مرد جوان مدتی با علائم تب، خارش بدن، تهوع، بی‌حالی، بی‌اشتهایی و چشم‌درد، درگیر بود تا اینکه پس از مراجعه به پزشک، متوجه شد که به تب دنگی گرفتارشده است. این بیمار اهل بندرلنگه بدون اینکه به  کشوری سفرکرده باشد گریبانگیر ویروسی ناشی از  گزش پشه‌ای به نام «آئدس» شده بود. 

در اوایل خردادماه سال جاری پس از شدت یافتن علائم بیماری به مطب یکی از پزشکان مراجعه کرد که دارو به او تجویز شد. پنج روز از مصرف داروها گذشت اما این مرد جوان همچنان در تب شدید می‌سوخت. در این مدت خانواده وی که اخبار تب دنگی را دنبال می‌کردند به‌احتمال ابتلا به این بیماری، وی را به بیمارستان منتقل کردند. مرد جوان در گفتگو با کادر درمان بیان داشت که دیابت دارد و فقط در سطح شهرستان تردد داشته است. او مورد آزمایش‌های مختلف قرار گرفت که دو نمونه از آزمایش IGM مثبت نشان داد. 

ناگفته نماند که اولین مورد بیماری تب دنگی در کشور در ۲۶ اردیبهشت‌ماه سال جاری در شهرستان لار استان فارس به ثبت رسیده است.مرد جوان از طریق فرودگاه امارات وارد شیراز شده بود که پس از بروز علائم بیماری وانجام آزمایش‌های متفاوت مشخص شد وی دچار بیماری دنگی شده است. به گفته دکتر حسین فرشیدی معاون بهداشتی وزیر بهداشت، اولین مورد شناسایی تب دنگی دراستان هرمزگان مربوط به دو خواهر بندرلنگه‌ای بوده است که به‌صورت محلی و گزش پشه آئدس به این نوع بیماری مبتلا شده بودند.  این مقام مسوول از افزایش تخم های پشه ببری پس از باران در صورت عدم کنترل آئدس هشدار داد.

  

از ابتدای اردیبهشت‌ماه امسال تاکنون بیش از ۲ هزار تست در خصوص پشه آئدس در هرمزگان انجام‌شده است که تنها ۱۶ مورد مثبت ابتلا به تب دنگی در استان قطعی شده است که 11 مورد آن در بندرلنگه بوده است.پشه آئدس در حال حاضر در شهرستان‌های بندرعباس، بندرلنگه، قشم، جاسک و جزیره کیش صیدشده است. سال ۹۸این پشه برای نخستین بار در کشور در بندرلنگه شناسایی شد. در آن زمان با توجه به اینکه بیمار مبتلابه تب دنگی در سطح استان وجود نداشت، این پشه‌ها نیز ناقل بیماری نبودند و محیط نیز بهسازی و این پشه‌ها کنترل شدند. به‌رغم شناسایی این پشه در استان از ۴ سال پیش تاکنون با اقدامات انجام‌شده بیماری طغیان نکرد.

  

"از ۲۶ اردیبهشت تاکنون ۱۵۱ مورد بیماری قطعی تب دنگی در کشور شناسایی‌شده‌اند که عمدتاً در استان فارس هستند ".معاون بهداشت وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در گفتگو با صبح ساحل بابیان این مطلب بیان داشت که از این ۱۵۱ بیمار فقط ۱۲ بیمار سابقه سفر نداشته‌اند که  با اقدامات بالینی و آزمایشگاهی بیماری آن‌ها تشخیص داده‌شده است.مابقی از طریق سفر به کشورهای خارجی به‌ویژه امارات وارد کشور شده‌اند. از این ۱۲ بیمار نیز ۱۱ بیمار در استان هرمزگان و یک بیمار در استان سیستان و بلوچستان شناسایی‌شده‌اند و یک بیمار از این ۱۲ نفر نیز آفریقایی‌تبار است.دکتر فرشیدی از مشاهده این پشه به‌غیراز هرمزگان در سیستان‌و‌بلوچستان، بوشهر،گیلان و مازندران خبر داد و بیان داشت که ابتلای محلی تب دنگی در کشور تنها در شهرستان بندرلنگه بوده است و در همین شهرستان ابتلای وارده از کشور عربستان که حجاج این شهرستان بودند نیز مشاهده‌شده است.وی با اشاره به اینکه در این مدت فقط یک نفر(مرد80 ساله_ استان فارس)که در امارات به این بیماری  مبتلا شده بود فوت‌شده است، عمده بیماران وارداتی ویروس دنگ از امارات را مربوط به شهرستان لار دانست و تصریح کرد: هرچند نوع پشه صیدشده در شمال و جنوب با یکدیگر متفاوت است، پشه جنوب تهاجمی‌تر و بیماری‌زاتر است و شدت بیماری بیشتری دارد.دکتر فرشیدی این را افزود که از دو ماه گذشته تخم‌ریزی پشه آئدس در برخی از مناطق کشور اتفاق افتاده است،اگر باران ببارد تخم‌های پشه آئدس افزایش می‌یابد. این مقام مسئول بابیان‌اینکه احتمال حضور پشه آئدس در پاییز و به دنبال بارندگی خیلی زیاد است تأکید کرد: به‌صراحت می‌گویم در صورت کنترل نکردن، تب دنگی می‌تواند از کووید خطرناک‌تر باشد.وی عنوان کرد:همکاران بهداشتی ما گاهی در دو استان هرمزگان و سیستان و بلوچستان در دمای ۴۵ تا ۵۰ درجه در حال تلاش برای شناسایی و مهار نقاط دارای پشه آئدس هستند و خشکی نقاط مختلف که براثر گرما به وجود آمده و محدودیت زیستی برای پشه به وجود آورده نباید ما را غافل کند، زیرا با یک بارندگی دوباره طی کمتر از دو هفته شاهد زادوولد پشه‌ها در این مناطق خواهیم بود.فرشیدی افزود: در کنار دانشگاه‌های علوم پزشکی، همه ارگان‌های مربوط باید برای بهسازی محیط تلاش کنند.

  

دکتر غلامعلی جاودان رئیس دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان نیز با اشاره به اینکه در هفته اخیر بیماران مبتلابه تب دنگی جدیدی در استان  شناسایی نشده است تأکید کرد: در حال حاضر تعداد بیماران مبتلابه تب دنگی در سطح استان بدون تغییر است و به تعداد بیماران افزوده نشده است که این می‌تواند به دلیل گرمای هوا و همچنین نبود بارش باران باشد.وی از کنترل شدن این بیماری و بهسازی محیط در سطح استان به‌خصوص محلات آلوده  با مه پاشی و سم‌پاشی خبر داد و افزود:این بیماری تنها از طریق پشه آلوده منتقل می‌شود و بهترین راه برای جلوگیری از بیماری بهسازی محیط و جلوگیری از تکثیر پشه است. وی نصب توری در پنجره‌ها، خالی کردن آب زیر گلدان‌ها و مخازن جمع کننده آب کولرها، بسته بودن درب بطری‌های رهاشده در طبیعت، خالی کردن آب لاستیک‌های مستعمل و قایق‌ها ازجمله اقدامات پیشگیری از انتشار این پشه ذکر کرد و گفت:کنترل پشه تنها از طریق بهسازی محیط امکان‌پذیر است؛ بنابراین به‌شدت حائز اهمیت است که افراد در بهسازی محیط خود کوشا باشند، آب‌های راکد را از محیط زندگی حذف کنند؛ به‌طور مثال آب کولرهای گازی ظرف‌هایی که آب در آن‌ها نگهداری می‌شود، زیر گلدان‌ها محل مناسبی برای رشد پشه است که باید این آب‌ها تخلیه و ظرف‌ها با دقت شسته شوند تا در صورت تخم‌گذاری پشه لارو پشه از بین برود. رئیس دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان به  لانه‌های پنهان آئدس اشاره کرد وادامه داد:وسایلی مانند لاستیک مستعمل به دلیل رنگ سیاه اگر آب در آن باشد مکان مناسب برای تخم‌گذاری پشه است و این پشه می‌تواند در آب تمیز پشت کولر یا آب گلدان یا حتی آب جمع شده در یک درب نوشابه تخم‌گذاری کند.

  

بر اساس اظهارات شهنام عرشی رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های وزارت بهداشت، هم‌اکنون ۴۰ شهر ایران درگیر پشه آئدس هستند. پشه آئدس چهار بیماری تب دانگ، تب زرد، چیکونگونیا و زیکا را ایجاد می‌کند که در حال حاضر هیچ‌کدام از این بیماری‌ها واکسن و درمان قطعی ندارند.عرشی یادآور شد: پشه‌های مهاجم از طریق هواپیما، خودرو و کشتی به سایر کشورها قابل‌انتقال هستند. پشه آئدس هم‌اکنون جزایر جنوبی کشور مانند کیش، بندرلنگه، هرمز و قشم را آلوده کرده است.این مقام مسئول با تأکید بر لازم‌الاجرا بودن وظایفی که سازمان پدافند غیرعامل به دستگاه‌ها در خصوص آئدس ابلاغ کرده است، گفت: مناطق آزاد و مناطق آلوده باید اقدامات لازم را در خصوص پیشگیری ازشیوع بیماری انجام دهند و استانداران بالاترین مقام‌های استانی هستند که باید در این زمینه ورود کنند وگرنه همه‌گیری ممکن است منجر به تعطیل شدن برخی از جزایر و کنترل رفت‌وآمدها شود.

  

قریب به %۸۰ از بیماران مبتلابه ویروس دنگی هیچ‌گونه نشانه‌ای نداشته یا نشانه‌های بسیار خفیفی (مانند تب ملایم) دارند. فقط وضعیت %۵ از بیماران وخیم می‌شود.بیشتر مواقع نشانه‌ها بین ۴ تا ۷ روز آشکار می‌شوند. بنابراین اگر شخصی از مکانی که ویروس دنگی در آن شایع است بازگردد و پس از ۱۴ روز نشانه‌ها را در خود مشاهده نکند، به ویروس دنگی مبتلا نشده است. پشه آئدس دارای  دست و پای بلند با خطوط سیاه‌رنگی است. ایران نیز از ۱۳ سال پیش بعد از وجود این پشه در کشور گرجستان مطالعات خود را جهت شناسایی این پشه در کشور شروع کرد.بعد از بارندگی شدید در دبی و عمارات و شیوع بیماری در این کشورها، این بیماری توسط افرادی که سفر به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس داشتند در هرمزگان گزارش شد. به گفته فرشید رضایی سرپرست دفتر آموزش و ارتقا سلامت وزارت بهداشت،این پشه ناقل ۴ تیپ از بیماری دانگ است که ابتلا به هر یک از این تیپ بیماری‌ها باعث ایمنی به آن تیپ می‌شود مثلاً بیماری که تیپ ۲ بیماری دانگ را گرفته باشد تا آخر عمر نسبت به تیپ ۲ بیماری مقاوم است اما درصورتی‌که تیپ‌های دیگر این بیماری ازجمله تیپ ۱ ، ۳ و یا ۴ را بگیرد بدن واکنش شدیدتری خواهد داشت. بسیار حائز اهمیت است که تا حد امکان افراد به هیچ‌یک از تیپ‌های این بیماری مبتلا نشود.

  

رضایی که هفته گذشته در کارگاه آموزش اطلاع‌رسانی صحیح آئدس و تب دنگی و مقابله با اخبار جعلی در سالن کوثر دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان بندرعباس سخن می‌گفت به عدم همه‌گیری تب دنگی تأکید داشت که مردم به شایعات توجه نکنند. سرپرست دفتر آموزش و ارتقا سلامت وزارت بهداشت یادآور شد:برخی افراد سودجو در لباس همه‌چیزدان از موضوع تب دنگی برای منفعت اقتصادی و شخصی سوءاستفاده کرده و با ساخت شایعات، به فروش دارو و کالاهای بی‌اثر خود اقدام می‌کنند. رضایی تصریح کرد:خوشبختانه برخلاف بسیاری بیماری‌های عفونی دیگر، تب دنگی نمی‌تواند به‌صورت مستقیم ازیک فردبه‌فرد دیگر(تماس و یا تنفس در محیط) منتقل شود و از راه گزش پشه می‌تواند به افراد سالم منتقل شود، بنابراین امکان همه‌گیری بزرگ مانند آنچه در بیماری کرونا تجربه کردیم به‌هیچ‌وجه در مورد دانگ مصداق ندارد.وی گفت:انتقال ویروس در همان لحظه امکان‌پذیر نیست چراکه دوره کمون رشد ویروس در بدن پشه و انتشار آن در بزاق پشه حداقل دو هفته زمان می‌برد و بعدازآن پشه بیماری را منتقل خواهد کرد.سرپرست دفتر آموزش و ارتقا سلامت وزارت بهداشت منشأ  اپیدمی بیمارها اصولاً از اشتباهات رفتاری ذکر کرد و ادامه داد: این اشتباهات موجب دامن زدن و فراگیری یک موج از بیماری می‌شود و درنهایت آگاه‌سازی و اصلاح الگوی رفتاری نقش مهمی در خاتمه بخشیدن به همان اپیدمی دارد.رضایی تأکید داشت که افراد مبتلابه گزش این پشه از تردد در جامعه پرهیز کنند درصورتی‌که نیاز به مراجعه به پزشک داشتند حتی‌الامکان در ساعات اوج فعالیت پشه‌ها از منزل خارج نشوند.وی در ادامه گفت: این پشه با طلوع آفتاب بیدار می‌شود و در هنگام غروب گزش آن تمام می‌شود. ساعات پرگزش ۲ تا ۳ ساعت بعد از طلوع خورشید و ۳ الی ۴ ساعت مانده به غروب آفتاب است. رضایی با اشاره به اینکه طبق گزارش‌ها در صورت استفاده از البسه بارنگ مشکی و بعدازآن قرمز و زرد احتمال گزش توسط پشه آئدس بیشتر می‌شود از مردم خواست  که از رنگ لباس سفید بژ و کرم استفاده کنند و حتی الامکان در زمان‌های اوج گزش پشه افراد از منزل خارج نشوند و در صورت لزوم به خروج از لباس‌های رنگ روشن و پوشیده ،همچنین از پماد دافع حشرات درقسمت‌های باز استفاده کنند.وی در پایان عنوان داشت:خوشبختانه در شهرهای بندرعباس و بندرلنگه مردم آگاهانه رفتار می‌کنند و فضاهای مستعد تخم‌ریزی پشه شناسایی و از بین رفته است، بارندگی هم در دو ماه اخیر در این شهرها وجود نداشته که خود عاملی کنترلی برای جلوگیری از رشد پشه آئدس است.

  

دکتر آزاده مشت‌زن متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری فوکال پوینت بیماری تب دنگی در غرب استان هرمزگان بهترین اقدامات برای کاهش بیماری و جلوگیری از همه‌گیری آئدس را بهسازی محیط دانست و گفت: افرادی که دچار گزش شده و علائم بیماری همچون تب و بدن‌درد در آنان بروز می‌کند، باید به مراکز بهداشتی مراجعه کنند.وی با اشاره به علائم این بیماری افزود: بین ۳ تا ۱۴ روز بعد از گزش نیش پشه آلوده علائم ظاهر می‌شود که این علائم شامل سردرد، بدن‌درد و تب ناگهانی در افراد مختلف با شدت متفاوت است، فرد مبتلا برای کنترل تب و بدن‌درد به‌هیچ‌عنوان از مسکن‌هایی مانند نوافن، ژلوفن، مفنامیک و دیکلوفناک استفاده نکند. 

دکتر مشت‌زن تصریح کرد:فرد مبتلا باید استراحت کرده، مایعات فراوان استفاده کند بعد از سه روز درصورتی‌که علائم فروکش نکرد به پزشک مراجعه کند، در طی دوران ابتلا حتماً فرد مبتلا از پشه‌بند استفاده کند تا پشه‌های موجود محیط را آلوده نکنند.