به تازگی شهردار بندرعباس از خرید ۲۴ دستگاه اتوبوس با هزینه بیش از یکهزار و ۲۰۰ میلیارد ریال به ناوگان حمل و نقل عمومی شهر خبر داد. مهدی نوبانی ضمن تاکید بر ضرورت و اهمیت توجه به مقوله حمل و نقل عمومی درباره توسعه شبکه ناوگان حمل و نقل عمومی و بهسازی و نوسازی آن تاکید کرده است و معتقد است ایجاد زیرساخت های لازم همواره مورد توجه مدیریت شهری است و نقش بسزایی در کاهش مشکلات ترافیکی دارد. صبح ساحل در این گزارش قصد دارد به جای خالی حمل و نقل ویژه بانوان و مادران دارای فرزند خردسال در شهر بندرعباس اشاره کند و تجارب جهانی در این زمینه را با شما به اشتراک بگذارد.
در شهرهای مختلف دنیا، امروزه توجه به نیازهای زنان جامعه، نشانه ای از توسعه یافتگی و پارامتری برای سنجش میزان شادی در آن شهر است که حمل و نقل عمومی یکی از این نیازهاست و نباید تنها به یک اتوبوس شهری اشتراکی با مردان و معدود رانندگان تاکسیهای اینترنتی محدود شد.
طرحهای حمل و نقل ویژه زنان، شامل مترو، خودرو و یا اتوبوسهایی است که مردان اجازه استفاده از آنها را ندارند. در نقاط مختلف جهان، تاکسیهایی با راننده زن که تنها مسافران زن را قبول میکنند و یا فضاهایی در پارکینگها که تنها برای رانندگان زن طراحی شده، در حال رواج است. وسایل نقلیة ویژه زنان معمولاً با نوارهای صورتی و علائم "ویژه زنان" مشخص میشوند.
تجربه شهر لندن در اختصاص دادن حمل و نقل ویژه به بانوان
تمایل زنان به استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی در لندن بیش از مردان است؛ اما آنان برای استفاده از این سامانه ناگزیرند بر موانع زیادی غلبه كنند. در سال 2005، همه اتوبوسهای لندن دارای کف پایین و بدون پله بودند. در اتوبوسهای جدید فضای وسیعی برای افراد روی ویلچر، فضایی برای سالمندان و فضایی نیز جهت قرار گرفتن وسایل و بستههای افراد سالمند و ناتوان طراحی شده است. 172 ایستگاه قطار شهری لندن، مجهز به دوربین مدار بسته و 160 ایستگاه مجهز به تابلوهای راهنما شدند. 200 افسر پلیس ترانزیت برای مترو لندن و شبكه راهآهن و 89 افسر دیگر برای شبکه حمل و نقل زمینی استخدام شدند. مدیریت حمل و نقل عمومی لندن سرانجام، تا پایان سال 2008 نصب تابلوی مربوط به زمان واقعی ورود و خروج اتوبوسها به ایستگاهها را کامل کرد.
مسكو برای حمل و نقل عمومی زنان چه کرده است؟
طرح تاكسی صورتی كه بسیاری از مؤسسات تاكسیرانی آن را پدیدهای نوین میدانند در حال رونق گرفتن است. فعالیت تاكسیهای صورتی در مسكو با ابتكار دو زن در آگوست 2006 آغاز شد. تاكسی مذكور مخصوص بانوان بوده و رانندگان آن نیز زن هستند. شهرت تاكسیهای صورتی به این خاطر است كه بسیاری از افراد بر این عقیدهاند رانندگان زن با اطمینان بیشتری رانندگی میكنند. مؤسسه تاكسیهای صورتی ابتدا با دو تاكسی دوو كارش را شروع كرد اما در حال حاضر دارای 27 دستگاه تاكسی است كه روزانه 140 مسافر را در سـطح شـهر جابجا میكند. این مـؤسسه در حال بررسـی ارتقاء خدماتش با استفاده از خودروهای ولوو میباشد تا ناوگان تاكسیرانی را گسترش داده و تقاضای روز افزون برای ارائه خدماتش را برآورده سازد. تمام رانندگان زن، تحصیلكرده و سن آنها بین 27 تا 55 سال است.
دبی، شهری با رانندگان زن تکواندوکار
ناوگان تاكسیرانی مخصوص زنان در ژانویه 2007 در دبی شروع به فعالیت نمود. دبی، طرح تاكسیهای صورتی را با رانندگان زن برای راحتی و آسایش زنان مسلمانی كه مایل نبودند در تاكسی با راننده مرد سوار شوند ارائه داد. تاكسی بانوان ایدهای نوین در یك شهر در حال ترقی و یك مركز تجاری، توریستی و اقتصادی برای بیش از 203 ملیت مختلف است. مدیر شركت تاكسیرانی دبی اعلام كرد كه جامعه ما یك جامعه محافظه كار است و زنان مخصوصاً هنگام شب مایل به سوار شدن تاكسی با رانندگان مرد نیستند. در حال حاضر50 تاكسی در بیرون ترمینالهای ورودی فرودگاه دبی كه شلوغترین فرودگاه خاورمیانه است مشغول فعالیتند.
زنان با پوشش روسری سفید، كلاه و جلیقه صورتی در تاكسیهایی با صندلیها و سقف صورتی به انتظار مسافر مینشینند. یك افسر پلیس در ایستگاه تاكسی فرودگاه، زنان را به سمت تاكسیهای صورتی و مردان را به سمت تاكسیهای سقف قرمز هدایت میكند. زنان راننده از شش كشور مختلف از جمله فیلیپین، سوریه و اردن هستند. این زنان قبل از شروع به كار، آموزشهای خاصی ازجمله تكواندو و كاراته را فرا میگیرند.
بمبئی، شهر تاکسی صورتیها
تـاكسـی صـورتی در بـمـبـئی نـیز صرفا مخصـوص بانـوان اسـت. این نـوع تـاكسـیِ مـنحصر بـفرد بـرای زنـان كـم درآمد و طبقه مـتوسـط طـراحی شـده تا حـرفه جـدیدی را بـرای آنـها ایجاد نـمـوده و همـچنین ترس مسافـران را از نشسـتن با یك مـرد غـریبه در تـاكسـی فـرونشـانـد. كاركنان این شـركت بین 21 تا 50 سـال سـن داشـته و یونیفرم صـورتی بـه تـن دارنـد. در این طـرح، شـركت هنـدی تاتا به هـر زن یك سپرده 19000 روپیهای بصورت یارانهای بـرای خـرید یك خـودروی 369000 روپیهای كه دارای تهـویه مـطبـوع اسـت اعطا میكند. با پـرداخـت اقسـاط وام با بـهره پایین، تـاكسـی از آن خـودشـان خـواهـد شـد. انتظـار مـیرود كـه درآمـد مـاهیانه دارندگـان این تـاكسـیها 25000 روپـیه بـاشـد كـه تـقـریبـاً سـه بـرابـر حـقوق یك رانـنده و پنج بـرابـر دسـتمـزد یك خدمـتكـار اسـت.
تهران، شهر پیشتاز ایران در ایجاد حمل و نقل ویژه بانوان
اولین شركت خصوصی ویژه حمل و نقل بانوان تهران با بكارگیری خودروی سایپا 141 فسفری رنگ، تحت نظارت سازمان تاكسیرانی تهران از اواخر سال 85 فعالیت خود را آغاز نمود. كم مصرف بودن، قیمت و تجهیزات مناسب، ظاهر مشتری پسند و سیستم گرمایش و سرمایش با كیفیت بالا و خدمات پس از فروش گسترده، علت اصلی انتخاب سایپا 141 به عنوان تاكسی بانوان بوده است. تاكسیهای بانوان مجهز به GPS یا راهیاب الكترونیكی گویا هستند تا در صورتی كه راننده در مسیری دچار مشكل شده با كمك گرفتن از GPS بتواند مسیر درست را طی نماید. تمام این خانمها با لباس متحد الشكل با خودروهای سایپا 141 فسفری رنگ وظیفه حمل بانوان مسافر را به عهده دارند. بسیاری از بانوان، علاقهمند به این حرفه و عدهای دیگر زنان سرپرست خانوار هستند. تاكسیهای سایپا 141 فسفری رنگ ویژه بانوان در پایان هر سفر پرینت صورتحساب هزینه را به مسافران ارائه میكنند تا مسافر در رابطه با پرداخت كرایه مشكلی نداشته و هزینه سفر درون شهری بانوان مشخص و نظاممند شود.
به نظر شما با انقلاب تکنولوژی و توجه به شاخصههای توسعه یافتگی در دنیا ، غیر از حمل و نقل، شهروندان به ویژه زنان چه خدماتی را لازم است از سوی مدیریت شهری دریافت کنند؟ مطالبه شما به عنوان یک شهروند در این خصوص چیست؟ شما در اجرایی شدن این اقدامات حاضر به ایفای چه نقشی هستید؟