اکثر ما در
روابط عاطفی خود حسادت را بارها و بارها به اشکال گوناگون تجربه میکنیم، گاهی خود را در حسی که داریم محق دانسته و گاهی از حسادتی که در خود داریم احساس شرم و خجالت میکنیم، گاهی میتوانیم از پس هیجاناتی که تجربه میکنیم بربیاییم و از طریق گفتگو با شریک عاطفی خود مساله را حل کنیم و گاهی چنان درگیر خشم و غم ناشی از حسادت میشویم که علنا نمیتوانیم هیچ کنش مفید و مسالهمحوری از خود بروز دهیم. چرا حسادت در روابط اتفاق می افتد؟ احساسات حول محور حسادت اغلب توسط موقعیت های واقعی ایجاد میشود. گاهی اوقات شرکا فکر میکنند که رابطهشان درگیر خیانت شده، یا طرف مقابلشان کار را در اولویت قرار میدهد یا به دیگران بسیار بیشتر از او اهمیت میدهد یا احساس نادیده گرفته شدن را در او ایجاد میکنند . حسادت هر زمانی ممکن است اتفاق بیافتد و زمانی که رخ دهد باید در موردش صحبت کنیم و مسائل را مرتب کنیم. اما اگر دائماً در روابط حسادت میکنید، ریشه حسادت در احساس شما نسبت به خودتان نهفته است. زمانی که احساس خوشبختی، امنیت و عزت نفس میکنیم ، بعید است که احساس حسادت را به دلیل سوءظن صرف تجربه کنیم. اما زمانی که احساس می کنیم آسیبپذیر هستیم، امنیت عاطفی نداریم و خودمان را کمتر از آنچه واقعا هستیم فرض میکنیم، اعتماد به این که روابط شکوفا خواهد شد و طرف مقابل ما را رها نخواهد کرد، دشوارتر میشود . این بدان معنی است که حسادت می تواند مشکل ساز شود اگر: از عزت نفس پایین رنج می برید، با باورهای منفی در مورد خودتان زندگی کنید که ناشی از آسیب های دوران کودکی است، ترس عمیقی از رها شدن دارید و دلبستگی مضطرب ناشی از عدم احساس امنیت را در خوداحساس میکنید.
انواع حسادت
میدانیم که اگر کسی به ما بگوید که اساسا حسود هستیم و حسادتی که تجربه میکنیم ربطی به موقعیتها ندارد و یک احساس دائمی و درونی در ماست، خجالتزده میشویم و کمتر احتمال دارد که مساله را بپذریم. اما گاهی اوقات واقعا چنین است و احساس غم، ترس و خشمی که در اثر حسادت به ما تحمیل میشود، چندان ربطی به رفتار شریک عاطفی ما ندارد. نشانههای آشکاری وجود دارد که به ما هشدار میدهد حسادت در ما درونی شدهاست و میتواند سرنوشت بدی برای روابطمان رقم بزند: اولین نشانه این است که همیشه از شریک زندگی خود عصبانی باشید و میلی اجباری به نظارت بر فعالیت های آنها یا جاسوسی از آنها در خود احساس کنید. دومین نشانه، کنترل کننده و مطالبهگر بودن است، رفتارهایی مانند منع کردن آنها از دیدن افراد خاص و دادن اولتیماتوم به آنها؛ مثلا اگر جواب تلفن دوستانت را بدهی دیگر با تو حرف نخواهم زد. نشانهی واضح دیگر، تنبیه منفعلانه و پرخاشگرانهی طرف مقابل است.
تنبیه منفعلانه شامل رفتارهایی است که به طور غیر مستقیم بر شریک زندگی فشار میآورد، مثل بیمحلی، دیر پاسخ دادن به تماس و پیام، دیرحاضر شدن بر سر قرارهای از پیش تعیین شده و غیره. تنبیه پرخاشگرانه منتقل کردن مستقیم خشم است، مثل فریاد زدن، تحقیر کردن، ناسزاگویی و رفتارهایی ازاین قبیل. بارزترین نشانه، منعکس کردن احساس حسادت خود به طرف مقابل است. در این مورد فرد حسادت خود را به شریکش برون فکنی میکند و طوری رفتار میکند که انگار طرف مقابل است که درگیر حسادت شده است و ادعا میکند که او حسود نیست بلکه طرف مقابل از حسادت رنج میبرد.
دنیل اوینز نویسنده و روانشناس معتقد است ظهور رسانه های اجتماعی و ارتباطات آنلاین قطعاً نحوه ارتباط ما با شرکای خود را تغییر داده است. ما راحت تر می توانیم از آنها جاسوسی کرده و دائماً با آنها در تماس باشیم. به عنوان مثال، یک مطالعه تحقیقاتی نشان داد که ابهام ارتباط از طریق فیس بوک میتواند تهدیدهای آشکاری برای رابطه ای ایجاد کند که در نسخهی واقعی آن اصلاً وجود ندارد. از شرکت کنندگان در یک پژوهش خواسته شد تا موقعیتی فرضی را تصور کنند، مانند کشف پیامی در صندوق ورودی شریک زندگی خود از طرف شخصی که نوشته شده بود «امروز بیکاری؟». تعداد قابل توجهی احساس سوء ظن و حسادت را گزارش کردند که در آن زنان سطوح بالاتری نسبت به مردان گزارش کردند. اما وقتی شکلک چشمکی به این پیام به نظر بیضرر اضافه شد، این شرکتکنندگان مرد بودند که احساس حسادت شدیدتری را گزارش کردند.
آیا حسادت جزء ضروری عشق است؟
حسادت، الزام عشق و رابطه نیست، اما چیزی هم نیست که از آن خجالت بکشیم. گاهی اوقات نشانه آن است که چیزی واقعاً در رابطه شما درست نیست و نیاز به رسیدگی دارد و یا حتی زمان ترک رابطه فرا رسیده است. در بسیاری از مواقع میتواند بیانگر مشکلی اساسی در گذشتهی شخص شما یا حتی گذشتهی ارتباطتان باشد. به این ترتیب حسادت می تواند به عنوان نشانه ای در نظر گرفته شود که به ما هشدار میدهد باید چیزهایی را در خودمان و در ارتباط بررسی و حل کنیم. به یاد داشته باشید که جستجوی حسادت در بازیهای بیپایان قدرت، پایهای برای یک رابطه سالم نیست و شما را از اصالت و اعتماد دور می کند.
چگونه با احساسات حسادت مقابله کنیم؟
اگر حسادت مداوم را در رابطهی عاطفی خود تجربه کردید، نترسید و اعتماد به نفس خود را از دست ندهید. راه های مختلفی برای مقابله با حسادت وجود دارد. اول از همه، به آنچه در زندگیتان میگذرد، توجه کنید. احساس حسادت در واقع میتواند راهی برای منحرف کردن خودمان از مسائل دیگر باشد. سرزنش رابطه مان یا تحمیل احساس استرس و اعتماد به نفس پایین به شریک زندگی آسانتر از این است که مثلاً اعتراف کنیم که نگران اخراج شدن از کارمان هستیم . آیا اخیراً اتفاقی افتاده است که باعث شود شما احساس اعتماد به نفس کمتری داشته باشید ؟ استرس کاری، مسائل خانوادگی و بیماری های جسمی همگی میتوانند به احساس ناامنی در رابطه منجر شوند. بهتر است قبل از اینکه روی رابطه خود به عنوان علت احساسات خود تمرکز کنید، هر چیزی را که در حال حاضر باعث استرس می شود، یادداشت کنید . دومین راهحل، آموختن مستقیم از حسادت است. از خودتان بپرسید که حسادت چه چیزی به شما یاد میدهد.
حسادت محلی از قدرت بسیار زیاد و بیانگر آنچه واقعاً در زندگی برای شما ارزشمند میباشد است. وقتی حسادت می کنیم به این دلیل است که چیزی که عمیقاً برایش ارزش قائل هستیم، تحریک می شود. حسادت لحظهای به ما میدهد تا ببینیم ارزشهای عمیق ما چیست و چگونه انتخابهایی برای زندگی انجام دادهایم که ممکن است با این ارزشها هماهنگ یا ناهماهنگ باشد. اگر حسادت به شما نشان میدهد که برای صداقت و اصالت ارزش قائل هستید ، پس چرا برای مثال دائما شریکهایی را انتخاب میکنید که محافظهکار و مرموز هستند ؟ اکنون زمان آن رسیده است که ارزش هایتان را با خود و با شریک زندگی روشن کنید و ببینید ارزشهای شما کجا با طرف مقابل و ارتباط کنونی همسو نیستند. همچنین سعی کنید نسبت به ویژگیهایی که تعداد دفعات بیشتری حسادت شما را فعال میکنند حساس باشید. افراد کاریزماتیک بیشتر حسادت شما را فعال میکنند یا کسانی که زیبا هستند؟ آیا آرزو میکردید که از نظر ارتباط اجتماعی فعالتر باشید؟ آیا استقلال دیگران میتواند شما را نسبت به حسادت تحریک کند؟ تمام این بررسیها و کندوکاوها به شما فرصت این را میدهد تا به جای پیروی از حسادت و درگیر هیجانات مخرب شدن، از حسادت خود استفاده کرده و راههایی که دوست دارید طی کنید را بیابید. در گام بعدی باید تلاش کنید تسلیم رفتارهای مخرب الهام گرفته از حسادت نشوید. به یاد داشته باشید که تنها راه حل برای حسادت، ارتباط امن و آزاد است . هیچ راه منطقی و غیرمنطقی دیگری برای تسکین ترس شما وجود ندارد. اگر میل به چک کردن پیامها و کارهای شریک زندگیتان دارید یا به حریم خصوصی او تجاوز میکنید، سعی کنید این را نشانه ای از نیاز به صحبت با او بدانید، نه انگیزه ای که باید بر اساس آن عمل کنید . از طرفی صداقت با خودتان میتواند در مدیریت این هیجان بسیار کارساز باشد. سعی کنید در مورد گذشته یا مسائل عاطفی خود صادق باشید. آیا حقیقت سخت این است که شما همیشه در روابط حسود و ناامن هستید؟ ممکن است نقطه ضعفی در مورد صمیمیت وجود داشته باشد که شما را به یک فرد وحشت زده یا حساس تبدیل کند، فردی که همیشه احساس خطر میکند. صداقت با خودتان باعث میشود که کمتر به دلیل حسادت روابط خود را تخریب کنید. هنگامی که میدانید ترس از طرد شدن یا از دست دادن در شما ریشهی عمیقی دارد که ربط چندانی به عملکرد طرف مقابل ندارد، راحتتر میتوانید جلوی کنشهای آسیبزای ناشی از حسادت را بگیرید. در نهایت زوج درمانی را در نظر داشته باشید . گاهی اوقات هیچ چیز بهتر از یک شخص ثالث نیست که به شما و شریک زندگیتان کمک کند تا احساسات واقعی خود را با هم در میان بگذارید. زوجدرمانی به شما کمک میکند تا آنچه را که واقعاً در حال وقوع است مرتب کنید، در مقابله با نگرانیها و ترسهای خود در مورد آنچه که دیگری فکر میکند یا احساس میکند، قوی باشید و سعی کنید راه زندگی خود را از میان احساساتی که اصیل نیست و مانعی برای احساس رضایت و شادکامی به حساب میآید پیدا کنید.
روزنامه صبح ساحل