14

آذر

1403


12 مرداد 1401 13:35 0 کامنت

با شروع بارش‌های سامانه مونسون این غول هندی در ایران، برخی گمان می‌کردند که این باران‌ها، مشکل کم‌آبی و تنش‌های پیرامون آن را تا حدودی حل می‌کند و حداقل تابستان ۱۴۰۱ با بی‌آبی سر نمی‌شود.

 

غافل از این نکته که سیل خود تنش جدی برای بی‌آبی و تشدید خشک‌سالی محسوب می‌شود. از رسانه‌ها گرفته تا برخی از مردم به آبگیری‌های سدهای کشور امیدوار بودند و ارقام اعلام‌شده را شگفت‌انگیز می‌دانستند؛ برای مثال براساس آخرین آمار ثبت‌شده در شرکت مدیریت منابع ایران، سدهای سیستان و بلوچستان ۱۳۳ میلیون مترمکعب و هرمزگان در رتبه بعدی با صد میلیون مترمکعب و تهران و کرمان با مجموع هجده میلیون مترمکعب آبگیری شده‌اند که درمجموع سدهای کشور تا پایان نهم مردادماه، ۲۵۸ میلیون مترمکعب آب ورودی داشته‌اند.شاید در نگاه اول به نظر برسد که مقدار قابل‌توجهی آب جمع‌آوری‌شده؛ اما با یک مقایسه ساده می‌توان دریافت که این مقدار دریافتی، بسیار ناچیز است. تنها بخش کشاورزی ایران در سال رقمی بین ۷۰ تا ۸۵ میلیارد مترمکعب آب مصرف می‌کند.

صنایع چیزی در حدود ۸.۵ میلیارد مترمکعب آب نیاز دارند. درنهایت مصرف آب در ایران، رقمی بیش از ۹۰ میلیارد مترمکعب در سال است. از سویی آب‌های حاصل از سیل، حجم گسترده‌ای از گل‌ولای را وارد سازه‌های آبخیزداری و سدها کرده‌اند که وضعیت لایروبی و حجم سدها را تحت شعاع قرار می‌دهد و برخی را سازه‌ها را هم تخریب کرده‌است. رسوب‌گذاری سیل‌ها یکی از مواردی است که عمر سدها را کاهش می‌دهد و این سدها برای باران‌های بعدی و آبگیری مجدد دچار مشکل می‌شوند. بخش کشاورزی نیز از این سیل به حدی آسیب‌دیده که کشور برای تأمین نیازهای محصولات کشاورزی در پاییز، مجبور به کاشت مجدد برخی از محصولات و مصرف دوباره آب در ابعادی گسترده است. با ورود و خروج سامانه مونسون، تعداد کثیری دام و حجم بالایی از خاک حاصلخیز ازدست‌رفته و مقامات کشور، خسارت به بخش کشاورزی را هزاران میلیارد تومان اعلام کرده‌اند. مسئله روان آب حاصل از مونسون به اینجا ختم نمی‌شود، سیل‌ها زمانی که شدت کمی دارند، قدرت نفوذ به خاک و ذخیره‌سازی را هم دارند؛ اما وقتی سیلاب‌ها گسترده و مخرب می‌شوند، قدرت تخریب بالایی دارند و ساختمان‌ها و دیوارهای رودخانه را از بین می‌برند و مانع از نفوذ آب به زمین‌ها می‌شوند.

همچنین ریزدانه‌های حامل گل‌ولای، منافذی که محل نفوذ آب هستند را کور می‌کنند درنتیجه آب به سفره‌های زیرزمینی نمی‌رسد و روی زمین می‌ماند. حتی این نمونه سیل‌ها، خاک حاصلخیز و خاک نباتی را که ایجاد یک سانتیمتر آن ۳۰۰ تا ۸۰۰ سال زمان می‌برد را می‌شویند و از بین می‌برند.عاقبت این ۲۵۸ میلیون مترمکعب آب به‌دست‌آمده از مونسون هم روشن است. اقلیم گرم و خشک ایران مقدار قابل‌توجهی از این آب را به‌سرعت بخار می‌کند. در سطح جهان سالانه ۶۰ درصد از بارش‌ها تبخیر می‌شود که در کشور ما به دلیل اقلیم این رقم به بیش از ۷۰ درصد می‌رسد؛ اما آنچه موضوع مهمی است تبخیر از مخازن سدها و دریاچه‌های مصنوعی است که این رقم در دنیا به‌طور متوسط پنج درصد و در ایران حدود شش درصد تخمین زده می‌شود. پس آنچه به سر مملکت بارید، رحمت نبود بلکه زحمت بود.

 

روزنامه صبح ساحل

    بی‌برکتی مونسون برای تشنگی ایران سامیه طهورنیان

  بی‌برکتی مونسون برای تشنگی ایران سامیه طهورنیان

img
دیدگاه ها (0)
img