صبح ساحل دلایل کمبود سیمان در بازار استان هرمزگان را بررسی کرد:

چالش بر سر حمل‌و‌نقل و قیمت‌های دستوری


نویسنده: سامیه طهورنیان

صنعت سیمان از مهم ترین صنایع کشور است. بنا به آمار رسمی ایران سالانه ظرفیت تولید 80 تا 90 میلیون تن سیمان را دارد. حتی پیش‌بینی شده‌است که این ظرفیت تا سال 1404 به بیش از 120 میلیون تن در سال می‌رسد. در حال حاضر بیش از ۷۰ کارخانه سیمان کشور در سطح کشور وجود دارد که به‌طور متوسط در هر استان کشور ۲.۳ واحد سیمانی وجود دارد. با این حال این محصول پر مصرف در دو سال گذشته دچار نوسان قیمتی شدیدی شده و حواشی متعددی داشته است.  از کم شدن تولید سیمان و صف های طویل توزیع گرفته تا قطع و وصل صادرات آن. تعدادی از مقامات مسئول صنعت سیمان، مشکل کمبود گاز، مازوت‌سوزی و برق را عامل گرانی و کمبود سیمان عنوان کرده‌اند. برخی  دیگر اما شرایط تحریم ها و نوسان قیمت ارز را ماثر در افزایش قیمت می‌دانند. با شروع  مشکلات توزیع سیمان در بازار این معضل در  هرمزگان هم مشاهده شد. شروع این مشکلات با فصل ساخت و ساز در هرمزگان یعنی نیمه دوم سال، همراه شد. این مسئله  نارضایتی بسیاری از مردم را به دنبال داشت که تعدادی از آن ها با  ارسال تصاویر یا ویدئویی هایی مشکلات شان را در زمینه سیمان با تحریریه صبح ساحل در میان گذاشتند. از سویی کارخانه سیمان هرمزگان به دلیل مشکلات در تجهیزات و سیستم قدیمی تولید، کمتر از ظرفیت واقعی خود یعنی 5500 تن در روز تولید می کند که با نیاز روزانه استان که بیش از 8 هزارتن در نیم سال دوم است هم خوانی ندارد. این امر باعث شده که متقاضیان سیمان از استان های همجوار، سیمان خریداری کنند که هزینه حمل و نقل را بالا برد و قیمت تمام شده سیمان را دو برابر کرد. در همین شرایط کمبود و گرانی سیمان در استان، تولید کننده های سیمان اقدام به صادرات سیمان کرده اند. بنا بر گزارش روابط عمومی و امور بین الملل شرکت سیمان هرمزگان، در مرداد سال گذشته 24 درصد افزایش صادرات نسبت به سال 98 داشته اند که از دی ماه 99 صادرات به دلیل کمبود سیمان در کشور متوقف شد. ‌اما این مسئله باعث کاهش قیمت سیمان در بازار نشد. برای پیگیری بیشتر مشکلات سیمان از نمایندگان استان درمجلس و مسئولین متعددی درخواست مصاحبه کردیم که تاکنون بی نتیجه بوده است. در نهایت «امیر سجده ای» معاون بازرگانی و توسعه بازار شرکت سیمان هرمزگان به سوال های پیرامون مشکلات پیش آمده و مشکلات پیش روی وضعیت سیمان در هرمزگان پاسخ داد. 
  

 چرخه توزیع سیمان به چه صورت بوده که صف هایی در برخی نقاط هرمزگان ایجاد شده است؟

مشکل اصلی کمبود سیمان و ایجاد صف خرید سیمان در بعضی نقاط هرمزگان، عدم تناسب عرضه و تقاضا در ماه‌های گذشته بوده است. تولید شرکت سیمان هرمزگان حداکثر 6000 تن در روز هست، اما در فصول ساخت و ساز تقاضای سیمان در استان هرمزگان حدود 8000 الی 9000 تن در روز بوده که این کسری تولید در سالهای گذشته توسط شرکتهای سیمان استانهای مجاور مانند سیمان داراب، لامرد، ممتازان، سپهر و .... تأمین می شد اما امسال  به دلیل افزایش شدید هزینه حمل از یک طرف، و سود بالاتر صادرات، این شرکتها ارسال سیمان به هرمزگان را متوقف کردند و در نتیجه کمبود عرضه در مقایسه با تقاضا باعث ایجاد التهاب در بازار شد. درباره چرخه توزیع هم، از ابتدای دی ماه 1399 طبق مصوبه ستاد تنظیم بازار هرمزگان، توزیع سیمان به صورت سهمیه ای و بر اساس لیست های روزانه سازمان صنعت و معدن استان(برای عاملین توزیع مصارف مردمی ، شرکتهای بتن ساز و تولیدکنندگان قطعات بتنی و طرحهای صنعتی) و استانداری (برای پروژه های عمرانی) انجام شده و این شرکت هیچ دخالتی در نحوه توزیع و اولویت بندی سمت و سوی توزیع ندارد.
  
    چالش بر سر حمل‌و‌نقل و قیمت‌های دستوری
  

 صادرات در شرایط فعلی که کشور خود دچار کمبود یا گرانی سیمان است چه توجیهی دارد؟

در ابتدا باید اشاره کنم که شرکت سیمان هرمزگان از ابتدای دی ماه 1399 و بر اساس درخواست ستاد تنظیم بازار استان نسبت به قطع صادرات خود اقدام نموده و در حال حاضر بیش از 4 ماه است که صادرات انجام نشده است. این در حالی است که این محدودیت صرفاً برای شرکت سیمان هرمزگان اتفاق افتاده و سایر شرکتهای سیمانی در داخل و خارج استان به راحتی نسبت به صادرات سیمان اقدام می کنند. اما در خصوص توجیه صادرات، همانطور که همه می دانیم در شرایط اقتصادی فعلی، ارزآوری و فروش ارزی محصولات تولیدی کارخانجات باعث ایجاد ثبات اقتصادی و کاهش تورم شده و در زندگی جاری همه افراد جامعه تأثیر مستقیم دارد و نمی توان در بلندمدت صادرات را ممنوع کرد. ضمن اینکه بسیاری از کارخانجات از جمله کارخانه سیمان هرمزگان به دلیل نیاز به خرید ارزی قطعات و لوازم یدکی کارخانه که بسیاری از آنها تولید مشابه داخلی ندارند، ارز مورد نیاز خود را جهت تأمین این قطعات و ادامه فعالیت و حیات کارخانه از طریق صادرات تأمین می کنند. ما معتقدیم راه حل رفع کمبود سیمان در استان قطع صادرات شرکت سیمان هرمزگان نیست، آن هم در شرایطی که صادرات سایر شرکتها هیچ محدودیتی ندارد.
  

 پس به نظر شما مشکل رفع کمبود سیمان در استان چه راه حلی دارد؟

 ببینید، ظرفیت تولید سیمان در کشور در حال حاضر نزدیک 88 میلیون تن در سال است. به دلیل مشکلات تولید، در حال حاضر حدود 70 درصد این ظرفیت فعال است، یعنی حدود 61 میلیون تن در سال. اما جالب است بدانید مصرف سالیانه آن در کشور در سالهای گذشته کمتر از 45 میلیون تن بوده. به معنی این که ما در کشور افزایش تولید سیمان داریم و قاعدتا نباید کمبودی در بازار وجود داشته باشد. نکته مهم این است که چرخه تامین سیمان در بازار ، مولفه های متعددی دارد که فقط یکی از آنها تولید است. اما متاسفانه مسوولان محترم از سایر مولفه های تاثیرگذار غافل هستند و همه فشار تامین را به تولیدکننده وارد می کنند. یکی از مهمترین مولفه های تاثیرگذار، حمل و نقل است. با توجه به پراکندگی ناموزون کارخانجات سیمان در کشور، هزینه حمل تاثیر بسیار زیادی در قیمت تمام شده سیمان برای مصرف کننده هرمزگانی دارد. مولفه دیگر، شناور نبودن قیمت سیمان و عدم همخوانی قیمت مصوب فروش درب کارخانه با هزینه های تمام شده تولید است. به همین دلیل است که در حال حاضر، سیمان کارخانجات استان های دیگر امکان عرضه با قیمت مصوب در هرمزگان را ندارند. مولفه های متعدد دیگری هم وجود دارند که عمدتا ناشی از همین دو مولفه مهم هستند.
  

 با وجود چند بار افزایش قیمت سیمان در طول سال،چرا این مشکل حل نمی شود؟

همانطور که عرض کردم، بر خلاف همه مصالح ساختمانی دیگر، قیمت سیمان متأسفانه به صورت دستوری تعیین شده و از شناوری و رقابت قیمت در بازار تبعیت نمی کند. بنابراین، افزایش قیمت سیمان به صورت پلکانی و یک یا دو بار در سال اتفاق می افتد، اما افزایش قیمت سایر مصالح به صورت دائمی و متناسب با قیمت های جهانی و تقاضای بازار اتفاق می افند و به همین دلیل، افزایش قیمت سیمان بیشتر به چشم می آید. به عنوان مثال، قیمت میلگرد طی چهار سال گذشته نزدیک به شش برابر شده، اما قیمت سیمان در همین مدت حدود 2 برابر شده است. این در حالی است که طی چندین سال گذشته، درصد افزایش سیمان از میزان تورم رسمی اعلام شده توسط بانک مرکزی پایین تر بوده است. همچنین باید به یک نکته هم توجه کرد که عدم افزایش قیمت رسمی سیمان بیشتر به نفع دلالان و واسطه هاست. همین الان می توان دید که فاصله میان قیمت رسمی فروش درب کارخانه و قیمت واقعی که سیمان به دست مشتری نهایی می رسد، بسیار زیاد است. همانطور که گفتم به دلیل هزینه حمل بسیار زیاد، سیمان کارخانجات خارج از استان کمتر امکان توزیع در استان را دارند. چنانچه قیمت رسمی سیمان افزایش پیدا کند، امکان توزیع سیمان کارخانجات خارج از استان با قیمت مصوب در استان هرمزگان بوجود می آید و بخشی از کمبود عرضه سیمان مرتفع خواهد شد که این مسأله باعث کاهش دلالی و واسطه گری می شود.
  

 وضعیت سیمان فله به چه صورت است؟

مشتریانی که از سیمان فله استفاده می کنند شامل پروژه های عمرانی، شرکتهای بتن ساز، تولیدکنندگان قطعات بتنی و بلوک، و طرحهای صنعتی نیازمند سیمان هستند. در حال حاضر اولویت و میزان نیاز به این بخشها به صورت هفتگی توسط معاونت فنی استانداری و سازمان صنعت و معدن به کارخانه سیمان هرمزگان معرفی شده و سیمان دریافت می کنند. طی چند ماه گذشته به دلیل نزدیکی به پایان دولت و تمایل به اتمام پروژه های عمرانی در حال احداث از یک سو، و گشایش نسبی فضای کسب و کار از سوی دیگر، فعالیت بعضی پروژه های عمرانی و صنعتی نسبت به سالهای قبل بیشتر شده که این مسأله خود باعث افزایش نیاز به سیمان شده و به التهاب بازار دامن زده است.
  

 گرانی سیمان چه تأثیری بر روی مسکن و شرکتهای بتن سازی خواهد گذاشت؟

قطعاً بی تأثیر نیست ، اما تأثیر آن بیشتر روانی است تا واقعی. بر اساس برآورد کارشناسان، میزان مصرف سیمان در هر متر مربع ساختمان بسته به نوع ساختمان (فلزی یا بتنی) بین 100 تا 200 کیلو است. اگر حداکثر یعنی همان 200 کیلو را در نظر بگیریم و سیمان مصرفی را هم پاکتی در نظر بگیریم که گران تر است، با قیمت فعلی رسمی سیمان پاکتی در بندرعباس، مصرف سیمان در هر متر مربع ساختمان کمتر از 130 هزارتومان است که اگر با قیمت متوسط ملک در بندرعباس مقایسه شود، به این معنی است که کمتر از یک درصد از قیمت ساختمان را سیمان تشکیل می دهد. بنابراین افزایش قیمت سیمان به میزان حتی دو برابر نباید تأثیر چندانی بر قیمت مسکن داشته باشد، اما به دلایل روانی و واسطه گری، ممکن است این افزایش بوجود بیاید.
  

 پیش بینی شما از وضعیت بازار سیمان طی روزها و هفته های آینده چیست؟

ما انتظار داشتیم که به دلایلی از جمله افزایش قیمت رسمی سیمان و کاهش ساخت و ساز در استان های گرمسیر مانند هرمزگان به دلیل شروع فصل گرما، تقاضای سیمان در بازار کاهش پیدا کند. اما متاسفانه طی روزهای گذشته خبرهایی در خصوص افزایش مجدد هزینه های حمل در کشور به گوش رسیده که می تواند دوباره بازار سیمان را تحت تاثیر شدید قرار دهد. یادمان نرود که سال گذشته نیز، روند کمبود سیمان در بازار هرمزگان توسط افزایش هزینه های حمل در شهریور ماه استارت خورد، و این مساله امسال هم می تواند دوباره چالش جدیدی را شروع کند. شاید بهتر باشد مسوولان محترم استان و کشور، هرچه سریع تر فکری به حال وضعیت حمل سیمان بکنند تا از چالش جدید در این بازار  جلوگیری شود.
  
روزنامه صبح ساحل
برای این مطلب تا کنون نظری ثبت نشده‌ است.
0 / 200
  • نظر شما پس از بررسی و تایید منتشر خواهد شد.
  • لطفا از بکاربردن الفاظ رکیک، توهین و تهمت به اشخاص حقیقی و حقوقی خودداری کنید.

آخرین خبرها