ورود فاضلاب به دریا، زخم کهنهی شهر بندرعباس است که درمانش به عمر مدیریت هیچ یک از مسئولان این شهر قد نداده. وعده ساماندهی از مدیری به مدیر دیگر منتقل میشود. چهار نسل از نمایندگان بندرعباس در مجلس هم نتوانستند در این باره صدای مردم باشند. بوی تعفن این سوء مدیریت زندگی شهروندان را سالهاست تحت تاثیر قرارداده. اعتراض، مطالبه، مکاتبه، راهاندازی هشتگ هیچ اثری تاکنون نداشته است. در طی پانزده سال گذشته به دلیل آلودگی میکروبی، اکثر نقاط ساحل شنا کردن ممنوع است. محیطزیست بندرعباس نیز به عنوان یک سازمان نمایشی هراز چندگاهی این مناطق آلوده را اعلام میکند. سال 96 در سفر «حسن روحانی» رئیس جمهور به بندرعباس این قول از جانب او داده شد که از ورود فاضلاب به دریا جلوگیری کند. روحانی گفته بود که هر کس در تصفیه فاضلاب سرمایهگذاری کند، خرید آب حاصله را تضمین میکنیم. اکنون در روزهای پایانی عمر دولت دوازدهم هستیم. طرح انتقال پساب بندرعباس از چهارسال پیش تاکنون با فراز و فرودهای زیادی همراه بوده است. به منظور آگاهی از آخرین وضعیت این پروژه به عنوان مطالبه اول مردم بندرعباس با «فریدون همتی» استاندار هرمزگان گفتو گو کردهایم که در ادامه میخوانید.
وضعیت طرح انتقال پساب فاضلاب بندرعباس را تشریح کنید.
ورود فاضلاب به دریا، مسئله اول شهربندرعباس است؛ زیرا هم بهداشت عمومی و
محیط زیست را آلوده میکند، هم مسبب ایجاد بوی آزاردهنده در شهر است. این پروژه بزرگ منابعِ خاصِ قابل توجه میخواهد. طبق آخرین برآورد حدود دو هزار میلیارد تومان برای تکمیل پروژه فاضلاب اعتبار لازم است که تامین آن از طریق دولت و بودجه عمومی ممکن نبوده و نیست. همچنین میدانستیم اگر منتظر منابع دولتی باشیم، بیست سال دیگر هم این کار انجام نخواهد شد. بنابراین برای جلب مشارکتِ هفت بنگاه اقتصادی در بندرعباس، مذاکرات و سلسله نشستها را آغاز کردیم. سپس در اقدامی ابتکاری مقرر کردیم این صنایع، یک شرکت زیرساخت تشکیل دهند. سال 94 سرمایهگذاری قرارداد بسته بود اما نتوانست کار را به سرانجام برساند. بنابراین با کمک دستگاه قضا خوشبختانه ایشان را کنار زدیم بدون آنکه در مسیر قرارداد، دعوای حقوقی شکل بگیرد. پیمانکار سابق هم پذیرفت که کوتاهی کرده است و براساس یکی از بندهای همان قرارداد مکلف شد شرکت جدیدی معرفی کند. در نهایت شرکت زیرساخت و توسعه که هفت بنگاه غرب بندرعباس سهامدارش هستند، تشکیل و جایگزین شد. پالایشگاه نفت بندرعباس، فولاد هرمزگان، صبا فولاد، فولاد مادکوش و سازمان ایمیدرو کشور، مجموعههایی هستند که در این پروژه همکاری داشتند. مدلهای مختلف انجام پروژه را بررسی کردیم تا به این مدل پایدار رسیدیم. دستیابی به این روند مطمئن و قابل انجام، حاصل تعداد جلسات فراوان در دو الی سه سال است.
منابع مالی پروژه از چه راهی تامین میشود؟
در شورای تامین استان بندی را مصوب و براساس آن هفت بنگاه سهامدار را مکلف کردیم تا هرکدام 50 تا 60 میلیارد تومان سرمایهگذاری و پرداخت کنند. این مصوبه در هیئت مدیرهها و جلسات مجمع سهاداران این شرکتها مطرح شد. در حال حاضر تعدادی از آنها مبلغ را واریز کردند. باقی شرکتها نیز در حال واریز هستند. بدین ترتیب شرکت در گام اول بیش از 400 میلیارد تومان منابع نقد دریافت کرد و با تکیه بر منابع بنگاههای اقتصادی بندرعباس، پشتوانه مالی برای پروژه ایجاد شد. دو جلسه هم با صندوق توسعه ملی برای تامین مابقی اعتبارات ارزی و ریالی شرکت برگزار کردیم. مدیران صندوق هم استقبال کردند و گفتند، شرکتی با 400 میلیارد تومان منابع نقد قطعا توانمند است و میتوانیم تسهیلات پرداخت کنیم. علاوه بر این چندین بانک هم در حال مذاکره و پیگیری برای ثبت حساب شرکت زیرساخت نزد خودشان هستند و اعلام آمادگی کردند که تسهیلات لازمِ پروژه را هر چقدر بخواهند در اختیار بگذارند. البته بعضی بنگاهها اعلام کردند که ممکن است در مراحل بعد حتی از وام بانکی استفاده نکنند و از منابع خودشان بودجه را تامین کنند. بنابراین منابع پروژه تامین و آماده است و هیچ مشکلی ندارد.
نحوه اجرای پروژه به چه صورت است؟
شرکت تامین توسعه زیرساخت در داخل استان و تحت نظر مدیریتِ استان فعالیت میکند. هماکنون کار به چند پروژه از جمله جمعآوری شبکه داخل شهر، ارتقا تصفیهخانه موجود، ایجاد ایستگاه پمپاژ و خط انتقال فاضلاب تصفیه شده به بنگاههای غرب بندرعباس، تقسیم شده است. برای افزایش سرعت انجام کار نیز هر کدام از این پروژهها پیمانکار جدا دارند. در گام اول در نظر داشتیم که خط انتقال فاضلاب در هدیش باشد اما با استفاده از ظرفیت آبشیرینکنهایی که در غرب بندرعباس موجود است، احتمال دارد وارد هدیش هم نکنیم و مستقیم به خط انتقال پساب آبشیرینکن یکمیلیون مترمکعبی وصل کنیم و تا رسیدن به مرحله مصرف موقتا در عمق دریاها بریزیم. پیشنهاد دیگر این است که به محض تصفیه آب در تصفیهخانه بندرعباس، آن را به استاندارد برسانیم، سپس خطی که فاضلاب تصفیه شده را به سمت غرب بندرعباس انتقال میدهد را به واحدهای شیرینسازی اختصاص دهیم. بدین ترتیب به جای آب دریا همین را برای ما تصفیه میکنند. این موضوع در حال مذاکره است. پروژه بعدی توسعه تصفیهخانه و ارتقا به مدلهای جدید است تا بتواند به کل ظرفیت فاضلاب خام شهر پاسخ دهد.
چه زمانی از ورود فاضلاب به دریا جلوگیری میشود؟
کمیته راهبری برای پیشبرد و کنترل هفتگی برنامههای این پروژه متشکل از مدیرعامل و رئیس هیئت مدیره شرکت زیرساخت، معاونت عمرانی استانداری هرمزگان، مدیرکل آب و فاضلاب استان به عنوان کارفرما و دادستان بندرعباس تشکیل شده است. کلنگزنی و آغاز به کار عملیات اجرایی پروژه در هفته جاری {دوشنبه یا پنجشنبه} انجام میشود. پیمانکاران پروژهها را به صورت موازی همزمان شروع به کار خواهند کرد. امیدواریم در چند ماه آینده ورود فاضلاب به شهر و دریا را برای همیشه قطع کنیم. همانگونه که رئیسجمهور در سفر سال 96 به مردم هرمزگان قول دادند. این پروژه دو نتیجه مطلوب دارد؛ اول اینکه شهر بندرعباس از معضل تاریخی و بیست و چند سالهای که هرکس آمده و رفته نتوانسته حلش کند، نجات پیدا میکند. دوم هم بهرهوری بنگاههای اقتصادی بندرعباس از این آب تجدیدپذیر و مقرونبهصرفه است. این پروژه اقدام خوبی بود که از نظر کاری و وجدانی از خودم راضی هستم. اگر به این شیوه عمل نمیکردیم، کار به دعواهای حقوقی میرسید و چندین سال طول میکشید یا با جابهجایی دولتها معلوم نبود سرنوشت پروژه به کجا برسد. هماکنون به عنوان خبری خوب به مردم شهر بندرعباس میتوانید اعلام کنید که هیچ اما و اگری در اجرای پروژه فاضلاب بندرعباس وجود ندارد. درخواستم از کمیته راهبری، شرکت زیرساخت و پیمانکاران این است که ظرف شش ماه پروژههایی که تعریف شده را به گونهای پیش ببرند که دیگر فاضلاب وارد دریا نشود. امیدواریم تا هفته دولت بخشهایی از پروژه افتتاح شود.
روزنامه صبح ساحل