بسیاری از مراجعانی که برای دریافت خدمات روانشناسی مراجعه میکنند، در بدو ورود و آغاز فرایند مشاوره همانطور رفتار میکنند که عادت کردهاند در زندگی روزمره از خود بروز دهند و بعد به مرور زمان و تجربهی احساس امنیت خود واقعیشان را بروز میدهند.
یکی از مواردی که در بیشتر افراد مشترک است، تظاهر به خونسردی و قوی بودن است. حتی کسانی که در بدترین موقعیتها و حالات هیجانی قرار دارند، مایلند بگویند اوضاع خوب است و به راحتی از پس شرایط برمیآیند. ریشهی این مساله به وجود ارزش اشتباهی در جامعهی ما بازمیگردد، تحت عنوان اینکه اگر آسیبپذیر باشی یا نشان بدهی که رنج میکشی، پس ضعیف و ناکارآمد هستی.
به پیروی از همین ارزش و هنجار است که اکثر ما احوال واقعی خود را به شدت سرکوب و پنهان کرده و در مسیر دشواری از تظاهر به خوب بودن قدم میگذاریم. اشکالی که در این سیستم ارزشی و باوری وجود دارد، فشار مضاعفی است که افراد در سرزنش و انکار خود متحمل میشوند و اگر این روند ادامه دار باشد به مرور زمان ارتباط فرد با هیجانات و احوالات واقعی خود قطع شده و دیگر نمیتواند منبع کژکاریهای خود را پیدا کند. روانشناسان معتقد هستند که زمان آن فرا رسیده تا بپذیریم ایرادی در آسیبپذیر بودن وجود ندارد. شاید هنگامی که از دعوای درون خانواده ناراحت و مضطرب هستیم، نیازی نباشد به روی همکاران لبخند بزنیم و بگوییم همهچیز مرتب است. میتوانیم به حال درونی خود اشاره کنیم و اگر نمیخواهیم در مورد رازها و شیوهی زندگی خود با کسی صحبت کنیم، صرفا به هیجانات اشاره کرده و بگوییم که امروز چندان احساس خوشاحوالی نمیکنیم، یا کمی مضطرب هستیم.
روانشناسان متخصص در حیطهی ارتباطات، توضیح میدهندکه بیان احوالات خود با التماس برای تنها نبودن یا دریافت کمک بسیار متفاوت است و اظهار به آسیبپذیر بودن نه تنها ما را ضعیف و ناکارآمد نشان نمیدهد، که ارتباط اجتماعی ما با اطرافیان را بهبود بخشیده و فشار حاصل از این ارزش اشتباه را کاهش میدهد. هنگامی که یاد بگیریم میتوانیم آسیبپذیر باشیم و عیب و ننگی در این مساله وجود ندارد، ثابت میکنیم در واقعیتی که تا به حال بیهوده پنهانش کردهایم، مانند مخاطبان خود هستیم و در ارتباطات خود این امنیت و فضا را ایجاد میکنیم که سایرین هم از پوستهی سخت خود بیرون آمده، احساس راحتی کنند و شکنندگی و انسان بودن خود را ابراز کنند.
ممکن است تا به حال طوری رفتار کرده باشیم که انگار ترسها، اضطرابها و غمهایمان دشمنان شرمآور و منفوری هستند، اما حالا میدانیم که اینها بخش طبیعی و عادی انسان بودن است، بنابراین تلاش برای پنهان کردن آنها ما را قوی و خونسرد نشان نمیدهد. با درایت، شوخطبعی و مهارت ابراز وجود میتوانیم سربلندانه و مفتخرانه به آسیبپذیری خود به مثابه یک انسان اشاره کنیم و راه را برای دیگرانی که از این پنهانکاری در رنج هستند، باز کرده و گامی در جهت اصلاح این ارزش ناکارآمد برداریم.
روزنامه صبح ساحل