سازمان ملل متحد در توصیف فقر چنین بیان داشته است که فقر در شکلهای مختلف از قبیل کمبود درآمد برای معیشت پایدار، گرسنگی و سوءتغذیه، بیماری و مرگومیر ناشی از آن، بیخانمانی، ناامنی، محرومیت و تبعیض اجتماعی نمود پیدا میکند. این پدیده همچنین خود را به شکل عدم توانایی برای مشارکت در فرایندهای تصمیمگیری در عرصههای فرهنگی، اجتماعی و مدنی نشان میدهد. از دیدگاه بانک جهانی، فقر، محرومیت از رفاه است. این توصیف به وضعیت فعلی هرمزگان بیشباهت نیست. دولت یازدهم و دوازدهم و سیزدهم هر یک وعدههایی برای فقرزدایی از هرمزگان دادند و گفتند فقر زیبنده این استان با این حجم از پتانسیل صنعتی و معدنی نیست؛ اما پای عمل که میرسد میبینیم سالها گذشته است ولی وضعیت فقر در هرمزگان تغییر خاصی نکردهاست. البته همین مختصر تلاشها نیز برای فقرزدایی از این خطه غنی قابل ستایش است؛ کاهش نرخ بیکاری را در این استان واقعا نمیتوان نادیده گرفت؛ با این حال واقعیت این است که این استان هنوز نیازمند توجه ویژهای است و بایستی مسئولین بهطور بنیادی مسئله فقر در هرمزگان را ریشهکن کنند.
وضعیت فقر در جهان چگونه است؟
در حال حاضر آمار فقر در جهان بیشتر از گذشته شده است بهطوریکه یک و یک دهم میلیارد نفر از جمعیت 6.1 میلیارد نفری جهان یعنی از هر شش نفر یک نفر در فقر حاد زندگی میکنند. اخیرا گزارش جهانی فقر چند بعدی در سال 2023، رونمایی شد. به منظور محاسبه شاخص جهانی فقر چندبعدی، دادههای مربوط به 110 کشور در حال توسعه که در برگیرنده 6.1 میلیارد نفر جمعیت، معادل 92 درصد جمعیت کشورهای در حال توسعه مورد استفاده قرار گرفته است. محاسبه فقر چندبعدی که با استفاده از یک شاخص ترکیبی که در برگیرنده ابعاد اقتصادی، اجتماعی و سلامت است، فراتر از محرومیتهای پولی به مساله فقر میپردازد. شاخص فقر چند بعدی جهانی، تنها شاخص محاسباتی است که محرومیتهای مشترک در بیش از 100 کشور و 1200 منطقه فرعی را اندازه میگیرد و تصویری کلان از وضعیت فقر چندبعدی در دنیا ارایه مینماید.
شاخص جهانی فقر چندبعدی سال 2023
این گزارش بر تحولات گستردهای که به ویژه در سالهای اخیر وجود داشته و منجر به چالشهای بسیار در دستیابی به دنیایی بدون فقر شده است، تاکید دارد. چالشهایی نظیر نابرابری گسترده، بیثباتی و درگیریهای سیاسی، تغییرات آب و هوایی، چالشهای دوران پساکووید و سایر مواردی که همگی هزینههای زندگی و معیشت انسانها در سراسر دنیا را تحتالشعاع قرار داده است. طبق این گزارش، حدود 1.1 میلیارد نفر از جامعه 6.1 میلیارد نفری در دنیا دچار فقر چندبعدی هستند و هرجا فقر بیشتری وجود داشته شدت فقر نیز بیشتر بوده است. بر همین اساس 485 میلیون نفر از فقرا در 110 کشور مورد بررسی در وضعیت بسیار شدید فقر زندگی میکنند و محرومیتهای سنگین (بیش از 50 درصد محرومیت) را تجربه مینمایند. همچنین 99 میلیون نفر از فقرا، فقر در تمامی ابعاد سهگانه فقر چندبعدی را بهشدت تجربه میکنند و دارای محرومیت بیش از 70 درصد هستند و 10 میلیون نفر از 12 میلیون نفری که در محرومیتهای بسیار شدید (بالای 90 درصد محرومیت) زندگی میکنند در منطقه جنوبی صحرای آفریقا زندگی میکنند.
چند آمار تکاندهنده در این گزارش:
*نیمی از 1.1 میلیارد نفر فقیر (566 میلیون نفر)، افراد کمتر از 18 سال بودهاند
*84درصد از فقرا در مناطق روستایی زندگی میکنند و در تمام مناطق جهان فقر روستایی بیش از فقر شهری بوده است
*حدود 57.3 درصد از فقرا (حدود 639 میلیون نفر) در کشورهای با درآمد متوسط زندگی میکنند
*حدود 34.7 درصد از فقرا (387 میلیون نفر) در کشورهای با درآمد پایین زندگی میکنند
*حدود 8.1 درصد از فقرا (90 میلیون نفر) در کشورهای با درآمد بالا زندگی میکنند
*534میلیون نفر از 1.1 میلیارد نفر فقیر جهان در جنوب صحرای آفریقا زندگی میکنند
*389 میلیون نفر از 1.1 میلیارد فقیر جهان در جنوب آسیا زندگی میکنند
*25 کشور در طول 15 سال اخیر شاخص فقر چند بعدی را به نصف رساندهاند
*بین 824 الی 991 میلیون نفر از فقرای جهان از امکانات کافی بهداشتی، مسکن و سوخت برای پخت و پز برخوردار نیستند
*600میلیون نفر از فقرای جهان در خانوادههایی زندگی میکنند که حداقل یک نفر در آن دچار سوءتغذیه است
مقایسه نابرابری درآمدی و فقر در استان هرمزگان با کل کشور
در خصوص رابطه رشد اقتصادی و نابرابری درآمدی در استان هرمزگان مطالعاتی صورت گرفتهاست که نتایج آن نشان میدهد؛ بین نابرابری و فقر در مناطق شهری و مناطق روستایی استان هرمزگان اختلاف معناداری وجود دارد. بر همین اساس نابرابری و فقر در مناطق شهری استان هرمزگان به ترتیب ۰۱۴/۰ و ۰۳۷/۰ واحد از مناطق روستایی کمتر است. همچنین، بین نابرابری و فقر در مناطق شهری استان هرمزگان و مناطق شهری کشور اختلاف معناداری وجود داشته و نابرابری و فقر در مناطق شهری استان هرمزگان به ترتیب ۰۴۹/۰ واحد کمتر و ۰۴۵/۰ واحد بیشتر از مناطق شهری کشور است. علاوه براین، بین نابرابری و فقر در مناطق روستایی استان هرمزگان و مناطق شهری کشور اختلاف معناداری وجود داشته و نابرابری و فقر در مناطق روستایی استان هرمزگان به ترتیب ۰۳۱/۰ کمتر و ۰۶۸/۰ واحد بیشتر از مناطق روستایی کشور است.
روزنامه صبح ساحل