانند بازار قطر را هم با جدیت پیگیری کرد. زیرا بازار عمان با توجه به علاقمندی عمانی ها یک بازار ثابت برای ایران و هرمزگان خواهد بود و از دست نخواهد رفت. اما عرضه محصولات مناسب در بازار قطر می تواند حتی بعد از بهبود روابط قطر و عربستان با توجه به رضایت قطری ها ادامه یابد.اولین محموله حامل ۴۶۰ تن مواد غذایی از بندر دیر بوشهر به قطر ارسال شده است. از سویی خبرها حاکی از آن است که اولین محموله غذایی به صورت هوایی از شیراز به دوحه صادر شده و صادرات روزانه ۱۰۰تن میوه و تره‌بار به این کشور از این طریق هم از دیگر مواردی است که نشان می‌دهد عزم تجار ایرانی برای استفاده از فرصت به‌دست آمده جزم شده است. فعالان اقتصادی ایرانی اما به این میزان صادرات قانع نشده‌اند و در اتاق بازرگانی اصفهان هم نشست «بازار قطر فرصت طلایی برای ایران» با حضور جمعی از صادرکنندگان اصفهانی و مسئولان ارشد این استان برگزار شده است. از سوی دیگر به اعتقاد برخی از فعالان اقتصادی، بازار قطر بازار بزرگی نیست و فعالان بخش‌خصوصی به‌ویژه در استان‌های فارس، بوشهر و خوزستان می‌توانند از فرصت بازار قطر استفاده کنند. در واقع چند استان ایران می‌توانند نیازهای این کشور را پوشش دهند.تلاش استان های فعال برای کسب سهم بیشتر در بازار قطرمسعود گلشیرازی، رئیس کمیسیون تجارت اتاق اصفهان در این نشست گفت: واحدهای تولید محصولات غذایی و آشامیدنی استان اصفهان می‌توانند با همکاری شرکت‌های مدیریت صادرات به‌صورت عملیاتی در بازار قطر حضور یابند و کمیسیون آماده هرگونه همکاری در این زمینه است.گلشیرازی از تشکیل کارگروه تخصصی ویژه بازار قطر زیرمجموعه کمیته توسعه صادرات این کمیسیون خبر داد و گفت: سازمان‌دهی صنایع غذایی و آشامیدنی استان برای حضور عملیاتی در این بازار در دستور کار این کارگروه قرارگرفته است.با توجه به ظرفیت‌های اقتصادی استان اصفهان راه‌اندازی ۳۰۰ شرکت مدیریت صادرات به‌عنوان هدف کمیسیون تعریف‌شده است.حمیدرضا مومنی مسوول کمیته توسعه صادرات کمیسیون تجارت اتاق اصفهان در این نشست از شرکت‌های مدیریت صادرات استان اصفهان خواست که در ورود به بازار قطر پیشگام باشند تا فرصت بازار قطر مانند روسیه، آسیای میانه، عراق و افغانستان از دست نرود. هیات تجاری استان اصفهان به قطر اعزام شود  اعزام این هیات می‌تواند به بازاریابی و نیازسنجی کالاهای استان اصفهان کمک کند.در حالی که اتاق بازرگانی استانهای اصفهان و فارس برای بدست آوردن امتیاز معین شدن بین استانهای صادر کننده به قطر تلاش می کنند و استاندار بوشهر به دنبال تشکیل کارگروهی برای هماهنگی بیشتر تجار و دستگاههای دولتی برای کسب بیشترین سهم از بازار صادرات به کشور قطر است، در استان هرمزگان بر خلاف سایر استانها مسئول ارشد استانی سخنی از بازار قطر نمی کند و باعث اعتراض تجار و بازارگانان استان هرمزگان شده است تا جائیکه رئیس استان بازرگانی بندرعباس خواستار توجه جدی مسئولان به ارائه تسهیلات ویژه برای صادرات به قطر و تسهیل در امور گمرکی شده است. و نسبت به فرصت سوزی مسئولان استان گلایه کرده است.مسئولان استانی فرصت سوزی نکنندلزوم ارائه تسهیلات صادراتی به بازرگانانمحمد امین صباغی زاده، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بندرعباس در ابتدای هفته جاری در نشست با نمایندگان ارگان های دولتی و بخش خصوصی اظهارداشت: آمارها نشان می دهد که ما در استفاده از فرصت ها موفق عمل نکرده ایم که گواه این مدعا را می توان در فرصتی که در بازار روسیه به وجود آمد جستجو کرد.وی افزود: تحریم قطر توسط چهار کشور عربی شبیه فرصتی است که در مورد روسیه به دست آمد اما با این تفاوت که بازار قطر کوچک تر و البته نیازهایش هم متفاوت تر است. بیشتر اقلامی که قطری ها به آن نیاز دارند محصولات صنایع تبدیلی، آرد، آب معدنی و خشکبار و مواد غذایی است.وی با بیان اینکه چگونه می شود از این فرصت استفاده کرد که تجربه کاستی ها در مورد روسیه تکرار نشود، افزود: تنها مشکل و دغدغه تمام تجار فرصت سوزی هایی است که یا به دلیل نبود امکانات لازم و یا به دلیل خلاهای قانونی و حمایت نشدن صادرکنندگان از سوی ارگان های دولتی جلوی پای تجار است.رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بندرعباس اضافه کرد: بهترین راهکار برای در دست گرفتن بازار قطر واگذاری امور به بخش خصوصی و تخصیص یارانه حمل و نقلی به صادرکنندگان است و دولت بکوشد که تمام تمرکزش را معطوف به تسهیل صادرات کند.صباغی زاده بیان داشت: مسیر کوتاه بین ایران و قطر و همچنین موقعیت هرمزگان به عنوان قطب صادراتی کشور و فاصله نزدیک آن با قطر باید هرمزگان را به پایلوت صادراتی به قطر تبدیل کند.وی اضافه کرد: کشور ما و بالتبع هرمزگان می تواند سهم قابل توجهی از بازار قطر را به خود اختصاص دهد که این مهم مستلزم برنامه ریزی و از دست ندادن فرصت هاست چرا که ممکن است این فرصت تنها برای مدت کوتاهی در اختیار کشورمان باشد.صباغی زاده ادامه داد: قطر بعد از امارات، دومین کشور منطقه است که از نظر زیرساختها، بنادر و ترانزیت، دارای اهمیت ویژه‌ای است و زیرساخت‌های مناسبی دارد و با شرایط پیش آمده، می‌تواند جزو شرکای اول اقتصادی کشور ایران قرار گیرد و در این بین بوشهر و هرمزگان با داشتن مزیت هایی همچون دریا و نزدیکی به کشورهای حاشیه خلیج فارس از جمله قطر باید تلاش بیشتری کنند که درصد بالایی از بازار قطر را به خود اختصاص دهند.از سوی دیگر خلیل قاسمی، رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت هرمزگان نیز از افزایش تبادلات تجاری و اقتصادی با قطر خبر می دهد.وی با اعلام این خبر افزود: یک فروند لندینک کرافت ایرانی حامل ۸دستگاه کانتینر یخچالی ۴۰ فوت و همچنین مقداری بار فله، نخستین محموله شناور از بندر شهید باهنر بندرعباس عازم قطر شد. این محموله سبزیجات اعم از لیمو، گوجه، خیار و... بود که نخستین گام برای تبادل کالا به این کشور از طریق این استان محسوب می‌شود.رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت هرمزگان در حالی خبر از افزایش صادرات از بنادر هرمزگان به قطر سخن می گوید که محصولات تولیدی استان سهمی در این محموله های صادراتی ندارند. به نوعی با ارائه امار صادرات محصولات سایر استانها از هرمزگان سعی در پوشش ضعف بزرگ استان در تولید محصولات با کیفیت و بی توجهی چندین ساله مسئولان ارشد استان و دولتی در بالا بردن کیفیت و تولید محصولات استاندارد جهت عرضه در بازارهای بین المللی دارند.نیازمند تدبیر مناسب برای شیوه صادراتی به قطرناصر حیدری پوری رئیس سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان صبح سه شنبه در جمع خبرنگاران در مورد اینکه تا کنون چه اقداماتی برای صادرات محصولات کشاورزی از استان به قطر انجام شده است، بیان داشت: در شرایط فعلی در حال رصد محصولات مورد نیاز قطر هستیم و بزودی گروهی از فعالان کشاورزی و بازرگانان به کشور قطر اعزام خواهند شد تا شرایط ترانسفر محصولات را مشخص کنند.وی با اشاره به ضعف بزرگ صنایع تبدیلی در استان هرمزگان عنوان کرد: متاسفانه موضوعی که روند صادرات محصولات تولیدی هرمزگان را با مشکل روبرو کرده است بسته بندی های نامناسب و نداشتن استاندارد صادراتی این بسته بندی ها است. بازار قطر همیشه شاهد حضور برندهای معتبر اروپایی و آمریکایی بوده است و نمی توانیم با بسته بندی های لوکس آنها رقابت کنیم.حیدری پوری ادامه داد: مشکل بعدی در صادرات و بی تمایلی صاحبان شناورها برای صادرات به قطر است. چند روز قبل امارات تهدید کرده است که شناورهایی که به قطر تردد کنند اجازه ورود و صادرات و واردات به امارات را ندارند. طبیعتا صاحبان شناورها که سالهاست از بازار امارات و عمان بهره می برند تمایل ندارند از این بازارها بی بهره شوند.وی عنوان کرد: پیشنهاد می کنیم از شرکت کشتیرانی ایران - هرمز به عنوان یک شرکت دولتی استفاده شود، ایران - هرمز یک خط کشتیرانی تمام دولتی است و در صورت تحریم توسط امارات مشکل چندانی بوجود نمی اورد ولی در صورتیکه از بخش خصوصی بهره بگیریم در بلند مدت مشکلات معیشتی و درآمدی زیادی به آنها وارد می شود.رئیس سازمان جهادکشاورزی هرمزگان اظهارداشت: دعواهای بین قطر و سایر کشورهای عربی زمانی حل و فصل می شود و اگر صاحبان شناورها در مسیر قطر باشند احتمال دارد با مشکلاتی روبرو شوند.علیرغم اعلام آمادگی اتاق بازرگانی بندرعباس برای ورود به بازار قطر و استقبال و علاقه تجار و بازرگانان هرمزگانی برای افزایش صادرات به این کشور، اما مسئولان ارشد استان که در راس آن استانداری هرمزگان قرار دارد، ورود جدی به مقوله حمایت جدی از صادرات به قطر نداشته اند و بیشتر بنادر استان صادرکننده کالاهای تولیدی دیگر استانها به قطر بوده اند و عدم اطلاع رسانی مناسب مسئولان استانی از آخرین وضعیت حمایتی از بازرگانان و تجار هرمزگانی و برنامه دولت برای ارتقا کیفیت محصولات تولیدی در استان حداقل برای بلند مدت و فرصت های آینده در زمانیکه حتی استانهای شمالی کشور هم تلاش برای تصاحب بازار قطر دارند، نوعی بی انگیزگی و گلایه در میان تولیدکنندگان و صادر کنندگان هرمزگان نسبت به مسئولان استانی بوجود آورده است.مهر - رضا زرگر