سناریوی طولانی، دراماتیک و حتی ترسناک فیلم زندگی‌مان در این روزها چیزی نیست جز کرونا. مهمان ناخوانده‌ای که به‌قول معروف کنگر خورده و لنگر انداخته است. بنابراین از یک جایی به بعد دیگر نمی‌توان نشست و دست روی دست گذاشت و باید فعالیت را از سر گرفت. فعالیت دوباره سینما هم همانند دیگر حوزه‌ها نیازمند رعایت پروتکل‌های بهداشتی است. در بحث رعایت این پروتکل‌های بهداشتی در ساخت فیلم، فاصله‌گذاری اجتماعی بین عوامل تولید و بازیگران صحنه مسئله‌ای است چالش‌برانگیز؛ اما برخی فیلمسازان به‌نوعی از پس این شرایط برآمده‌اند و به شیوه‌های جدید و خلاقانه دست به ساخت فیلم می‌زنند.

به نوشته روزنامه صبح ساحل، «شهاب آب‌روشن»، کارگردانی هرمزگانی است که کارگردانی فیلم کوتاه «دیسک خش‌دار» (منتخب دهمین جشن مستقل فیلم کوتاه ایران در سال گذشته) را درکنار دیگر آثار درخشان خود در کارنامه دارد. او در این روز‌های کرونایی فیلمی را به شیوه‌ای جدید ساخته‌ است. در ادامه گفت‌وگو با او را می‌خوانید. 

           
از چه زمانی و چطور فعالیت‌تان را در سینما شروع کردید؟

اوایل دهه هشتاد بود و محصل بودم. از سر کنجکاوی با یک دوربین هندی‌کم یک فیلم برای دبیرستانی که در آن تحصیل می‌کردم ساختم. فیلمی به شدت ابتدایی و بدون هیچ دانش اولیه از فیلمسازی اما همان تجربه باعث شد سینما را به صورت جدی‌تر دنبال کنم تا اینکه با انجمن سینمای جوانان ایران آشنا شدم و یک دوره فیلمسازی را آنجا گذراندم.  چند سال بعد در مقطع کارشناسی، مدرک سینما با گرایش تدوین را گرفتم.
       

چه‌چیزی در سینما شما را به سمت خودش کشید؟ 

سوال سختی است اما شاید بتوان اینگونه گفت؛ تصاویری که ابتدا در ذهنتان بوده و بعد آن را عینیت می‌بخشید، به نحوی که دیگران نیز قادر به دیدنش می‌شوند یکی از جذاب‌ترین بخش‌های ساخت یک فیلم -و شاید یک اثر هنری‌- است. و همین عامل مرا همواره به سینما نزدیک و نزدیک‌تر کرده است.
       

 حال این روزهای سینما را چطور می‌بینید؟

با شرایط بوجود آمده به‌خاطر این بیماری همه‌گیر، سینما هم لطمه‌های فراوانی خورده، اما امیدوارم سال‌های بعد از کرونا همین عامل انگیزه دوچندانی به فیلمسازان برای خلق آثار بدیع و ماندگار بدهد.
     

به‌نظر شما فضا برای تولید آثار متنوع باز است؟

برای ساخت آثار متنوع تا جایی که خلاقیت و بودجه شما اجازه بدهد بله. می توان سخت‌ترین لحظات در فیلمسازی را با یک گروه حرفه‌ای به نتیجه دلخواه تبدیل کرد، اما اگر آثار متنوع هم ساخته شود با سد بزرگ‌تری به اسم سانسور طرفیم که نمی‌شود فهمید اثر به اکران عمومی راه پیدا می کند یا خیر. چه‌ بسا آثار متنوعی که به خاطر سانسور در سال‌های قبل در کمد فیلمسازان مانده و هیچگاه اکران نشده‌اند.

     
باتوجه به اینکه شیوع ویروس کرونا روند عادی زندگی‌ را مختل کرده  و تاثیرات منفی زیادی داشته، فکر می‌کنید درکنار اثرات منفی اثر مثبتی هم روی سینما داشته‌است؟

    
 قطعا خیر، سینماهای تعطیل، پروژه‌های کنسل شده و عوامل بیکار شده هیچ جنبه مثبتی ندارند. بعد از شرایط کرونایی دوباره انبوهی سینماگر با مشکلات پیش از کرونایشان هم باید دست و پنجه نرم کنند. از نبود بودجه، نبود امکانات، نادیده گرفته شدن، کنار گذاشته شدن و بدتر از همه سانسور.
     

در این روز‌های کرونایی شما فیلمی را ساخته‌اید که به شکلی جدید فیلم‌برداری شده‌است؛ می‌شود درمورد آن توضیح بدهید؟

بله. همه در قرنطینه بودیم و سعی می‌کردیم دیدارهایمان تا حد امکان محدود شده یا صورت نگیرد. با دوستانی که پیش از آن چند تجربه سینمایی و نمایشی داشتم ایده ساخت یک فیلم کوتاه از راه دور را مطرح کردم. ایده‌ای که در آن هر بازیگر در خانه خودش بخشی از یک فیلمنامه را با تلفن همراهش فیلمبرداری می‌کند. همه دوستان موافقت خودشان با ایده را اعلام کردند. بعد از آن فیلمنامه را بر اساس همان ایده نوشتم و دوباره در گروه به شور گذاشتم. چند جلسه به صورت ویدئو کنفرانس درمورد فیلمنامه حرف زدیم و به جمع‌بندی رسیدیم. در مرحله بعد برای هر بازیگر استوری بُرد مخصوصی (طرحی از تک تک نماهایی که قرار بود فیلمبرداری شود)  کشیده شد و برای بازیگران ارسال شد. هر بازیگر در روز مخصوصی فیلمبرداری‌اش را انجام داد. پیش از ضبط هر پلان، تصویری از میزانسن (جزئیات صحنه، وضعیت دوربین و بازیگر) به صورت  عکس و فیلم برایم ارسال و بعد از تایید نهایی پلان ضبط می‌شد. بعد از ضبط هم دوباره پلان‌ها را بررسی می‌کردم و در صورت موافقتم بازیگر پلان بعد را ضبط می‌کرد. به این شیوه تمامی پلان‌ها توسط خود بازیگرها ضبط و مجموع پلان‌ها به دستم رسانده شد. الان با فیلمی روبه‌رو هستیم که داستان در یک خانه اتفاق می‌افتد و شخصیت‌ها دائما در حال مکالمه با یکدیگر هستند اما در واقعیت آنها در تنهایی و بدون حضور دیگران پلان‌های خودشان را ضبط کرده‌اند.

   
درحال حاضر این فیلم در چه مرحله‌ای‌است و قرار است که چطور نمایش داده شود؟

فیلم در مرحله صداگذاری‌ است و بعد از آن اصلاح رنگ و افکت‌ها اضافه می‌شود. احتمال زیاد اکران این فیلم در فضای مجازی خواهد‌ بود، اما پیش از آن انرژی بیشتری می‌گذارم برای حضور فیلم در جشنواره‌ها بعد از آن اگر فرصت را برای اکران در فضای مجازی مناسب دیدم با اطلاع رسانی قبلی آن را اکران خواهم کرد.
   

این تجربه جدید در ساخت فیلم چطور بود؟

از یک طرف می‌شود گفت تجربه جذابی بود چون باعث شد بعد از آن یک اتود دیگر روی یک ایده دیگری به همین شیوه بزنم، اما نه به این وسعت. از طرفی دیگر می‌شود گفت سخت، آنقدر سخت که حاضر نیستم دیگر آن را تکرار کنم. چون  فیلمسازی یک فرآیند گروهی است و نمی‌توان مهمترین رکن آن یعنی گروه را از آن حذف کرد. حذف آن تبدیل می‌شود به یک کار طاقت‌فرسا که حتی فرصت یادگرفتن از طریق همنشینی با سایر اعضای گروه را از فیلمساز می گیرد.