دولت چهاردهم اسب زین شده بازار سرمایه را در شرایطی تحویل میگیرد که اعتماد فعالان این بازار نسبت به آن کم شده است. علیرغم رشد شاخص بورس در سه سال اخیر، در واقعیت بازار سرمایه با فرار پول همراه بوده است و در حال حاضر نیز ارزش معاملات همچنان بسیار پایین است. در این مقاله قصد داریم این موضوع را بررسی کنیم که در دولت چهاردهم، شرایط اقتصادی و سیاستگذاریها بایستی به چه سمتی پیشرود تا منجر به صعود بورس شود. به همین بهانه به سراغ «علی فراقی»، تحلیلگر بازار سرمایه رفتهایم تا در این خصوص با وی گفتگو کنیم. در ادامه با صبحساحل همراه باشید.
بازار سرمایه در چه شرایطی تحویل دولت چهاردهم میشود؟
بدون هرگونه اغراق باید گفت که دولت جدید در حال تحویل گرفتن یکی از ناکاراترین و پیشبینی ناپذیرترین بازارهای چند سال اخیر است. بازار حال حاضر بورس عملا به جای رشد با عقب گردهای چشمگیر همراه بوده است. حتی تازهواردترین افراد فعال در بازار هم این پسرفت را به خوبی احساس کردهاند. این در حالی است که در دولتهای گذشته نیز نقصهای زیادی در این خصوص وجود داشته است اما در سهساله گذشته این موارد بسیار محسوستر بوده است.
اگر بخواهیم مثالی برای این موضوع داشته باشیم که کاملا ملموس باشد؛ میتوان به مواردی چون، فاصله زمانی زیاد بین تصمیم تا افشای عمومی در قسمتهای مختلف بازار و حتی تاخیر در اعلام دیتاهای مهم اقتصادی اشاره کرد. این امر صدمه بزرگی به اعتماد در بازار وارد کردهاست.
به نظر شما دولت چهاردهم در سرو سامان دادن به اوضاع بورس تا چه حد موفق عمل خواهد کرد؟
در حال حاضر با توجه به این که هنوز هیچ کابینه رسمی اعلام و تأیید نشده است نمیتوان درباره دیدگاه دولت جدید نسبت به بورس نظری قطعی را اعلام کرد؛ چراکه هنوز مهمترین اشخاص تأثیرگذار دولت مانند وزیر اقتصاد، ریاست سازمان بورس و وزیر صمت هنوز مشخص نشدهاند. اینکه چه کسی و با چه رویکردی در این جایگاه قرار بگیرد حائز اهمیت است و نظرات، دیدگاه و تصمیمات آنها به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر بازار تأثیرگذار خواهد بود. البته در دو مرحله میتوان پس از انتخاب و منصوب شدن این افراد تا حدودی شرایط بازار را پیش بینی کرد.
مرحله اول زمانی است که این افراد تازه انتخاب شدهاند و صرفا بسته به نظرات و دیدگاههای شخص مورد نظر میتوان شرایط بازار را پیشبینی کرد و بعد ازآن رفته رفته با توجه به تصمیمات آتی و اجراییات این افراد میتوان به صورت قطعیتر شرایط را پیشبینی کرد.
ولی بهطور کلی باید گفت که با توجه به گزینههایی که بیشترین ضریب انتخاب را دارند؛ میتوان به بهبود نسبی اوضاع امیدوار بود زیرا اکثرا افراد دیدگاه سازنده در خصوص این بازار دارند.
آیا اعتماد دوباره به بورس برمیگردد؟
از مهمترین علل جذب اعتماد در بازار سرمایه پیشبینیپذیر بودن و کاهش ریسکهای سیستماتیک بازار است. بهعلاوه شفافیت در بازار نیز یک عامل بسیار حیاتی و مهم است و نباید دستخوش افول و تضعیف شود. اگر این موارد از سوی دولت آینده رعایت شود؛ میتواند باعث بازگشت اعتماد به بازار شود زیرا اگرچه، فعالان بازار ریسکپذیر بودن این بازار را پذیرفتهاند اما برخی از ریسکها توسط سیاستگذار به بازار تحمیل میشود و رفته رفته اعتماد را از بازار سلب میکند و به راحتی باعث گریز سرمایه از آن میشود.
شرایط اقتصادی در دولت چهاردهم بایستی به چه سمتی حرکت کند که منجر به صعود بازار شود؟
اگر در دولت جدید اقتصاد، پله پله به سمت بازتر شدن و رفع محدودیت مانند قیمتگذاری دستوری قدم بردارد؛ خود بازار میتواند زخمهای خود را بهبود بخشد. علیرغم اینکه برخی افراد به دنبال تغییر 180 درجهای شرایط هستند ولی باید گفت که این امر به راحتی امکان پذیر نیست و با چالشهای بسیاری همراه است. با این حال بهبود پلکانی شرایط اقتصادی، میتواند پتانسیلهای نادیده گرفته شده این بازار را نمایان کند و شاهد رشد این بازار بود. همچنین باید اضافه کرد که پس از مدت زمان زیادی که مصوبه نرخ خوراک فرسایش بسیار زیادی را در بازار بهوجود آورده بود؛ جذابیت و اعتماد به بازار کم شد. اما اخیرا این مصوبه حذف شد و رفته رفته میتوان شاهد بهبود صنعت هدف و پس از آن کل بازار باشیم.
آیا در دولت چهاردهم صعود بازار از جنس تورمی است یا میتوان به رشدی که نشات گرفته از بهبود شرایط اقتصادی است؛ خوش بین بود؟
رشد بازار از سوی تورمهای اعمال نشده بر بازار اجتنابناپذیر است و با توجه به کنترلهای حداکثری طی سه سال اخیر، مسیر رشدی طی نشده بازار بالاخره طی خواهد شد. ولی در صورتیکه شاهد تغییرات مثبت اقتصادی باشیم؛ میتوانیم رشدهایی پایدار و با ثباتتری را از بازار انتظار داشته باشیم.
زیرا رشد بازار بر مبنای تورم و البته کنترل زیاد، همانند ادوار گذشته فقط باعث پرشتاب و پرهیجان شدن آن میشود و مانند سالهای قبل اصلاحهای سخت و عمیق را به بازار تحمیل میکند. این اصلاحهای فرسایشی برای بازار مناسب نیست و بهتر است اصلاح به صورت منظم و با یک شیب معقول در بازار رخ دهد.
در شرایط فعلی استراتژی برنده در بازار سهام به چه صورتی است؟
در حال حاضر علیرغم جذابیت بازار سرمایه، هنوز اعتماد کافی سرمایه گذاران به شرایط بازار برنگشته است.
در این شرایط، یکی از بهترین استراتژیها بهره گرفتن از قیمتهای ارزنده بسیاری از شرکتها است.
در حال حاضر، به وفور شاهد قیمتهایی با تخفیف بالا هستیم. این اختلاف زیاد بین قیمت و ارزش ذاتی آنها، آیندهای بسیار روشن از لحاظ رشد قیمتی برای این شرکتها رقم خواهد زد. خرید در کفهای قیمتی به صورت پلهای و تقسیم شده میتواند یکی از بهترین گزینههای ممکن باشد.